Nazwy ulic jako tworzywo „patriotyzmu banalnego”

Mariusz Rutkowski

doi:10.31648/pj.9187

Street names as the stuff of “banal patriotism”

Mariusz Rutkowski

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie UWM
https://orcid.org/0000-0001-7113-5074

DOI: https://doi.org/10.31648/pj.9187

Abstract

M. Billig’s concept of banal nationalism (2008) assumes that nationalism can be strengthened primarily by “unnoticeable”, everyday practices and “hiding” big symbols in small, everyday things (flags, banknotes, anthems, etc.). Similarly, patriotism and national identity can also be shaped and strengthened through “everyday” and “unnoticeable” linguistic symbols: street names. These names are usually given in memory of distinguished, great people who are “models of patriotism” and belong to the national cultural canon. Such commemorative names are then reproduced in everyday
communication practices when navigating urban spaces. The paper will show how names
shape the patterns of Polish patriotism: what values are considered key to shaping the
attitudes of modern Poles. Changes in the scope of this naming under the influence
of political changes will also be shown. As a result, some names are erased from collective
memory, while others are forcibly introduced into it, with the intention of thus forming
an identity based on new values. Street names are therefore also an important tool
of language policy and historical policy. The persuasive and memory-forming power
of street names lies in their usability and a kind of “habituation”: names are part
of everyday life, they are normal, natural, and thus – unnoticeable as a tool of politics
and ideology. The methodological framework of the paper will be the author’s method
of Onomastic Discourse Analysis.

Keywords:

street names, collective memory, memory carriers, onomastic discourse analysis, linguistics of memory, banal nationalism

References

Alderman, D.H., Inwood, J. (2013): Street naming and the politics of belonging: Spatial injustices in the toponymic commemoration of Martin Luther King Jr. “Social & Cultural Geography” 14(2), s. 211–233
Crossref Google Scholar

Assman A. (2013): Między historią a pamięcią. Antologia. Red. M. Saryusz-Wolska. Warszawa.
Crossref Google Scholar

Azaryahu M. (1996): The Power of Commemorative Street Names. “Environment and Planning D. Society and Space” 14, s. 311–330.
Crossref Google Scholar

Billig M. (2008): Banalny nacjonalizm. Przeł. M. Sekerdej. Kraków. Google Scholar

Biolik M. (1982): Typy semantyczne współczesnych nazw ulic i placów Olsztyna. „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” XXVI, nr 1–2, s. 51–61. Google Scholar

Chlebda W. (2012): Pamięć ujęzykowiona. [W:] Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej. Red. J. Adamowski, M. Wójcicka. Lublin, s. 109–119. Google Scholar

Chlebda W. (2019): O zadaniach i wyzwaniach pamięcioznawstwa lingwistycznego. „LingVaria” 2/28, s. 147–164.
Crossref Google Scholar

Czachur W. (red.) (2018): Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne. Warszawa.
Crossref Google Scholar

Czerny A. (2011): Teoria nazw geograficznych. Warszawa. Google Scholar

Dunn K.M. (2003): Using cultural geography to engage contested constructions of ethnicity and citizenship in Sydney. “Social & Cultural Geography” 4(2), s. 153–165.
Crossref Google Scholar

Edensor T. (2004): Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne. Tłum. A. Sadza. Kraków. Google Scholar

Hebbert M. (2005): The Street as Locus of Collective Memory. “Environment and Planning D: Society and Space” 23, s. 581–596.
Crossref Google Scholar

Kosyl Cz. (1983): Forma i funkcja nazw własnych. Lublin. Google Scholar

Nowicka-Włodarczyk E. (red.) (1998): Patriotyzm. Kraków. Google Scholar

Rose-Redwood, R., Alderman, D.H. (2011): Critical interventions in political toponymy. “ACME: An International E-Journal for Critical Geographies” 10(1), s. 1–6. Google Scholar

Rutkowski M. (2019): Urban toponymy and collective memory: A case of law-enforced decommunization of street names in Poland. “Lege Artis-Language Yesterday Today Tomorrow” 4(2), s. 261–300. Google Scholar

Rutkowski M. (2022): Nasze ulice, nasze nazwy. Refleksje o subwersywnym podejściu do nazw przestrzeni miejskiej w kontekście nazwy rondo Praw Kobiet. [W:] Viro vere academico. Księga poświęcona pamięci profesora Bogdana Walczaka. Red. E. Skorupska-Raczyńska, Google Scholar

A.A. Niekrewicz. Gorzów Wielkopolski, s. 185–193. Google Scholar

Rutkowski M., Skowronek K. (2020): Onomastyczna analiza dyskursu. Kraków.
Crossref Google Scholar

Saryusz-Wolska M., Traba R. (2014): Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa. Google Scholar

Simonides D. (1998): Patriotyzm, tożsamość narodowa. [W:] Patriotyzm. Red. E. Nowicka-Włodarczyk. Kraków, s. 19–32. Google Scholar

Szacka B. (2006): Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa. Google Scholar

Szpociński A. (2018): Upamiętnienia. [W:] Stare i nowe tendencje w obszarze pamięci społecznej. Red. Z. Bogumił, A. Szpociński. Warszawa, s. 17–28. Google Scholar

Szpociński A. (2021): Współczesna kultura historyczna i jej przemiany. Warszawa. Google Scholar

Wójcicka M. (2014): Pamięć zbiorowa a tekst ustny. Lublin. Google Scholar

Download