Pozycja spoczynkowa języka u niemowląt – norma i zaburzenia funkcji
Agnieszka Borowiec
Laboratorium Mowy w Warszawiehttps://orcid.org/0009-0001-6580-8321
Anita Lorenc
Uniwersytet Warszawskihttps://orcid.org/0000-0002-7614-0881
Аннотация
Celem artykułu jest opis prawidłowej pozycji spoczynkowej języka u niemowląt oraz jej zaburzeń, przedstawiony na tle rozwoju anatomiczno-funkcjonalnego rejonu ustno-twarzowego w okresie prenatalnym. W pracy uwzględniono opis budowy anatomicznej języka oraz stabilizacji funkcjonalnej pozycji spoczynkowej układu stomatognatycznego w świetle wybranych pozycji z literatury. Przedstawiono analizy badań własnych dotyczących normatywnej i zaburzonej pozycji spoczynkowej języka u dziesięciorga niemowląt (5 prawidłowo rozwijających się i 5 z zaburzeniami funkcji prymarnych), opracowane w ramach studium wielokrotnego przypadku. Ich wyniki dowodzą istnienia automatycznego, bezwysiłkowego mechanizmu kontroli rejonu ustno-twarzowego obecnego już od narodzin, gdzie kluczową i nadrzędną rolę wobec pozostałych funkcji prymarnych pełni pozycja spoczynkowa języka. Jej wzorzec będzie przekładał się bezpośrednio na rozwój artykulacji, w związku z czym przeprowadzone badania mają fundamentalne znaczenie w zakresie lingwistycznych podstaw logopedii.
Ключевые слова:
funkcje prymarne, normatywna i zaburzona pozycja spoczynkowa języka, niemowlęta, badanie logopedyczneБиблиографические ссылки
Avery J.K., Chiego D.J. (2006): Essentials of Oral Histology and Embryology: A Clinical Approach. St. Louis. Google Scholar
Bartel H. (2012): Embriologia. Wyd. V. Warszawa. Google Scholar
Bielawska-Victorini H., Doniec-Zawidzka I., Rucińska-Grygiel B., Wędrychowska-Szulc B. (2008): Rozwój i wzrost twarzy. [W:] Zarys współczesnej ortodoncji. Red. I. Karłowska. Warszawa, s. 18–58. Google Scholar
Borowiec A. (2018): Kinestetyczne mechanizmy wytwarzania mowy. Zależności czynnościowo-morfologiczne. [Niepublikowana rozprawa doktorska. Materiały Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego]. Google Scholar
Donders F.C. (1875): Under den Mechanismus des Saugens. „Pflügers Archiv” 10, s. 91–94.
Crossref
Google Scholar
Engelke W., Jung K., Knösel M. (2011): Intra-oral compartment pressures: a biofunctional model and experimental measurements under different conditions of posture. „Clinical Oral Investigations” 15, s. 165–176.
Crossref
Google Scholar
Gołąb B. (1998): Anatomia czynnościowa obwodowego układu nerwowego. Lublin. Google Scholar
Hazelbaker A.K. (2010): Tongue-Tie, Morphogenesis, Impact, Assessment and Treatment. Ohio. Google Scholar
Hiraki K., Yamada Y., Kurose M., Ofusa W., Sugiyama T., Ishida R. (2016): Application of a barometer for assessment of oral functions: Donders space. „Journal of Oral Rehabilitation” Vol. 44, Issue 1, s. 65–72.
Crossref
Google Scholar
Kantaputra P.N., Paramee M., Kaewkhampa A., Hoshino A., Lees M., McEntagart M., Masrour N., Moore G.E., Pauws E., Stanier P. (2011): Cleft lip with cleft palate, ankyloglossia, and hypodontia are associated with TBX22 mutations. „Journal of Dental Research” 90(4), s. 450–455.
Crossref
Google Scholar
Kier W.M., Smith K.K. (1985): Tongues, tentacles and trunks: the biomechanics of movement in muscular-hydrostats. „Zoological Journal of the Linnean Society” Vol. 83, Issue 4, s. 307–324.
Crossref
Google Scholar
Knychalska-Karwan Z. (2000): Język – fizjologia i patologia. Kraków. Google Scholar
Kornas-Biela D. (1998): Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy. [W:] Opieka logopedyczna od poczęcia. Red. B. Rocławski. Gdańsk, s. 13–23. Google Scholar
Kornas-Biela D. (2002): Okres prenatalny. [W:] Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów rozwoju człowieka. T. 2. Red. B. Harwas-Napierała, M. Przetacznik-Gierowska, J. Trempała. Warszawa, s. 17–46. Google Scholar
Lorenc A., Borowiec A. (2024): Normatywna pozycja spoczynkowa języka. Badania wstępne z wykorzystaniem systemu EMA i techniki CBCT. „Prace Językoznawcze” XXVI/4, s. 69–92.
Crossref
Google Scholar
Łabiszewska-Jaruzelska F. (1981): Czynność narządu żucia i jej rozwój. [W:] Zarys ortopedii szczękowej – ortodoncji. Red. A. Masztalerz. Warszawa. Google Scholar
Łasiński W. (1974): Anatomia głowy dla stomatologów. Warszawa. Google Scholar
Masztalerz A. (red.) (1981): Zarys ortopedii szczękowej – ortodoncji. Warszawa. Google Scholar
Mackiewicz B. (1998): Znaczenie pionizacji końca języka dla poprawnej artykulacji głosek. [W:] Opieka logopedyczna od poczęcia. Red. B. Rocławski. Gdańsk. Google Scholar
Miller J.L., Sonies B.C., Macedonia C. (2003): Emergence of oropharyngeal, laryngeal and swallowing activity in the developing fetal upper aerodigestive tract: an ultrasound evaluation. „Early Human Development” 71, s. 61–87.
Crossref
Google Scholar
Mills N., Geddes D.T., Amirapu S., Mirjalili S.A. (2020): Understanding the Lingual Frenulum: Histological Structure, Tissue Composition, and Implications for Tongue Tie Surgery. „International Journal of Otolaryngology” 28, 12 ss.
Crossref
Google Scholar
Moss M.L., Rankow R.M. (1968): The role of the Functional Matrix in Mandibular Growth. „Angle Orthodontics” 38(2), s. 95–103. Google Scholar
Nazar K. (2004): Wysiłek fizyczny i adaptacja do środowiska naturalnego. [W:] Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Red. W.Z. Traczyk, A. Trzebski. Warszawa, s. 890–914. Google Scholar
Niechaj A. (2004): Fizjologia receptorów. [W:] Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Red. W.Z. Traczyk, A. Trzebski. Warszawa, s. 93–99. Google Scholar
Ostapiuk B. (2013): Dyslalia ankyloglosyjna. O krótkim wędzidełku języka, wadliwej wymowie i skuteczności terapii. Szczecin. Google Scholar
Pisulska-Otremba A. (1995): Rozwój narządu żucia. [W:] Ortopedia szczękowa. Zasady i praktyka. Red. F. Łabiszewska-Jaruzelska. Warszawa, s. 13–45. Google Scholar
Proffit W.R. (1978): Equilibrium theory revisited: factors influencing position of the teeth. „The Angle Orthodontist” 48, s. 175–186. Google Scholar
Proffit W.R. (2007): Wczesne etapy rozwoju. [W:] Ortodoncja współczesna. T. 1. Red. W.R. Proffit, H. Fields, D. Sarver, A. Komorowska. Wrocław, s. 71–104. Google Scholar
Reicher M., Łasiński W. (2008): Jama ustna i gruczoły ślinowe. Podrozdział: Język. [W:] Anatomia człowieka. T. 2. Red. A. Bochenek. Warszawa, s. 93–111. Google Scholar
Rakosi T., Jonas I., Graber T.M. (1993): Orthodontic – Diagnosis. Stuttgart–New York. Google Scholar
Ronin-Walknowska E., Samborska M., Płonka T. (2006): Nieprawidłowości języka u płodu i noworodka. „Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie”. T. 52, supl. 3, s. 8–11. Google Scholar
Rządzka M. (2020): Odruchy oralne u noworodków i niemowląt. Diagnoza i stymulacja. Kraków. Google Scholar
Sanders I., Mu L. (2013): A tree dementional atlas of human tongue muscles. „Anat Rec” (Hoboken) 296(7), s. 1102–1114.
Crossref
Google Scholar
Simons D.G., Mense S. (1997): Understanding and measurement of muscle tone as related to clinical muscle pain. „Pain” 75(1), s. 1–17.
Crossref
Google Scholar
Stecko E. (1998): Czynności przygotowujące niemowlęcy narząd artykulacyjny do podjęcia funkcji mowy. [W:] Opieka logopedyczna od poczęcia. Red. B. Rocławski. Gdańsk, s. 58–67. Google Scholar
Śmiech-Słomkowska G., Rytlowa W. (1993): Wybrane zagadnienia z profilaktyki i wczesnego leczenia ortodontycznego. Warszawa. Google Scholar
Trzebski A. (2004): Regulacja czynności fizjologicznych. [W:] Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Red. W.Z. Traczyk, A. Trzebski. Warszawa, s. 1–29. Google Scholar
Лицензия

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.