Spleen, nuda, melancholia. Czytając Eugeniusza Oniegina

Maksymilian Wroniszewski

Opublikowane: 2018-09-291

Nr 3 (2015)

Spleen, nuda, melancholia. Czytając Eugeniusza Oniegina

Maksymilian Wroniszewski

Abstrakt

The aim of this paper is to analyze the emerging theme of melancholy in Eugene Onegin. The variety of personalities of the main characters of the poem – Onegin, Lensky and Tatiana and the transition in lifestyle of the former do not allow to disambiguate their experience of melancholy. This gives impulse to consider the way of life of the main character as fluctuating, consecutive, constituting this experience dominants: nineteenth-century fashion for spleen, boredom and nostalgia. In the context of Onegin the issues of his affinity with the figure of a dandy and a Byronic hero are raised as well. The philosophical inclinations of the boredom troubling him (Pascal, La Rochefoucauld) and acedia (Bieńczyk, Evagrius Ponticus) are also investigated. Lensky’s melancholy is presented by described by Marek Bieńczyk’s model of a nineteenth-century attitude of weak entity waiting for metamorphosis. Lensky’s tomb is shown as one of the most important figures of melancholic oblivion (Starobinski), from Tatiana’s experience the elements connecting them with sentimental melancholy are extracted.

Słowa kluczowe:

Aleksander Puszkin, romantyzm, melancholia, nuda, acedia, nostalgia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wroniszewski, M. (2018). Spleen, nuda, melancholia. Czytając Eugeniusza Oniegina. Prace Literaturoznawcze, (3). Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pl/article/view/1138

Cited by / Share

Bibliografia

Araszkiewicz Agata, Wypowiadam wam moje życie. Melancholia Zuzanny Ginczanki, Warszawa 2001.

Bałus Wojciech, Mundus melancholicus. Melancholiczny świat w zwierciadle sztuki, Kraków 1996.

Bałus Wojciech, Muzyka, melancholia, nuda, w: Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Poznań 1999, s. 271–289.

Benjamin Walter, Źródło dramatu żałobnego w Niemczech, przeł. A. Kopacki, posłowie A. Lipszyc, Warszawa 2013.

Bieńczyk Marek, Melancholia. O tych, którzy nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 2012.

Bieńczyk Marek, Oczy Dürera. O melancholii romantycznej, Warszawa 2002.

Bunge Gabriel, Acedia – duchowa depresja. Nauka duchowa Ewagriusza z Pontu o acedii, przeł. J. Bednarek, A. Ziernicki, Kraków 2007.

Galster Bogdan, Aleksander Puszkin, w: Literatura rosyjska w zarysie, red. Z. Barański, A. Semczuk, Warszawa 1976, s. 246–284.

Klibansky Raymond, Panofsky Erwin, Saxl Fritz, Saturn i melancholia. Studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki, przeł. A. Kryczyńska, Kraków 2009.

Leder Andrzej, Melancholie i rytuały, „Res Publica Nowa” 1994, nr 6, s. 74.

Łużny Ryszard, Aleksander Puszkin, w: Historia literatury rosyjskiej, t. I, red. M. Jakóbiec, Warszawa 1976, s. 440–486.

Łużny Ryszard, Wstęp, w: A. Puszkin, Eugeniusz Oniegin. Romans wierszem, przeł. A. Ważyk, Wrocław 1970, s. III–CXIX.

Macheta Lidia, Demon Południa i zafałszowanie egzystencji. O acedii starożytnego mnicha i „zbędności” inteligenta rosyjskiego XIX wieku, Kraków 2003.

Markowski Michał Paweł, „‹‹L’ennui››”: ułamek historii, w: Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Poznań 1999, s. 290–316.

Mitarski Jan, Z dziejów melancholii, w: A. Kępiński, Melancholia, Warszawa 1985, s. 279–323.

Piwińska Marta, Złe wychowanie, Gdańsk 2005.

Sławek Tadeusz, Saturniczny pątnik. Robert Burton i jego „Anatomia melancholii”, „Literatura na Świecie” 1995, nr 3, s. 58–73.

Starobinski Jean, Wynalezienie wolności. 1700–1789, przeł. M. Ochab, Gdańsk 2006.

Steiner George, Dziesięć (możliwych) przyczyn smutku myśli, przeł. O. i W. Kubińscy, Gdańsk 2007.

Śniedziewski Piotr, Melancholijne spojrzenie, Kraków 2011.

Zaleski Marek, Formy pamięci, Gdańsk 2004. Google Scholar