Skromny i staranny. Wybrane zagadnienia warsztatu pisarskiego Kazimierza Sarneckiego, rezydenta Karola Stanisława Radziwiłła na dworze Jana III Sobieskiego

Tomasz Ślęczka

Opublikowane: 2018-08-081

Nr 5 (2017)

Skromny i staranny. Wybrane zagadnienia warsztatu pisarskiego Kazimierza Sarneckiego, rezydenta Karola Stanisława Radziwiłła na dworze Jana III Sobieskiego

Tomasz Ślęczka

Abstrakt

The purpose of this article is to discuss the methods which Kazimierz Sarnecki employed to convince his principal, Karol Stanisław Radziwił, of his suitability as a resident at the court of King Jan III Sobieski. In the collection of Sarnecki’s writing strategies, aimed at winning the principal’s goodwill, we find affected modesty, numerous acknowledgements and praises directed to the recipient of his accounts, and an array of procedures calculated to create the effect of extreme diligence; in order to show it, our author will theatrically accentuate his own zeal in the service (which I call affected modesty), multiply the details and anecdotes, emphasise his certainty resulting from the acquired messages and situations being eye-witnessed, point to the wide circle of the court informants from different spheres, and point out what difficulties he encountered in his principal’s service. These procedures have proven to be effective.

Słowa kluczowe:

diariusz, afektowana skromność, Jan III Sobieski, Kazimierz Sarnecki, Karol Stanisław Radziwiłł, literatura polska XVII wieku

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Ślęczka, T. (2018). Skromny i staranny. Wybrane zagadnienia warsztatu pisarskiego Kazimierza Sarneckiego, rezydenta Karola Stanisława Radziwiłła na dworze Jana III Sobieskiego. Prace Literaturoznawcze, (5). Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pl/article/view/311

Cited by / Share

Bibliografia

Haur Jakub Kazimierz, Ziemiańska generalna ekonomika, Kraków Typis Universitatus 1679.

Karmanowski Olbrycht, Wiersze i listy, wyd. Radosław Grześkowiak, Warszawa 2010.

Karpiński Franciszek, Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem, oprac. Roman Sobol, Warszawa 1987.

Listy z czasów Jana III i Augusta II, wyd. przez G. B. U. i Władysława Skrzydelkę, Kraków 1870.

Mierzeński Jan do B. Radziwiłła, Gdańsk 14 V 1660, AGAD, AR V, 9646, cz. 2, s. 55.

Piotrowski Jan, Dziennik wyprawy Stef na Batorego pod Psków, wyd. A[leksander] Czuczyński, Kraków 1894.

Sarnecki Kazimierz, Pamiętniki z czasów Jana Sobieskiego. Diariusz i relacje z lat 1691–1696, oprac. Janusz Woliński, Wrocław 1958.

Szwertner Aleksander, Wytworne polskie listy […], Gdańsk 1692.

Augustyniak Urszula, Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa 2001.

Curtius Ernst Robert, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. Andrzej Borowski, Kraków 1997.

Cybulski Marek, Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003.

Czapliński Władysław, Długosz Józef, Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, Warszawa 1976.

Gajdka Krzysztof, Literatura, propaganda, służba. Ludzie pióra w otoczeniu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, Warszawa 2009.

Góralski Zbigniew, Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1983.

Jarczykowa Mariola, „Papirowe materie” Piotra Kochlewskiego. O działalności pisarskiej sekretarza Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, Katowice 2006.

Jarczykowa Mariola, Kultura epistolarna w kręgu Radziwiłłów birżańskich w XVII wieku, Kielce 1998.

Lancholc Teresa, Ars epistolandi, w: Słownik literatury staropolskiej, red. Teresa Michałowska, Wrocław 1998.

Lesiński Jerzy, Spory o dobra neuburskie, „Miscellanea Historico-Archivistica” 1996 (t. 6), s. 95–132.

Mroczek Katarzyna, Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku między nadawcą a odbiorcą, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 2, s. 127–148.

Niedźwiedź Jakub, Nieśmiertelne teatra sławy. Teoria i praktyka twórczości panegirycznej na Litwie w XVII-XVIII w., Kraków 2003.

Rachuba Andrzej, Radziwiłł Karol Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, Warszawa 1987, t. 30, s. 240–248.

Rytel Jadwiga, „Pamiętniki” Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego. Szkice z dziejów prozy narracyjnej, Wrocław 1962.

Sajkowski Alojzy, Nad staropolskimi pamiętnikami, Poznań 1964.

Sarnecki Kazimierz, w: Polski słownik biograficzny, Warszawa – Kraków 1987, t. 35, s. 208–209.

Ulčinaitè Eugenija, Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji schematu retorycznego, Wrocław 1984.

Wójcik Zbigniew, Jan Sobieski 1629–1696, Warszawa 1983.

Żojdź Karol, Jan Mierzeński. Klient i rezydent Bogusława Radziwiłła w latach 1656–1665, Oświęcim 2012. Google Scholar