The Revocation of Final Judgments in Matrimonial Cases in Polish and Canon Law – An Outline of the Issue
Lucjan Świto
University of Warmia and Mazury in OlsztynAbstract
The article addresses the issue of the permanence of marriage and family, analysing it from the perspective of both state and canon law. The author focuses on the issue of the revocability of final judgments in both legal orders, pointing out important differences and limitations. In civil law, the possibility of resumption of proceedings and cassation is clearly limited, especially if one of the parties has entered into a new marriage. By contrast, in canon law there is more flexibility in this regard. Admittedly, Pope Francis has limited the possibility of recourse to the Roman Rota for a retrial if there has been a new marriage. However, he has allowed an exception in the case of manifest injustice of the judgment. However, the lack of clear criteria defining who can consider such a ruling unjust and under what circumstances may raise doubts about the stability of newly contracted marriages.
Keywords:
marriage, revocability of judgments, cassation complaint, appeal, nova causae propositioReferences
De Angelis Angelo, 2010, Le delibere del Collegio Rotale in materia di prassi processuale, w: Janusz Kowal, Joaquín Llobell, Iustitia et Iudicium: Studi di diritto matrimoniale e processuale canonico in onore di Antoni Stankiewicz, t. 3, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano. Google Scholar
Bartoszek Magdalena, 2014, Nova causae propositio w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku i instrukcji procesowej Dignitas cannubii, Kościół i Prawo, t. 3(16), nr 2, s. 149-157. Google Scholar
Broniewicz Witold, Marciniak Andrzej, Kunicki Ireneusz, 2023, Postępowanie cywilne w zarysie, LexisNexis, Warszawa. Google Scholar
Ereciński Tadeusz, 2016, Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, t. 3, Wolters Kluwer, Warszawa. Google Scholar
Erlebach Grzegorz, 1998, Polskie sprawy o nieważność małżeństwa z kan. 1095 w świetle orzecznictwa Roty Rzymskiej, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich, t. 8, nr 11, s. 25-48.
Crossref
Google Scholar
Erlebach Grzegorz, 2009, Wybrane kwestie dotyczące rozumienia zgodności wyroków (art. 291 DC), w: Józef Wroceński, Jan Krajczyński, Finis legis Christus. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Góralskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa, s. 323–341. Google Scholar
Franciszek, 2015, Motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus o reformie kanonicznego procesu orzekania o nieważności małżeństwa w Kodeksie Prawa Kanonicznego, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano. Google Scholar
Jędrejek Grzegorz, 2008, Regulacja instytucji małżeństwa w prawie kanonicznym i świeckim, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 70, z. 2, s. 47-63. Google Scholar
Jodłowski Jerzy, Lapierre Jerzy, Misiuk-Jodłowska Teresa; Resich Zbigniew, Weitz Karol, 2016, Postępowanie cywilne, Wolters Kluwer, Warszawa. Google Scholar
Koziołkiewicz Andrzej, 2022, Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia sądowego – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 4 listopada 2016 r., I CSK 736/15, Palestra, nr 4, s. 106–117. Google Scholar
Manowska Małgorzata, 2021, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa. Google Scholar
Rozkrut Tomasz, 2008, Zasada zgodności formalnej i substancjalnej dwóch wyroków w kanonicznym procesie małżeńskim według Dignitas connubii, w: Tomasz Rozkrut, Proces małżeński w świetle Dignitas connubii – pierwsze doświadczenia. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 11-12 czerwca 2007 roku. III Ogólnopolskie Forum Sądowe, Biblos, Tarnów, s. 87-102. Google Scholar
Świto Lucjan, 2025, Nova casuae propositio w teorii i praktyce, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich, t. 35, nr 38.
Crossref
Google Scholar
University of Warmia and Mazury in Olsztyn
