Gościnny świat życia transjęzyczności: fenomenologia doświadczeń uczniów przesiedlonych
Serhii Terepyshchyi
Dragomanov Ukrainian State UniversityAbstrakt
Autor rozwija koncepcję Hospitable Translanguaging Lifeworld (HTL) jako fenomenologiczne ramy rozumienia doświadczenia klasy szkolnej uczniów przymusowo przesiedlonych na styku języka, tożsamości i gościnności edukacyjnej. Na podstawie syntezy najnowszych badań z Polski, Niemiec, Norwegii i Czech, uzupełnionej naszymi wcześniejszymi studiami, teoretyzujemy pięć wzajemnie wzmacniających się wymiarów – uznanie, otwartość semiotyczną (translanguaging/transjęzyczność jako praktyka epistemiczna), ciągłość czasową (mosty między zajęciami wspierającymi a nurtem głównym), sieciową przynależność (heterofilne więzi rówieśnicze) oraz godność epistemiczną (status wiarygodnego poznającego). Pokazujemy, jak monojęzyczne reżimy oceniania, niepowiązane mostami modele „pull-out” i logiki prawno-biurokratyczne wytwarzają „przestrzenie nierozpoznania”, podczas gdy nauczanie zgodne z translanguaging, zaprojektowane przekazywanie pracy między przestrzeniami i demokratyczne rutyny klasowe przekształcają formalny dostęp w realne poczucie włączenia. Ramy te przekładają się na ruchy polityki oświatowej, które czynią gościnność poddawalną audytowi bez redukowania jej do biurokracji: egzekwowalne gwarancje praw językowych, domyślne „mainstreaming z mostami”, wytyczne oceniania dopuszczające wielojęzyczne dowody uczenia się, szkolenia nauczycieli uwzględniające traumy powiązane z partycypacyjnymi praktykami oraz infrastruktury danych i partnerstw śledzące integrację społeczną i akademicką. Koncepcyjnie HTL łączy zarządzanie z warsztatem nauczania; praktycznie oferuje gramatykę projektową przekuwającą „powitanie” w codzienne uczenie się, dzięki czemu inkluzja edukacyjna zostaje zharmonizowana z deklarowanymi przez szkoły wartościami demokratycznymi.
Słowa kluczowe:
uczniowie przymusowo przesiedleni, translanguaging (transjęzyczność), gościnność edukacyjna, prawa językowe, inkluzja społeczna, godność epistemiczna, sieciowa przynależnośćBibliografia
Federowicz Michal, Terepyshchyi Serhii, 2023, Democratic Values in Education: A Theoretical Examination of Ukrainian Children and Youth in Polish Schools Post-February 2022, Studia Warmińskie, 60, p. 45–60.
Crossref
Google Scholar
Herbst Mikołaj, Sitek Michał, 2023, Education in exile: Ukrainian refugee students in the schooling system in Poland following the Russian–Ukrainian war, European Journal of Education, 58(4), p. 575–594.
Crossref
Google Scholar
Horban Oleksander, Fedyuk Vladyslava, 2021, Critical thinking as the basis of modern educational approaches in the formation of a student’s personality, Educological discourse, 4(35), p. 66–83.
Crossref
Google Scholar
Letzel-Alt Vera, Rank Astrid, Schwab Susanne, 2024, Inclusive education for refugee students from Ukraine–An interview study with teachers in Germany, Support for Learning (advance online), https://nasenjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/am-pdf/10.1111/1471-3802.12678.
Crossref
Google Scholar
Lintner Tomáš et al., 2023, Ukrainian refugees struggling to integrate into Czech school social networks, Humanities & Social Sciences Communications, 10, https://www.nature.com/articles/s41599-023-01880-y.
Crossref
Google Scholar
Mirvahedi Seyed Hadi, 2023, Family, a racialized space: A phenomenological approach to examining Afghan refugee families language policies in Norway, Language Policy, 22, p. 413–432, https://link.springer.com/article/10.1007/s10993-023-09671-6.
Crossref
Google Scholar
Skorupa-Wulczyńska Agnieszka, 2025, The Language Rights of Ukrainian Minors Enjoying Temporary Protection in Poland in the Field of Education, Central and Eastern European Migration Review, https://ceemr.uw.edu.pl/sites/default/files/Skorupa-Wulczynska_2025.pdf.
Crossref
Google Scholar
Støren Ingrid C., 2024, Governance and duty in global refugee education: a Kantian perspective, Frontiers in Education, 9, Article 1384243, https://www.frontiersin.org/journals/education/articles/10.3389/feduc.2024.1384243/pdf.
Crossref
Google Scholar
Svyrydenko Denys, Terepyshchyi Serhii, 2020, Media Literacy and Social Responsibility of Educators in the Conditions of Information War: The Problem Statement, Studia Warmińskie, 57, p. 75–83.
Crossref
Google Scholar
Tai Kevin W.H., 2024, Documenting students conceptual understanding of second language vocabulary knowledge: a translanguaging analysis…, Applied Linguistics Review, 15(6), p. 2775–2822.
Crossref
Google Scholar
Terepyshchyi Serhii et al., 2019, Evaluation of Donbas universities’ economic potential: problems of personnel training and unemployment, Naukovyi Visnyk Natsionalnoho Hirnychoho Universytetu, 5, p. 149–154.
Crossref
Google Scholar
Terepyshchyi Serhii, Kostenko Anastasiia, 2021, Media Literacy and Information Se-curity in Education, Studia Warmińskie, 58, p. 133–141.
Crossref
Google Scholar
Uddling Jenny, Reath Warren Anne, 2023, A newcomers spontaneous translanguaging in lower-secondary physics education, International Multilingual Research Journal, p. 1–19.
Crossref
Google Scholar
Wills Kalisha, 2024, Asylum spaces as spaces of nonrecognition: the ambiguities of welcoming and educating asylum-seeking children in Norway, Frontiers in Education, 9, Article 1415522. https://www.frontiersin.org/journals/education/articles/10.3389/feduc.2024.1415522/pdf.
Crossref
Google Scholar
Woltran Flora, Hassani Sepideh, Schwab Susanne, 2024, Pull-Out Classes for Newly Arrived Students from Ukraine–An Obstacle to Social Inclusion, Journal of Immigrant & Refugee Studies (early view), https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/15562948.2024.2433515.
Crossref
Google Scholar
Zaichko Vladyslava, 2023, Linguistic Pluralism and the Shaping of Identity. A Philosophical Examination of Language Policy in Ukrainian Higher Education, Studia Warmińskie, 60, p. 135–144.
Crossref
Google Scholar
Dragomanov Ukrainian State University
