Funkcja i temat perykopy o figowcu (Mt 21,18-22) w ewangelicznej narracji Mateusza 21–22
Zdzisław Żywica
Uniwersytet Warminsko-MazurskiAbstrakt
W dotychczasowej literaturze dominuje przekonanie, że scena z figowcem w ewangelicznej narracji Mateusza jest zapowiedzią sądu nad Jerozolimą, jej świątynią oraz religijnymi przywódcami wraz z ich zwolennikami. Przeprowadzona analiza narracyjna perykopy oraz jej kontekstu 21–22 pozwala stwierdzić, że nie
mamy tu do czynienia z zapowiedzią bezwarunkowego i natychmiastowego sądu. Na
poziomie narracyjnym pełni ona funkcję «zawiasu», przejścia od przedstawienia teologicznych argumentów potwierdzających Bożą prawdę, że Jezus z Nazaretu jest oczekiwanym mesjańskim synem Dawida – Królem Izraela (21,1-17), do przedłożenia argumentów potwierdzających, że jest również Panem Dawida – Bożym Synem (21,23–22,46). Mateuszowi chodzi tu więc o zdefiniowanie i wyrażenie stanu woli Bożej czasów ostatecznych odnośnie do Jezusa z Nazaretu i ludu Jego wybrania. Realizujące się faktycznie i realnie objawienie zapisane w Pismach, ma być kolejną szansą wybrzmiewającą w prorockim wołaniu o metanoię oraz pokorne zaufanie Jahwe i temu,
co On mówi swemu ludowi w osobie i dziele zbawczym Jezusa – proroka, syna Dawida
i Jego Syna. Drogę poznania i uznania tej prawdy Bożej wyznaczają Pisma odczytywane w eschatologicznym kluczu hermeneutycznym na modlitwie – osobowym spotkaniu z Jahwe. Odrzucenie jej spowoduje, ponad wszelką wątpliwość, wypełnienie się symbolicznej wymowy przeklętego figowca, a mianowicie przekleństwa jałowości zbawczej judaizmu.
Słowa kluczowe:
narracja, figowiec, metanoia, przekleństwo, wiara, syn Dawida, Syn BożyBibliografia
Bartnicki Roman, 1972, Prorok z Nazaretu w Galilei (Mt 21,11), Ruch Biblijny i Liturgiczny 4-5, s. 213-218.
Crossref
Google Scholar
Bartnicki Roman, 1976, Das Zitat von Zach IX,9-10 und die Tiere im Bericht von Matthäus über den Einzug Jesu in Jerusalem (XXI,1-11), Novum Testamentum 18, s. 161-166.
Crossref
Google Scholar
Bartnicki Roman, 1976, Tekst Za 9,9-10 w perykopach Mt 21,1-11 i J 12,12-19, Studia Theologica Varsaviensia 2, s. 47-66. Google Scholar
Bartnicki Roman, 1977, Teologia ewangelistów w perykopach o wjeździe Jezusa do Jerozolimy, Studia Theologica Varsaviensia 2, s. 67-76. Google Scholar
Bartnicki Roman, 1977, Il carattere messianico delle pericopi di Marco e Matteo sull`ingresso di Gesù in Gerusalemme (Mc 11,1-11; Mt 21,1-11), Rivista Bilica 25, s. 5-27. Google Scholar
Behm Johannes, Würthwein Ernst, 1990, Noeō … metanoeō, metanoia …, in: G. Kittel (hrsg.), Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, bd. II, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart–Basel–Köln, s. 972-1004. Google Scholar
Bindemann Walter, 1985, Das Mahl des Königs. Gründe und Hintergründe der Redaktion von Mt 22,1-14, Theologia Viatorum 15, s. 21-29. Google Scholar
Boice James Montgomery, 2001, The Gospel of Matthew, v. 1, Baker Books, Grand Rapids. Google Scholar
Chrostowski Waldemar, 1989, W trosce o autentyzm kultu religijnego: wypędzenie kupczących ze świątyni (Mk 11,15-19 i par.), Przegląd Powszechny 2, s. 169-186. Google Scholar
Davies Daniel, Allison Dalle, 20042, A critical and exegetical commentary on the Gospel according to saint Matthew, T & T Clark Ltd., London–New York. Google Scholar
Derrett John David Martin, 1971, Law in The New Testament: The Palm Sundy Colt, NT 13, s. 241-258.
Crossref
Google Scholar
Erlemann Karl, 1988, Das Bild Gottes in den synoptischen Gleichnissen, Beiträge zur Wissenschaft vom Alten und Neuen Testament 126, s. 170-195. Google Scholar
Fitzmyer Josef, 1966, Tradycja o synu Dawida Mt 22,41-46 (par.), Concilium 2, s. 780-786. Google Scholar
France Roland, 2007, The Gospel of Matthew, Eerdmans Publishing, Grand Rapids.
Crossref
Google Scholar
Frankemölle Hubert, 1997, Matthäus Kommentar, bd. 2, Verlag Patmos, Düsseldorf. Google Scholar
Garland David, 2001, Reading Matthew. A literary and theological commentary on the First Gospel, Smyth&Helwys, Macon. Google Scholar
Gemünden Peter von, 1993, Die Verfluchung des Feigenbaums Mk 11,13f.20f, Wort und Dienst. Neue Folge 22, s. 39-50. Google Scholar
Giese Heinrich, 1976, Der verdorrte Feigenbaum – Eine symbolische Aussage? zu Mk 11,12-14.20n, Biblische Zeitschrift 20, s. 95-111.
Crossref
Google Scholar
Gnilka Joachim, 20002, Das Matthäusevangelium 14,1–28,20. I/2. Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament. Sonderausgabe, Verlag Herder, Freiburg–Basel–Wien. Google Scholar
Luz Ulrich, 1997, Das Evangelium nach Matthäus. Evangelisch-Katholischer Kommentar zum Neuen Testament, bd I/3, Bezinger Verlag, Zürich. Google Scholar
Łach Jan, 1996, Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie, Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa. Google Scholar
Menken Matthew, 1992, The Quotations from Zech 9,9 in Mt 21,5 and in John 12,15, in: A. Denaux, John and the Synoptics, Bibliotheca Ephemeridium Theologicarum Lovaniensium 101, s. 571-578. Google Scholar
Merkel Heinrich, 1974, Das Gleichnis von den ungleichen Söhnen (Matth. XXI.28-32), New Testament Study 20, s. 254-261.
Crossref
Google Scholar
Meyer Bruce, 1990, Many (= All) are Called, but Few (=not All) are Choosen, New Testament Study 36, s. 89-97.
Crossref
Google Scholar
Müller Kahrl, 19892, Möglichkeit und Vollzug jüdischer Kapitalgerichtsbarkeit im Prozeß gegen Jesu von Nazaret, in: Kertelege Kahrl, Der Prozeß gegen Jesu. Historische Rückfrage und theologische Deutung, Verlag Herder , Freiburg , s. 41-83. Google Scholar
Novum Testamentum Graece, 199827, Eberhard Nestle et Erwin Nestle (ed.), Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart. Google Scholar
Ogawa Andrew, 1979, Paraboles de l`Israel véritable? Reconsidération critique de Mt 21,28–22,14, New Testament 21, s. 121-149.
Crossref
Google Scholar
Paciorek Antoni, 2008, Ewangelia według świętego Mateusza, w: Antoni Paciorek, Roman Bartnicki, Antoni Tronina (red.), Nowy komentarz biblijny Nowego Testamentu, t. I/2, Wydawnictwo św. Pawła, Częstochowa. Google Scholar
Pesch Rudolph, 1966, Eine alttestamentliche Ausführungsformel im Matthäus-Evangelium, Biblische Zeitschrift 10, s. 220-245. Google Scholar
Popowski Remigiusz, 19952, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa. Google Scholar
Reiser Martin, 1990, Die Gerichtspredigt Jesu, Neutestamentliche Abhandlungen. Neue Folge 23, s. 227-231. Google Scholar
Romaniuk Kazimierz, 1969, „Przyjacielu, jakżeś tu wszedł nie mając szaty godowej” (Mt 22,1-14), Ruch Biblijny i Liturgiczny 4-5, s. 267-276.
Crossref
Google Scholar
Romaniuk Kazimierz, 1974, „Gdyż nie był to czas na figi ... ” (Mk 11,12-14; Mt 21,18-19), Ruch Biblijny Liturgiczny 3, s. 156-161.
Crossref
Google Scholar
Romaniuk Kazimierz, 1996, Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego? (Mt 16,13); Co sądzicie o Mesjaszu? (Mt 22,42), Warszawskie Studia Teologiczne 9, s. 43-48. Google Scholar
Rubinkiewicz Ryszard, 1980, Przypowieść o szacie godowej (Mt 22,11-13) w świetle Hen 10,4, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 1, 53-69. Google Scholar
Sand Alexander, 1986, Das Evangelium nach Matthäus. Kommentar, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg. Google Scholar
Stegemann Eugen, 1992, Messias- Vorstellungen bei Juden und Christen, Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart. Google Scholar
Suhl Aleksander, 1968, Der Davidssohn im Matthäusevangelium, Zeitschrift für Neues Testament 59, s. 57-81.
Crossref
Google Scholar
Telford Wiliam, 1991, More Fruit from the Withered Tree: Temple and Figtree in Mark from Graeco-Roman Perspective, in: W. Horbury, Templum Amicitiae, Journal to the Study of the New Testament. Supplements 48, s. 264-304. Google Scholar
Trilling Wolfgang, 1988, Der Einzug in Jerusalem Mt 21,1-17, in: W. Trilling, Studien zur Jesusüberlieferung, Schweizerische Beiträge zur Altertum und Bibel Wissenschaft 1, s. 67-75. Google Scholar
Trilling Wolfgang, 1988, Die Täufertradition bei Matthäus, in: W. Trilling, Studien zur Jesusüberlieferung, Schweizerische Beiträge zur Altertum und Bibel Wissenschaft 1, s. 45-65. Google Scholar
Turner David, Bock Darrell, 2005, Matthew and Mark. Cornerstone Biblical Commentary, vol 11, Tyndale House Publishers, Illinois. Google Scholar
Weiß Walter, 1989, Eine neue Lehre in Vollmacht, Beihefte zur Zeitschrift für die Neutestamentlich Wissenschaft 52, s. 202-266.
Crossref
Google Scholar
Zarrella Paulo, 1970, 1970, L`entrata di Gesù in Gerusalemme nella redazione di Matteo 21,1-17, Scuola Cattolica 98, s. 89-112. Google Scholar
Żywica Zdzisław, 2006, Kościół Jezusa a judaizm i poganie według Ewangelisty Mateusza. Teologia narratywna, Wydawnictwo UWM w Olsztynie, Olsztyn. Google Scholar
Uniwersytet Warminsko-Mazurski
