Człowiek wobec tajemnicy śmierci w krótkich formach prozatorskich Michaiła Arcybaszewa
Patryk Witczak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyAbstrakt
From the earliest times, people have been bending over the issue of death, trying to reach its essence. Therefore, death has become one of the leading literary motifs. The article analyses human attitudes towards death depicted in short prose forms of Mikhail Artsybashev. The writer took
the position that the mystery of death is impenetrable and all attempts to discover it do not bring any expected results. The essence of death can be reached neither by mind nor through any mystical knowledge. It just needs to be accepted.
Słowa kluczowe:
Mikhail Artsybashev, Russian emigration, motif of deathBibliografia
Adamkiewicz Marek. 2004. Oblicza śmierci. Propedeutyka tanatologii. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
Adorno Theodor, Horkheimer Max. 1994. Dialektyka oświecenia: fragmenty filozoficzne. Tłum. Łukasiewicz M. Warszawa: IFiS PAN.
Arcybašev Mihail. 1994a. Palata neizlecimyh. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994a. Палата неизлечимых. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Arcybašev Mihail. 1994b. Silʹnee smerti. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994b. Сильнее смерти. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра]. Arcybašev Mihail. 1994c. Rasskaz o velikom znanii. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994c. Рассказ о великом знании. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Arcybašev Mihail. 1994d. Propastʹ. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994d. Пропасть. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Bauman Zygmunt. 1998. Śmierć i nieśmiertelność: o wielości strategii życia. Tłum. Leśniewski N. Warszawa: PWN.
Bortkiewicz Paweł. 2000. Tanatologia. Zarys problematyki moralnej. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Cheung Chf. 2006. Fenomen śmierci i umierania – rozważania o mojej śmiertelności. Tłum. Hubaczek K. „Analiza i Egzystencja” nr 3: 137–156.
Klimowicz Tadeusz. 1992. Poszukujący – nawiedzeni – opętani (z dziejów spirytyzmu i okultyzmu w literaturze rosyjskiej). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kramer Kenneth Paul. 2007. Śmierć w różnych religiach świata. Kraków: WAM.
Kubiak Anna. 2014. Inne śmierci: antropologia umierania i żałoby w późnej nowoczesności. Kraków: Universitas.
Makselon Józef. 1983. Struktura wartości a postawa wobec śmierci. Studium z tanatopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Mirskij Dmitrij. 2014. O literature i iskusstve. Statʹi i recenzii 1927–1937. Moskva: Novoe literaturnoe obozrienije [Мирский Дмитрий. 2014. О литературе и искусстве. Статьи и рецензии 1927–1937. Москва: Новое литературное обозрение].
Ostrowska Antonina. 1997. Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. Warszawa: IFiS PAN.
Scherer Georg. 2008. Filozofia śmierci: od Anaksymandra do Adorno. Kraków: WAM.
Siemianowski Andrzej. 1976. Poznawcze i praktyczne funkcje nauk empirycznych. Warszawa: PWN.
Ziemiński Ireneusz. 2010. Metafizyka śmierci. Kraków: WAM.
Adorno Theodor, Horkheimer Max. 1994. Dialektyka oświecenia: fragmenty filozoficzne. Tłum. Łukasiewicz M. Warszawa: IFiS PAN.
Arcybašev Mihail. 1994a. Palata neizlecimyh. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994a. Палата неизлечимых. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Arcybašev Mihail. 1994b. Silʹnee smerti. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994b. Сильнее смерти. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра]. Arcybašev Mihail. 1994c. Rasskaz o velikom znanii. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994c. Рассказ о великом знании. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Arcybašev Mihail. 1994d. Propastʹ. W: Idem. Sobranie sočinenij v treh tomah. T. 3. Moskva: Terra [Арцыбашев Михаил. 1994d. Пропасть. W: Idem. Собрание сочинений в трех томах. Т. 3. Москва: Терра].
Bauman Zygmunt. 1998. Śmierć i nieśmiertelność: o wielości strategii życia. Tłum. Leśniewski N. Warszawa: PWN.
Bortkiewicz Paweł. 2000. Tanatologia. Zarys problematyki moralnej. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Cheung Chf. 2006. Fenomen śmierci i umierania – rozważania o mojej śmiertelności. Tłum. Hubaczek K. „Analiza i Egzystencja” nr 3: 137–156.
Klimowicz Tadeusz. 1992. Poszukujący – nawiedzeni – opętani (z dziejów spirytyzmu i okultyzmu w literaturze rosyjskiej). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kramer Kenneth Paul. 2007. Śmierć w różnych religiach świata. Kraków: WAM.
Kubiak Anna. 2014. Inne śmierci: antropologia umierania i żałoby w późnej nowoczesności. Kraków: Universitas.
Makselon Józef. 1983. Struktura wartości a postawa wobec śmierci. Studium z tanatopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Mirskij Dmitrij. 2014. O literature i iskusstve. Statʹi i recenzii 1927–1937. Moskva: Novoe literaturnoe obozrienije [Мирский Дмитрий. 2014. О литературе и искусстве. Статьи и рецензии 1927–1937. Москва: Новое литературное обозрение].
Ostrowska Antonina. 1997. Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. Warszawa: IFiS PAN.
Scherer Georg. 2008. Filozofia śmierci: od Anaksymandra do Adorno. Kraków: WAM.
Siemianowski Andrzej. 1976. Poznawcze i praktyczne funkcje nauk empirycznych. Warszawa: PWN.
Ziemiński Ireneusz. 2010. Metafizyka śmierci. Kraków: WAM.
Witczak, P. (2018). Człowiek wobec tajemnicy śmierci w krótkich formach prozatorskich Michaiła Arcybaszewa. Acta Polono-Ruthenica, 3(XXIII), 59–68. https://doi.org/10.31648/apr.2823
Patryk Witczak
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
