Sankt-Petersburg Europejczyka – markiza De Custine’a i rosyjskiego Europejczyka – Aleksandra Hercena
Jolanta Kazimierczyk
Akademia Pomorska w SłupskuАннотация
This article is an attempt at reflecting on the history of a legendary Sankt-Petersburg – a symbol of Russia’s power and potential. Built by Peter I, the new capital – antithesis to an old and wooden Moscow – identified with antichristian Europeanization became an object of deliberations for a traveller and a writer, European marquis de Custine, author of letters from his journey throughout Nicholas I’s Russia, collected as Russia in 1839,and an open-minded representative of Russian Europeans, a thinker Alexander Hercen, who happened to live in that “empire of facades”. The similarity of many of their observations and assessments, especially with regard to Petersburg of Nicholas I’s period, seems surprising.
Ключевые слова:
Sankt-Petersburg, marquis de Custine, a European, Russia in 1839, Alexander Hercen, a Russian European, Peter IБиблиографические ссылки
Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przekład N. Modzelewska, Warszawa 1970, s. 169, [w:] T. Sucharski, Polskie poszukiwania „innej” Rosji. O nurcie rosyjskim w literaturze Drugiej Emigracji, Gdańsk 2008, s. 165.
Bieliński W., Czyny Piotra Wielkiego, [w:] Pisma filozoficzne, przekład W. Anisimow-Bieńkowska, Kraków 1956, t. 1, s. 280.
Custin A. de , Rosja w roku 1839, przekład P. Hertz, Warszawa 1995, t. 1 i 2.
Figes O., Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej, przekł. W. Jeżewski, Warszawa 2002.
George A., Ucieczka z sali numer sześć. Rosja na rozdrożu przeszłości i teraźniejszości, przekład B. Bratny, Warszawa 2004.
Heller M., Historia imperium rosyjskiego, przekład E. Melech, T. Kaczmarek, Warszawa 2002.
Hercen A., Rosja, [w:] idem, Eseje filozoficzne. Rosja i stary świat, red. A. Walicki, przekład J. Walicka, Warszawa 1966, t. 2, s. 28.
Kennan G., Russia Leaves the War, Princeton 1956, s. 4, [w:] J.H. Billington, Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej, przekł. J. Huna, Kraków 2008, s. 177.
Mickiewicz A., Dzieła, Warszawa 1955, t. III.
Troyat H., Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo, przekł. B. Przybyłowska, Warszawa 2009.
Trubieckoj N., Spojrzenie na historię Rosji nie z Zachodu a ze Wschodu, przekł. L. Kiejzik, [w:] Dusza polska i rosyjska. Od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna, red. A. de Lazari, Warszawa 2004, s. 283.
Ансело Ф., Шесть месяцев в России, [online] <www.gumer. info/bibliotek>, dostęp: 23.05.2013.
Башилов Б., История русского масонства, Москва 2003.
Брачев В., Масоны у власти, Москва 2006.
Герцен А.И., Москва и Петербург, [online] <az.lib.ru/g/gercen>, dostęp: 2.05.2012.
Герцен А.И., Русская идея, Москва 1992, s. 121, [w:] В. A. Ильин, А.С. Aхиезер, Российская цивилизация: содержание, границы, возможности, Москва 2000, s. 39.
Достоевский Ф.М., Дневник писателя 1876, [w:] idem, Искания и размышления, Москва 1983.
Каган M.C., Град Петров в истории русской культуры, Санкт-Петербург 1996.
Калязина Н.В., Архитектор Леблон в России (1716–1719), [w:] От средневековья к Новому Времени, Москва 1984, s. 94–123.
Карамзин Н.М., Записки о древней и новой России и ее политическом и гражданском отношениях, Москва 1991.
Ключевский В.О., Русская история. Полный курс лекций, Ростов на Дону 2000, t. 3.
Лотман Е.М., Успенский Б.А., Письма русского путешественника Карамзина и их место в развитии русской культуры, Санкт-Петербург 1997, s. 523, [w:] M. Dąbrowska, Dla pożytku i przyjemności. Rosyjska podróż sentymentalna przełomu XVIII–XIX wieku, Warszawa 2009, s. 162.
Маркиз де Кюстин и его „Россия в 1839 году”, Moсква 2006.
Массон Ш.-Ф., Секретные записки о России времен царствования Екатерины II и Павла I, Москва 1996.
Мезин С.А., Петр I во французской историографии XVIII века, [в:] Россия и Франция XVIII–XX века, Москва 2000, с . 31.
Платонов С.Ф., Полный курс лекцтй по русской истории, Санкт-Петербург 2000.
Рамбо А., История древней и новой России, Смоленск 2001.
Руссо Ж.Ж., Об oбщественном договоре, или принципы политического права, перевод A. Д. Хаютина, В.С. Aлексеева-Попова, Moskwa 1996.
Федотов Г.П., Судьба и грехи России, Санкт-Петербург 1992, t. 2, s. 178, [w:] В. Кантор, Санкт-Петербург: Российская империя против российского хаоса, Москва 2008, s. 483–484.
Шесть месяцев в Росси, [online] <www.gumer.info/bibliotek>, dostęp: 23.05.2013.
1812 Баронесса де Сталь в России, [w:] Россия первой половины XIX века глазами иностранцев, ред. Е. A. Лимонов, Ленинград 1991, s. 29, 79–80.
Bieliński W., Czyny Piotra Wielkiego, [w:] Pisma filozoficzne, przekład W. Anisimow-Bieńkowska, Kraków 1956, t. 1, s. 280.
Custin A. de , Rosja w roku 1839, przekład P. Hertz, Warszawa 1995, t. 1 i 2.
Figes O., Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej, przekł. W. Jeżewski, Warszawa 2002.
George A., Ucieczka z sali numer sześć. Rosja na rozdrożu przeszłości i teraźniejszości, przekład B. Bratny, Warszawa 2004.
Heller M., Historia imperium rosyjskiego, przekład E. Melech, T. Kaczmarek, Warszawa 2002.
Hercen A., Rosja, [w:] idem, Eseje filozoficzne. Rosja i stary świat, red. A. Walicki, przekład J. Walicka, Warszawa 1966, t. 2, s. 28.
Kennan G., Russia Leaves the War, Princeton 1956, s. 4, [w:] J.H. Billington, Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej, przekł. J. Huna, Kraków 2008, s. 177.
Mickiewicz A., Dzieła, Warszawa 1955, t. III.
Troyat H., Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo, przekł. B. Przybyłowska, Warszawa 2009.
Trubieckoj N., Spojrzenie na historię Rosji nie z Zachodu a ze Wschodu, przekł. L. Kiejzik, [w:] Dusza polska i rosyjska. Od Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina do Czesława Miłosza i Aleksandra Sołżenicyna, red. A. de Lazari, Warszawa 2004, s. 283.
Ансело Ф., Шесть месяцев в России, [online] <www.gumer. info/bibliotek>, dostęp: 23.05.2013.
Башилов Б., История русского масонства, Москва 2003.
Брачев В., Масоны у власти, Москва 2006.
Герцен А.И., Москва и Петербург, [online] <az.lib.ru/g/gercen>, dostęp: 2.05.2012.
Герцен А.И., Русская идея, Москва 1992, s. 121, [w:] В. A. Ильин, А.С. Aхиезер, Российская цивилизация: содержание, границы, возможности, Москва 2000, s. 39.
Достоевский Ф.М., Дневник писателя 1876, [w:] idem, Искания и размышления, Москва 1983.
Каган M.C., Град Петров в истории русской культуры, Санкт-Петербург 1996.
Калязина Н.В., Архитектор Леблон в России (1716–1719), [w:] От средневековья к Новому Времени, Москва 1984, s. 94–123.
Карамзин Н.М., Записки о древней и новой России и ее политическом и гражданском отношениях, Москва 1991.
Ключевский В.О., Русская история. Полный курс лекций, Ростов на Дону 2000, t. 3.
Лотман Е.М., Успенский Б.А., Письма русского путешественника Карамзина и их место в развитии русской культуры, Санкт-Петербург 1997, s. 523, [w:] M. Dąbrowska, Dla pożytku i przyjemności. Rosyjska podróż sentymentalna przełomu XVIII–XIX wieku, Warszawa 2009, s. 162.
Маркиз де Кюстин и его „Россия в 1839 году”, Moсква 2006.
Массон Ш.-Ф., Секретные записки о России времен царствования Екатерины II и Павла I, Москва 1996.
Мезин С.А., Петр I во французской историографии XVIII века, [в:] Россия и Франция XVIII–XX века, Москва 2000, с . 31.
Платонов С.Ф., Полный курс лекцтй по русской истории, Санкт-Петербург 2000.
Рамбо А., История древней и новой России, Смоленск 2001.
Руссо Ж.Ж., Об oбщественном договоре, или принципы политического права, перевод A. Д. Хаютина, В.С. Aлексеева-Попова, Moskwa 1996.
Федотов Г.П., Судьба и грехи России, Санкт-Петербург 1992, t. 2, s. 178, [w:] В. Кантор, Санкт-Петербург: Российская империя против российского хаоса, Москва 2008, s. 483–484.
Шесть месяцев в Росси, [online] <www.gumer.info/bibliotek>, dostęp: 23.05.2013.
1812 Баронесса де Сталь в России, [w:] Россия первой половины XIX века глазами иностранцев, ред. Е. A. Лимонов, Ленинград 1991, s. 29, 79–80.
Kazimierczyk, J. (2018). Sankt-Petersburg Europejczyka – markiza De Custine’a i rosyjskiego Europejczyka – Aleksandra Hercena. Acta Polono-Ruthenica, 1(XX), 43–53. извлечено от https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/apr/article/view/1712
Jolanta Kazimierczyk
Akademia Pomorska w Słupsku
Akademia Pomorska w Słupsku
