Aktywność społeczna i enkapsulacja na przykładzie Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Kulturalno-Społecznego (1957–1963)

Małgorzata Gałęziowska

doi:10.31648/ep.11733

Opublikowane: 2025-09-09

Nr XXVI/1 (2025)

Aktywność społeczna i enkapsulacja na przykładzie Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Kulturalno-Społecznego (1957–1963)

Małgorzata Gałęziowska

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.11733

Abstrakt

Celem tekstu jest prezentacja procesu wygaszania potencjalnego konfliktu między zinstytucjonalizowaną aktywnością społeczną a organizacją państwową. Proces ten przybrał formę enkapsulacji, czyli zamykania aktywności w ciasnej klatce wymagań, zasad i regulacji (według Amitai’a Etzioniego). Przykładem służy Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, działające w latach 1957–1963 na Warmii i Mazurach. Narzędziami wygaszania były interpretacje przepisów dotyczące działalności gospodarczej, zarzut zaniechania działalności kulturalnej oraz wstrzymanie dotacji z funduszy publicznych. Istotny kontekst tego procesu tworzy pozorna wolność obywatelska i ekonomiczna oraz skomplikowane stosunki narodowościowe w tym regionie.

Słowa kluczowe:

enkapsulacja, stowarzyszenie, aktywność społeczna, społeczność lokalna, Warmia i Mazury

Inne teksty tego samego autora

Małgorzata Gałęziowska, Socjotechniczne cele przemówień Bolesława Bieruta (1 I - 22 VII 1952) , Echa Przeszłości: Nr XV (2014)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Gałęziowska, M. (2025). Aktywność społeczna i enkapsulacja na przykładzie Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Kulturalno-Społecznego (1957–1963). Echa Przeszłości, (XXVI/1), 141–162. https://doi.org/10.31648/ep.11733

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Opracowania
Google Scholar

Belzyt ., Ludność rodzima na tzw. Ziemiach Odzyskanych i polityka „autochtoniczna” rządu w okresie stalinowskim (1948-1956), „Czasy Nowożytne” 6, 1999, s. 273-285
Google Scholar

Bierkowski T. (1890), Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach (1945-1970), OBN, Bydgoszcz-Olsztyn
Google Scholar

Chłosta J., Eugeniusz Tryniszewski (1930-1991. Nekrologi, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2, 1992, s. 215
Google Scholar

Etzioni A., Aktywne społeczeństwo. Teoria procesów społecznych i politycznych, Nomos, Kraków 2012
Google Scholar

Gliński P., Palska H., Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej, w: Elementy nowego ładu, red. Domański H., A. Rychard, Warszawa 1997, s. 365-392
Google Scholar

Jarosz D., Dni Oświaty, Książki i Prasy w latach 1959–1970 w propagandzie kulturalnej PRL, „Z badań nad książką i księgozbiorami historycznymi” t. 6, Warszawa 2012, s. 143-160
Crossref
Google Scholar

Kwilecki A., Mniejszości narodowe w Polsce Ludowej, „Kultura i Społeczeństwo”, t. VII, z. 4, 1963, s. 85-103
Google Scholar

Lietz Z., Zjazdy plebiscytowe w Olsztynie, Kwidzynie i w Łodzi, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 4, 1960, s. 634-637
Google Scholar

Madajczyk P., Mniejszości narodowe w Polsce a polski październik, „Rocznik niemiecko-polski” t. 3, Warszawa 1995, s. 43-58
Google Scholar

Madajczyk P., Niemcy polscy 1944-1989, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001
Google Scholar

Nowak M., Realny socjalizm jako «pozór zontologizowany». Rekonstrukcja koncepcji Jadwigi Staniszkis, w: Obrazy PRL. O konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, red. K. Brzechczyn, IPN KŚZpNP, Poznań 2008, s. 85-106
Google Scholar

Poniedziałek J., Regionalizm na Warmii i Mazurach, „Studia Regionalne i Lokalne” 4 (46), 2011, s. 51-67
Google Scholar

Putnam R., Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, przekład Przemysław Sadura i Sebastian Szymański, WAiP, Warszawa 2008
Google Scholar

Sakson A., Mazurzy – społeczność pogranicza, Instytut Zachodni, Poznań 1990
Google Scholar

Sakson A., Stosunki narodowościowe na Warmii i Mazurach 1945-1997, Instytut Zachodni, Poznań 1998
Google Scholar

Syrwid R., Protokół sekcji powiatu olsztyńskiego w 1945, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 3, 2006, s. 387-425
Google Scholar

Sztompka P., O pojęciu kultury raz jeszcze, „Studia Socjologiczne” 1(232), 2019, s. 7-23
Google Scholar

Szyfer A., Społeczność i kultura małego miasta. Studium na przykładzie Rynu, OBN, Olsztyn 1982
Google Scholar

Tryniszewski E., Feliks Barabasz (1919-1982). Nekrologi, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1, 1983, s. 190-193
Google Scholar

Wakar M., Nowe koncepcje rozwoju kultury regionalnej i powstanie Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2, 2005, s. 241-251
Google Scholar

Prasa
Google Scholar

Rozmowa o „Pojezierzu”, rozmawiali: Janusz Barczewski – dyrektor Olsztyńskiego Wydawnictwa Prasowego RSW „Ruch”, Bohdan Kurowski – zastępca redaktora naczelnego „Panoramy Północy”, Henryk Panas – redaktor naczelny „Warmii i Mazur”, Gerard Skok – kierownik Wydziału Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Hieronim Skurpski – dyrektor Biura Wystaw Artystycznych, Andrzej Wakar – dyrektor wydawnictwa „Pojezierze”: „Warmia i Mazury” nr 11 (249), 1971 „Warmia i Mazury” 11 (249), 1971.
Google Scholar