Kartagińskie oblężenie Kasylinum (216/215 p.n.e.) – rzeczywistość historyczna a arkana antycznych przekazów literackich
Miron Wolny
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest epizod kartagińskiego oblężenia Kasylinum (216/215 p.n.e.) odnotowany przede wszystkim przez Liwiusza, a także Frontinusa i Strabona. Akcja pod Kasylinum została przedstawiona w formie schlebiającej patriotycznym motywom. Celowi temu służyło zręczne ukrywanie faktów i eksponowanie egzagerowanych akcji. Autor artykułu zastanawia się dlaczego oblężenie to trwało tak długo i pełne było sugerowanych przez źródła niepowodzeń po stronie kartagińskiej. Czy sytuacja ta może świadczyć o wodzowskiej indolencji Hannibala. Autor przekonuje, że tak nie było, bo chociaż kartagiński dowódca nie był szczególnym innowatorem w dziedzinie oblegania miast, opanował niezbędne elementy sztuki określanej jako poliorkia. Poprzez dokonanie „rozbrojenia” części rzymskich toposów i ujawnienia istotnych informacji, autor artykułu dochodzi do wniosku, że oblężenie Kasylinum komponowało się z celami strategicznymi armii kartagińskiej w Italii. Podczas drugiej wojny punickiej (218-201 p.n.e.) armia kartagińska operująca w Italii pod wodzą Hannibala stosowała różne metody walki. Po bitwie pod Kannami (216 p.n.e.), gdy wojna przeszła w fazę działań pozycyjnych, najistotniejszym celem Hannibala było osłabienie potencjału strategicznego Rzymian, a także próby sprowokowania przeciwnika do walnej bitwy. Akcja pod Kasylinum w pełni wkomponowywała się w te cele wojenne, nadto jednak doprowadzenie miasta do powolnej agonii, zyskiwało ważny wymiar propagandowy.
Słowa kluczowe:
Druga wojna punicka, Hannibal, Kasylinum, Liwiusz, oblężenia miastBibliografia
Beck H., Walter U., Die frühen römischen Historiker, red., transl., kom. H. Beck, U. Walter, t. 1 (Von Fabius Pictor bis Cn. Gellius), Darmstadt 2001.
Beck H., The Reasons for the War, w: A Campanion to The Punic Wars, red. D. Hoyos, Malden 2011, s. 225-241.
Bell M. J. V., Tactical Reform in the Roman Republican Army, „Historia” 14, 1965, s. 404-422.
Beloch K. J., Polybios‘ Quellen im Dritten Buche“, „Hermes” 50, 1915, s. 357-372.
Bender P., Untersuchungen zur Vorgeschichte des zweiten punischen Krieges, Hamburg 1954.
Billows R. A., Antigonos The One-Eyed and The Creation of The Hellenistic State, London 1990.
Bonquet J., Polybius on the Critical Evaluation of Historians, „Ancient Society”, 13-14, 1982/1983, s. 277-291.
Bossi R., La guerra annibalica in Italia da Cannae al Metauro, „Studi e documenti di storia e dritto” 9, 1888, s. 303-416.
Brinkmann H., Anonyme Fragmente römischer Historiker bei Livius, Leipzig 1917.
Briscoe J., The Second Punic War, „Cambridge Ancient History” II.8, Cambridge 1989, s. 44-80.
Brizzi G., I sistemi informativi dei Romani. Principi e realtà nell’età delle conquiste oltremare (218 – 168 a.C), Wiesbaden 1982.
Brizzi G., Il querriero, l’oplita, il legionario. Gli eserciti nel mondo classico, Bologna 2002.
Brizzi G., Scipione e Annibale. La guerra per salvare Roma, Bari 2007.
Burck E., Einführung in die Dritte Dekade des Livius, Heidelberg 1950.
Cassola F., I gruppi politici Romani nel III secolo a.C., Trieste 1962.
Charles M. B., Rhodan P., Magister Elephantorum: A Reappraisal of Hannibal’s Use of Elephants, „Classical World” 100, 2007, s. 363-389.
Chassignet M., Introduction, w: L’annalistique Romaine, t. 1, ed. P. Jal , Paris 1996.
Cornell T. J., The Beginnings of Rome. Italy and Rome from the Bronze Age to Punic Wars (c. 1000-264 BC), London 1997.
Costabile F., I <principes Locrensium> e l’attegiamento filoromane delle aristocrazie italiote nella tradizione liviana (216-205 a. C.), „Historica” 30, 1977, s. 179 i n.
Derow P. S., The Roman Calendar 218-191 BC, „Phoenix” 30, 1976, s. 265-281.
De Sanctis G., Storia dei Romani, vol. III, 2, Torino 1916.
Dillery J., Roman Historians and the Greeks: Audiences and Models, w: The Roman Historians, ed. A. Feldherr, Cambridge 2009, s. 77-107.
Ehrenberg V., Maharbal no. 2, „Realencyclopädie der classischen Altertumwissenschaft” 14.1, Stuttgart 1928, kol. 522-523.
Erdkamp P., Hunger and The Sword. Warfare and Supply in Roman Reppublican Wars (264-30 B.C.), Amsterdam 1998.
Fitton Brown A. D., Nach Cannae, w: Hannibal, ed. K. Christ, Darmstadt 1974, s. 227-237.
Fronda P. M., The Italians in The Second Punic War: Local Conditions and the Failure of the Hannibalic Strategy in Italy, Ohio 2003.
Fronda M., Hegemony and Rivalry: The Revolt of Capua Revisited, „Phoenix” 61, 2007, s. 83-108.
Geus K., Prosopographie der literarisch bezeugten Karthagern, Leuven 1994.
Girod M. R., Rhétorique et histoire chez Tite Live, w: Colloque sur la rhétorique, ed. R. Chevallier, Paris 1979, 61-81.
Goldsworthy A., The Punic Wars, Cassell 2000.
Groves J. V., Ethics and Imperialism in Livy, Michigan 2013 (diss.).
Günther L. M., Hannibal ein biografisches Porträt, Freibburg im Breisgau 2010.
Halkin L., Hannibal ad portas!, „Les Etudes Clasiques” 3, 1934, s. 417-457.
Händl-Sagawe U., Der Beginn des 2. Punischen Krieges. Ein historisch-kritischer Kommentar zu Livius Buch 21, München 1995.
Harmand B. J., L’armée et le soldat à Rome de 107 à 50 avant notre ère, Paris 1967.
Hoffmann W., Hannibal, Göttingen 1961.
Hoyos D., Maharbal’s Bon Mot: Authenticity and Survival, Classical Quarterly” 50, 2000, s. 610-614.
Hoyos D., Hannibal’s Dynasty: Power and Politics in the Western Mediterranean 247-183 B.C., London 2003.
Hoyos D., Hannibal Rome’s Greatest Enemy, Exeter 2008.
Huss W., Geschichte der Karthager, München 1985.
Kahrstedt U., Geschichte der Karthager, Bd. III, Berlin 1913.
Keppie L., The Making to the Roman Army from Republic to Empire, London 1998.
Klingbeil P.-E., La marche d’Hannibal: revitaillment et stratégie, „Antiquités africaines” 36, 2000, s. 15-37.
Klotz A., Appians Darstellung des Zweiten Punischen Krieges. Eine Voruntersuchung zur Quellenanalyse der dritte Dekade des Livius, Padeborn 1936.
Klotz A., Livius und seine Vorgänger, vol. 2, Leipzig-Berlin 1941.
Klotz A., Der Annalist Q. Claudius Qudrigarius, „Rheinisches Museum” 91, 1942, s. 268-285.
Knott O., De fide et fontibus Polyaeni, Leipzig 1883 (diss.).
Kolb A., Army and Transport, w: The Roman Army and Economy, ed. P. Erdkamp, Amsterdam 2002, 161-166.
Kromayer J., Antike Schlachtfelder, t. III, 1, Berlin 1912.
Laurenzi L., Perchè Annibale non assediò Roma. Considerazioni archeologiche, w: Studi Annibalici. Atti del Convegno svoltosi a Cortona – Tuoro sul Trasimeno – Perugia (ottobre 1961), Cortona 1964, s. 141-152.
Lazenby J. F., Hannibal’s War. A Military History of the Second Punic War, Warminster 1978.
Lazenby J. F., Was Maharbal Right, w: The Second Punic War. A Reappraisal, ed. T. Cornell, J. F. Lazenby, P. Sabin, London 1996, s. 39-48.
Levene D. S., Livy on the Hannibalic War, Oxford 2012.
Liedl Ch. G., Appians <Annibaike>: Aufbau – Darstelleungtendentzen – Quellen, ANRW II, 34.1, 429-462.
Ligt de L., Roman Manpower and the Recruitment During the Middle Republik, w: A Companion to the Roman Army, ed. P. Erdkamp, Blackwell 2007, s. 114-131.
Lipiński É., Maharbal no. 5, „Dictionaire de la civilisation phénicienne et punique”, ed. É. Lipiński, Brepols 1992, s. 269.
Lomas K., Rome, Latins and Italians in the Second Punic War, w: A Companion to the Punic Wars, ed. D. Hoyos, Blackwell 2011, s. 339-356.
MacDonald E., Hannibal a Hellenistic Life, London 2015.
Miles R., Carthage Must be Destroyed. The Rise and Fall of an Ancient Mediterranean Civilization, Allen Lane 2010.
Miltner F., Zwischen Trebia und Trasimen 218 – 217 v. Chr, „Hermes” 78, 1943, s. 1-21.
Pretzler M., Polyaenus the Historian? Stratagems and the Use of the Past in the Second Sophistic, w: Polyaenus. New Studies, ed. K. Brodersen, Berlin 2010, s. 85-107.
Punzi A., Annibale in Italia I. Da Sagunto a Canne, Napoli 1971.
Roth J. P., The Logistics of the Roman Army at War (264 B.C.-A.D. 235), Leiden 1999.
Salmon E. T., The Strategy of the Second Punic War, „Greece and Rome” 7, 1960, s. 131-142.
Schmitt T., Hannibals Siegeszug. Historiographische und historische Studien vor allem zu Polybius und Livius, München 1991.
Seeck G., Der Beicht des Livius über den Winter 218/217 v. Chr., „Hermes” 8, 1874, s. 152-166.
Seibert J., Hannibal, Darmstadt 1993.
Seibert J., Forschungen zu Hannibal, Darmstadt 1993.
Stanton G.R., Cunctando restituit rem. The Tradition about Fabius, „Antichithon” 5, 1971, s. 49-56.
Timpe D., Fabius Pictor und die Anfänge der römischen Historiographie, „ANRW” 1.2, Berlin 1972, s. 928-968.
Ungern-Sternberg J., Capua im Zweiten Punischen Krieg, München 1975.
Urso G., Spionnagio e controspionaggio nella querra Annibalica, „Storia antica – Instituto Lombardo” 123, 1989, s. 73-83.
Walbank F. W., A Historical Commentary on Polybius, vol. I, Oxford 1957.
Wollner B., Die Kompetenzen der karthagischer Feldherrn, Frankfurt am Mein 1987.
Wolny M., Maharbal – poddowódca kartagiński w wojsku Hannibala (219 – 216/15 p.n.e.), „Echa Przeszłości” 6, 2005, s. 7-29.
Wolny M., Hannibal w Italii (218-217 p.n.e.). Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów kartagińskich, Olsztyn 2007.
Wolny M., Poselstwo Magona do Kartaginy w sprawie wynegocjowania nowych posiłków militarnych dla Hannibala w roku 215 p.n.e., w: Studia z dziejów starożytnego Rzymu, red. R. Sajkowski, Olsztyn 2007, s. 14-23.
Wolny M., Rola poddowódców kartagińskich w zwycięskim marszu Hannibala przez Italię 218-216 p.n.e., „Antiquitas” 29, 2007, s. 211-224.
Wolny M., Historia i propaganda. Okoliczności wybuchu drugiej wojny punickiej w świetle relacji Florusa (I, 22, 1-9), w: Propaganda władzy w świecie rzymskim, pod. red. M. Wolnego, Olsztyn 2012, 31-50.
Wolny M., Studia nad statusem i kompetencjami dowódców kartagińskich w okresie przewagi Barkidów (237-201 p.n.e.), Oświęcim 2016.
Wolny M., Metus Pyrrhicus. Rzeczywistość i historiografia, „Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis” 21, 2019, s. 21-44.
Zecchini G., Annibale prima e dopo il Trasimeno: alcune osservazioni, „Rivista Storica Antichita” 33, 2003, s. 91-98.
Zimmermann K., Rom und Karthago, Darmstadt 2005.
Zimmerer M., Claudius Quadrigarius, München 1932.
Ziółkowski A., Wiarygodność liczb jeńców wojennych w dziele Liwiusza „Ab Urbe condita”, ks. XXI-XLV, „Roczniki Historyczne” 42, 1982, s. 99-120.
Zlattner M., Hannibals Geheimdienst im Zweiten Punischen Krieg, Konstanz 1997.
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Licencja
Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna
Przystąpienie do wykonywania Uprawnień Licencyjnych oznacza akceptację i zgodę Licencjodawcy na związanie się warunkami niniejszej licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (“Licencja Publiczna”). W zakresie, w jakim niniejsza Licencja Publiczna może być interpretowana jako umowa, Uprawnienia Licencyjne przyznawane są Licencjobiorcy w zamian za zgodę Licencjobiorcy na niniejsze warunki, a Licencjodawca udziela Licencjobiorcy owe uprawnienia w zamian za korzyści płynące dla Licencjodawcy z udostępnienia Utworu Licencjonowanego na niniejszych warunkach.
Paragraf 1 – Definicje.
- Utwór Zależny oznacza materiał objęty Prawami Autorskimi i Prawami Podobnymi do Praw Autorskich, pochodzący od, lub opracowany na podstawie Utworu Licencjonowanego, w którym następuje tłumaczenie Utworu Licencjonowanego, jego zmiana, aranżacja, przetworzenie lub inna modyfikacja w taki sposób, że wymagane jest zezwolenie na podstawie Prawa Autorskiego i Praw Podobnych do Praw Autorskich należących do Licencjodawcy. Dla celów niniejszej Licencji Publicznej, jeśli Utwór Licencjonowany jest utworem muzycznym, wykonaniem lub nagraniem dźwiękowym, Utwór Zależny powstaje zawsze, gdy Utwór Licencjonowany zostaje zsynchronizowany w relacji czasowej z ruchomym obrazem.
- Licencja Twórcy Utworu Zależnego oznacza licencję, którą Licencjobiorca stosuje do Praw Autorskich i Praw Podobnych do Praw Autorskich przysługujących mu w odniesieniu do Utworu Zależnego, zgodnie z warunkami niniejszej Licencji Publicznej.
- Prawa Autorskie i Prawa Podobne do Praw Autorskich oznaczają prawo autorskie i/lub prawa ściśle związane z prawem autorskim, włącznie z, bez ograniczeń, wykonywaniem, nadawaniem, nagrywaniem dźwięku, oraz Prawami Sui Generis do Baz Danych, bez względu na to, w jaki sposób prawa te są nazywane i kategoryzowane. Dla celów niniejszej Licencji Publicznej, prawa wymienione w Paragrafie 2(b)(1)-(2) nie są Prawami Autorskimi i Prawami Podobnymi do Praw Autorskich.
- Skuteczne Zabezpieczenia Techniczne oznaczają środki, które, w braku odpowiedniego zezwolenia, nie mogą być obchodzone na podstawie praw wykonujących zobowiązanie przyjęte na podstawie art. 11 Traktatu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o Prawie Autorskim z dn. 20 grudnia 1996, lub podobnych umów międzynarodowych.
- Wyjątki i Ograniczenia oznaczają dozwolony użytek lub inne wyjątki lub ograniczenia Praw Autorskich i Praw Podobnych do Praw Autorskich, mające zastosowanie do korzystania z Utworu Licencjonowanego przez Licencjobiorcę.
- Utwór Licencjonowany oznacza dzieło artystyczne lub literackie, bazę danych, lub inny materiał, do którego Licencjodawca zastosował niniejszą Licencję Publiczną.
- Uprawnienia Licencyjne oznaczają uprawnienia przyznane Licencjobiorcy na warunkach niniejszej Licencji Publicznej, ograniczające się do wszystkich Praw Autorskich i Praw Podobnych do Praw Autorskich regulujących korzystanie z Utworu Licencjonowanego przez Licencjobiorcę, i które Licencjodawca jest upoważniony licencjonować.
- Licencjodawca oznacza osobę(y) fizyczną(e) lub podmiot(y) udzielający(e) praw na warunkach niniejszej Licencji Publicznej.
- Dzielenie się oznacza udostępniane publiczne utworu jakimikolwiek środkami, wymagające zgody na podstawie Uprawnień Licencyjnych, takie jak reprodukcja, publiczne wystawianie, publiczne wykonanie, rozprowadzanie, rozpowszechnianie, komunikowanie, importowanie oraz publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.
- Prawa Sui Generis do Baz Danych oznaczają prawa inne niż prawo autorskie, wynikające z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 96/9/WE z 11 marca 1996 r. o prawnej ochronie baz danych, z późniejszymi zmianami/lub zastępowanej nową, jak również inne prawa odpowiadające im istotnie, obowiązujące gdziekolwiek na świecie.
- Licencjobiorca oznacza podmiot wykonujący Uprawnienia Licencyjne na warunkach niniejszej Licencji Publicznej.
Paragraf 2 – Zakres.
- Udzielenie licencji.
- Zgodnie z postanowieniami niniejszej Licencji Publicznej, Licencjodawca udziela niniejszym Licencjobiorcy, nieodpłatnej, nieobejmującej prawa do udzielania sublicencji, niewyłącznej, nieodwołalnej licencji na korzystanie z Utworu na terytorium całego świata w odniesieniu Utworu Licencjonowanego Uprawnień Licencyjnych do:
- zwielokrotniania i Dzielenia się Utworem Licencjonowanym w całości lub części; a także
- tworzenia, zwielokrotniania i Dzielenia się Utworami Zależnymi.
- Wyjątki i Ograniczenia. W razie wątpliwości, w przypadku, gdy korzystanie przez Licencjobiorcę odbywa się w ramach Wyjątków i Ograniczeń, niniejsza Licencja Publiczna nie ma zastosowania, a Licencjobiorca nie jest zobowiązany do przestrzegania jej warunków.
- Czas trwania. Czas trwania niniejszej Licencji Publicznej określony jest w Paragrafie 6(a).
- Środki przekazu i formaty; zezwolenie na modyfikacje techniczne. Licencjodawca upoważnia Licencjobiorcę do wykonywania Uprawnień Licencyjnych za pośrednictwem wszystkich znanych lub mających powstać w przyszłości środków przekazu oraz we wszystkich znanych lub mających powstać w przyszłości formatach, a także do dokonywania w tym celu koniecznych modyfikacji technicznych. Licencjodawca zrzeka się i/lub zobowiązuje do niewykonywania prawa do zabronienia Licencjobiorcy dokonywania modyfikacji technicznych koniecznych dla wykonywania Uprawnień Licencyjnych, włącznie z modyfikacjami technicznymi koniecznymi do obejścia Skutecznych Zabezpieczeń Technicznych. Dla celów niniejszej Licencji Publicznej, proste dokonanie modyfikacji objętych niniejszym Paragrafem 2(a)(4) nie prowadzi do powstania Utworu Zależnego.
- Dalsi odbiorcy.
- Oferta Licencjodawcy – Utwór Licencjonowany. Każdy odbiorca Utworu Licencjonowanego automatycznie otrzymuje ofertę Licencjodawcy przystąpienia do wykonywania Uprawnień Licencyjnych zgodnie z warunkami niniejszej Licencji Publicznej.
- Żadnych ograniczeń dla dalszych odbiorców. Licencjobiorca nie może oferować ani nakładać dodatkowych lub zmienionych warunków wykorzystania Utworu Licencjonowanego, ani stosować jakichkolwiek Skutecznych Zabezpieczeń Technicznych, jeśli działania te ograniczają wykonywanie Uprawnień Licencyjnych przez jakiegokolwiek odbiorcę Utworu Licencjonowanego.
- Brak upoważnienia. Żaden element niniejszej Licencji Publicznej nie stanowi zezwolenia, ani nie może być interpretowany jako zezwolenie na sugerowanie lub stwierdzanie, że Licencjobiorca lub wykorzystanie przez Licencjobiorcę Utworu Licencjonowanego są powiązane, sponsorowane, upoważnione lub oficjalnie uznane przez Licencjodawcę lub inne podmioty wskazane w celu uznania autorstwa, zgodnie z postanowieniem Paragrafu 3(a)(1)(A)(i).
- Zgodnie z postanowieniami niniejszej Licencji Publicznej, Licencjodawca udziela niniejszym Licencjobiorcy, nieodpłatnej, nieobejmującej prawa do udzielania sublicencji, niewyłącznej, nieodwołalnej licencji na korzystanie z Utworu na terytorium całego świata w odniesieniu Utworu Licencjonowanego Uprawnień Licencyjnych do:
-
Inne prawa.
- Autorskie prawa osobiste, takie jak prawo do nienaruszalności formy i treści utworu, ani prawo do kontroli komercyjnego wykorzystania wizerunku, prawo do prywatności, lub inne podobne prawa osobiste nie są objęte niniejszą Licencją Publiczną. Jednakże, w najszerszym możliwym zakresie, lub w zakresie ograniczonym, pozwalającym na wykonywanie przez Licencjobiorcę Uprawnień Licencyjnych (jednak nie w żaden inny sposób), Licencjodawca zrzeka się lub zobowiązuje do niewykonywania powyższych przysługujących Mu praw.
- Prawa patentowe i prawa do znaków towarowych nie są objęte niniejszą Licencją Publiczną.
- W najszerszym możliwym zakresie, Licencjodawca zrzeka się wszelkich praw do wynagrodzenia od Licencjobiorcy za wykonywanie Uprawnień Licencyjnych, pobieranego bezpośrednio bądź za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, na podstawie jakiegokolwiek, dobrowolnego lub zbywalnego, ustawowego lub obowiązkowego, systemu licencyjnego. W pozostałych przypadkach, Licencjodawca wyraźnie zastrzega prawo do pobierania wynagrodzenia.
Paragraf 3 – Warunki Licencji.
Wykonywanie Uprawnień Licencyjnych przez Licencjodawcę jest wyraźnie uzależnione od przestrzegania następujących warunków.
-
Uznanie autorstwa.
-
W przypadku, gdy Licencjobiorca Dzieli się Utworem Licencjonowanym (również w zmodyfikowanej formie), jest obowiązany:
- zachować następujące elementy, jeśli są one wskazane przez Licencjodawcę w Utworze Licencjonowanym:
- identyfikację twórcy Utworu Licencjonowanego oraz jakichkolwiek innych osób, wskazanych do uzyskania atrybucji, w rozsądny sposób, oznaczony przez Licencjodawcę (włącznie z podaniem wskazanego pseudonimu);
- informacji o prawach autorskich;
- oznaczenie niniejszej Licencji Publicznej;
- oznaczenie wyłączenia gwarancji;
- URI lub hiperłącze do Utworu Licencjonowanego, w rozsądnym zakresie wyznaczonym przez możliwości techniczne;
- oznaczyć czy Licencjobiorca wprowadził modyfikacje w Utworze Licencjonowanym, oraz zachować oznaczenia poprzednich modyfikacji; oraz
- oznaczyć Utwór Licencjonowany jako dostępny na niniejszej Licencji Publicznej, a także załączyć tekst, adres URI lub hiperłącze do niniejszej Licencji Publicznej.
- zachować następujące elementy, jeśli są one wskazane przez Licencjodawcę w Utworze Licencjonowanym:
- Warunków określonych w Paragrafie 3(a)(1) Licencjobiorca może dochować w każdy rozsądny sposób, stosownie do nośnika, środka przekazu i kontekstu, w jakim Licencjobiorca Dzieli się Utworem Licencjonowanym. Na przykład, rozsądnym dochowaniem wyżej określonych warunków może być załączenie adresu URI lub hiperłącza do źródła zawierającego wymagane informacje.
- Jeśli zażąda tego Licencjodawca, Licencjobiorca obowiązany jest usunąć wszelkie informacje określone w Paragrafie 3(a)(1)(A), w uzasadnionym zakresie wyznaczonym przez możliwości techniczne.
- Jeśli Licencjobiorca Dzieli się stworzonymi przez siebie Utworami Zależnymi, Licencja Twórcy Utworu Zależnego nie może ograniczać użytkowników Utworu Zależnego w dochowaniu warunków niniejszej Licencji Publicznej.
-
Paragraf 4 – Prawa Sui Generis do Baz Danych.
W przypadku, gdy Uprawnienia Licencyjne obejmują Prawa Sui Generis do Baz Danych, mające zastosowanie do określonego korzystania z Utworu Licencjonowanego przez Licencjobiorcę:
- w razie wątpliwości, Paragraf 2(a)(1) przyznaje Licencjobiorcy prawo do wyodrębniania, ponownego wykorzystania, zwielokrotniania oraz Dzielenia się całością lub istotną częścią zawartości bazy danych;
- w przypadku, gdy Licencjobiorca zawiera całość lub istotną część bazy danych w bazie danych, do której Prawa Sui Generis do Baz Danych przysługują Licencjobiorcy, baza danych, do której Prawa Sui Generis do Baz Danych przysługują Licencjobiorcy, stanowi Utwór Zależny (jednakże nie dotyczy to jej samodzielnych części), oraz
- W przypadku, gdy Licencjobiorca Dzieli się całością lub istotną częścią bazy danych, obowiązany jest przestrzegać warunków Paragrafu 3(a).
W razie wątpliwości, niniejszy Paragraf 4 uzupełnia, lecz nie zastępuje obowiązków Licencjodawcy wynikających z niniejszej Licencji Publicznej, w przypadku, gdy Uprawnienia Licencyjne obejmują inne Prawa Autorskie i Prawa Podobne do Praw Autorskich.
Paragraf 5 – Wyłączenie Gwarancji i Ograniczenie Odpowiedzialności.
- Jeżeli Licencjodawca oddzielnie nie postanowił inaczej, Licencjodawca, w możliwie najszerszym zakresie, oferuje Utwór Licencjonowany w takiej formie, w jakiej zapoznał się z nim Licencjobiorca i nie udziela żadnych zapewnień, ani jakiegokolwiek rodzaju gwarancji, dotyczących Utworu Licencjonowanego, ani wynikających z wyraźnego postanowienia, dorozumianych, ustawowych, ani jakichkolwiek innych. Obejmuje to, bez ograniczeń, rękojmię, zbywalność, przydatność do konkretnego celu, brak naruszeń praw innych osób, brak ukrytych lub innych wad, dokładność, występowanie lub niewystępowanie wad widocznych jak i ukrytych. W przypadku, gdy wyłączenie gwarancji nie jest dozwolone w całości lub w części, niniejsze wyłączenie może nie mieć zastosowania do Licencjobiorcy.
- W najdalej idącym stopniu, w żadnym wypadku Licencjodawca nie odpowiada wobec Licencjobiorcy na żadnej podstawie prawnej (włączając w to, bez ograniczeń, niedochowanie należytej staranności) za bezpośrednie, specjalne , pośrednie, przypadkowe, następcze, karne, ani żadne inne straty, koszty, utracone korzyści, wydatki, ani szkody wynikające z zastosowania niniejszej Licencji Publicznej lub korzystania z Utworu Licencjonowanego, nawet w przypadku, gdy Licencjodawca był powiadomiony o możliwości poniesienia takich strat, kosztów, wydatków, lub szkód. W przypadku, gdy ograniczenie odpowiedzialności nie jest dozwolone w całości lub w części, takie ograniczenie nie ma zastosowania do Licencjobiorcy.
- Powyższe wyłączenie gwarancji i ograniczenie odpowiedzialności będzie interpretowane w sposób zapewniający wyłączenie i zrzeczenie się odpowiedzialności w zakresie możliwie najszerszym.
Paragraf 6 – Termin i Wygaśnięcie.
- Niniejsza Licencja Publiczna jest udzielona na czas trwania licencjonowanych Praw Autorskich i Praw Podobnych do Praw Autorskich. Jednakże, jeśli Licencjobiorca naruszy postanowienia niniejszej Licencji Publicznej, prawa Licencjobiorcy wynikające z niniejszej Licencji Publicznej wygasają automatycznie.
-
Jeżeli prawo Licencjobiorcy do korzystania z Utworu Licencjonowanego wygasło na podstawie Paragrafu 6(a), zostaje ono przywrócone:
- automatycznie z data usunięcia naruszenia, jeśli nastąpiło ono w ciągu 30 dni od odkrycia naruszenia przez Licencjobiorcę; lub
- w razie wyraźnego przywrócenia przez Licencjodawcę.
- W razie wątpliwości, Licencjodawca może także oferować Utwór Licencjonowany na odrębnych warunkach, bądź przestać dystrybuować Utwór Licencjonowany w każdej chwili; nie prowadzi to jednak do wygaśnięcia niniejszej Licencji Publicznej.
- Paragrafy 1, 5, 6, 7 i 8 trwają również po wygaśnięciu niniejszej Licencji Publicznej.
Paragraf 7 – Inne Warunki.
- Licencjodawca nie jest związany żadnymi dodatkowymi lub zmienionymi warunkami zakomunikowanymi przez Licencjobiorcę, chyba że dosłownie wyrazi na to swoją zgodę.
- Jakiekolwiek ustalenia, porozumienia, umowy odnoszące się do Utworu Licencjonowanego, nie wyrażone w niniejszej Licencji Publicznej, nie stanowią jej postanowień i są od niej niezależne.
Paragraf 8 – Wykładnia.
- W razie wątpliwości, niniejsza Licencja Publiczna nie zawęża, nie ogranicza, ani nie warunkuje jakiegokolwiek dozwolonego wykorzystania Utworu Licencjonowanego, mogącego odbywać się zgodnie z prawem bez zezwolenia wynikającego z niniejszej Licencji Publicznej, ani nie może być w ten sposób interpretowana.
- Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Licencji Publicznej uważa się za nieskuteczne, będzie ono automatycznie, na ile to tylko możliwe, w jak najmniejszym, koniecznym stopniu przekształcone tak, aby stało się skuteczne. Jeżeli postanowienie takie nie może zostać przekształcone, zostanie ono unieważnione bez wpływu na skuteczność pozostałych postanowień niniejszej Licencji Publicznej.
- Żadne postanowienie niniejszej Licencji Publicznej nie będzie uchylone, ani żadne naruszenie jej postanowień dozwolone, bez wyrażonej dosłownie zgody Licencjodawcy.
- Niniejsza Licencja Publiczna nie stanowi, ani nie może być interpretowana jako ograniczenie lub zrzeczenie się jakichkolwiek przywilejów Licencjodawcy lub Licencjobiorcy, w tym immunitetów procesowych względem jakiejkolwiek władzy jurysdykcyjnej.