Emigracja sezonowa z Polski do Estonii w latach 1937–1939

Jerzy Grzybowski

doi:10.31648/ep.6715

Opublikowane: 2021-05-091

Nr XXII/1 (2021)

Emigracja sezonowa z Polski do Estonii w latach 1937–1939

Jerzy Grzybowski

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.6715

Abstrakt

Emigracja zarobkowa z Polski do Estonii była konsekwencją sytuacji społeczno-gospodarczej w tych państwach. Do wewnętrznych determinantów emigracyjnych należy zaliczyć przeludnienie agrarne i ubóstwo wsi polskiej. W zaistniałej sytuacji wielu ludzi widziało szansę na poprawę swojego bytu w emigracji. Problem nadmiaru rąk do pracy na wsi polskiej zbiegł się w czasie z rozwojem gospodarczym państwa estońskiego. W czasie, gdy Polska borykała się z przeludnieniem i nadmiarem siły roboczej na wsi, kraj bałtycki dotykał diametralnie odmienny problem. Ruch emigracyjny do Estonii trwał w okresie od 1937 do 1939. Liczbę robotników polskich, którzy wówczas byli zatrudnieni w rolnictwie estońskim, szacuje się na ok. 8,5 tys. osób. Wiele wskazuje na to, że gdyby nie został on przerwany wybuchem II wojny światowej, osiągnąłby znaczne rozmiary. Celem artykułu jest analiza podstaw prawnych emigracji, procedury rekrutacji i transportu emigrantów, warunków życia i pracy oraz ukazanie kontaktów emigrantów zarówno z pracodawcami i społecznością miejscową, jak i miejscową Polonią. Analizie poddano również opiekę konsularną nad emigrantami.

Słowa kluczowe:

Estonia, II Rzeczpospolita, rolnictwo, emigracja sezonowa

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Grzybowski, J. (2021). Emigracja sezonowa z Polski do Estonii w latach 1937–1939. Echa Przeszłości, (XXII/1), 181–207. https://doi.org/10.31648/ep.6715

Cited by / Share

Bibliografia

Archiwalia

Archiwum Akt Nowych (AAN)

Zespół 322 – Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Dziarżaŭny archiŭ Hrodzienskaj voblasci (DAHV)

Zespół 551 – Urząd Wojewódzki w Nowogórdku.

Eesti Rahvusarhiiv (ERA)

Zespół 1 – Departament Policji.

Zespół 26 –Prefektura Viru- Järva.

Zespół 957 –Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Zespół 1112 – Estońska Izba Rolnicza.

Zespół 1580 –Poselstwo Estonii w Warszawie.

Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas (LCVA)

Zespół 148 – Wileńska Izba Rolnicza.

Opracowania

Ambrochowicz A., Opieka konsularna nad polskimi robotnikami sezonowymi w Prusach Wschodnich w okresie międzywojennym: wybrane problemy, „Komunikaty Warmińsko-Mazurskie” 2009, nr 3, s. 413-421.

B.D., Estonia nowym terenem dla polskiej emigracji, „Przegląd Polsko-Fińsko-Estoński” 1938, nr 6/7, s. 16.

Eesti Vabariigi Põllutööministeerium aastatel 1918-1940, Tallinn 2006.

Emigracja do krajów Europy według województw pochodzenia i krajów przeznaczenia. Rok 1930, „Biuletyn Urzędu Emigracyjnego w Sprawach Migracji i Osadnictwa” 1930, s. 40-41.

Emigracja do krajów Europy według województw pochodzenia i krajów przeznaczenia. Rok 1931, „Biuletyn Urzędu Emigracyjnego w Sprawach Migracji i Osadnictwa” 1931, s. 56-57.

Fyga R., Emigracja polska w Estonii w latach 1919 – 1939, „Nasza Przeszłość” 1994, t. 81, s. 211-258.

Fyga R., Polacy w Estonii w okresie międzywojennym, [w:] Polacy w Estonii, red.: E. Walewander, Lublin 1998, s. 209 – 225.

Janowska H., Emigracja zarobkowa z Polski 1918 – 1939, Warszawa 1981.

Kasekamp A., Historia państw bałtyckich, Warszawa 2013.

Kołodziej E., Wychodźstwo zarobkowe z Polski 1918 – 1939. Studia nad polityką emigracyjną8II Rzeczypospolitej, Warszawa 1982.

Komunikaty Konsulatu RP w Rydze, „Nasze Życie” 1938, nr 174, s. 17.

Kopeć B., Wychodźstwo sezonowe z Ziemi Wileńskiej do Łotwy, Wilno 1938.

Landau L., Wychodźstwo sezonowe na Łotwę i do Niemiec w 1937 roku: na podstawie ankiety Instytutu Gospodarstwa, Warszawa 1966.

Lewandowski J., Historia Estonii, Wrocław 2002.

Łossowski P., Kraje bałtyckie na drodze od demokracji parlamentarnej do dyktatury: 1918-1934, Wrocław 1972.

Łossowski P., Polacy w Estonii, Łotwie i Litwie 1918-1939, „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1994, XIX, s. 91-97.

O Polakach i możliwościach emigracji polskiej do Estonii, „Nasze Życie” 1937, nr 155, s. 13.

Pullat R., Od Wersalu do Westerplatte. Stosunki estońsko-polskie w okresie międzywojennym, Kraków 2003.

Sezonowa emigracja robotników polskich do Estonii, „Przegląd Polsko-Fińsko-Estoński” 1937, nr 5, s. 45.

Słownik polsko-estońsko-polski, „Nasze Życie” 1938, nr 180, s. 13.

Skóra W., Służba konsularna II Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń 2006.

Wieści z Estonii, „Nasze Życie” 1937, nr 157, s. 14. Google Scholar