Dwory starostwa grodzieńskiego w XVI wieku – uwagi o stanie gospodarczym w świetle źródeł

Anna Pytasz-Kołodziejczyk

doi:10.31648/ep.7203

Opublikowane: 2021-11-171

Nr XXII/2 (2021)

Dwory starostwa grodzieńskiego w XVI wieku – uwagi o stanie gospodarczym w świetle źródeł

Anna Pytasz-Kołodziejczyk

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.7203

Abstrakt

This article discusses changes in the functioning of manors in Grodno county in the 16th century on the example of Kotra, Skidel and Labno estates by comparing the following inventory records depicting changes in the manors’ economic potential: 'Regestr pomiary wlok, miast y woloszci Grodzien.[skich], to est: Krynek, Kotry, Skidlia, Mostow, Milkowczyzny, Nowe dwora Ssweczyckie, Labna,
Perstunia, Berznikow, Janowki, Pruski, Szembeliewczyzny, Kwasow(a), Krasznika y inszych k tym dworom y woloszciam naliezaczych, roku 1558, przes n(a)mnieyssych slug iego kr. mlczi Sebestyana Dybowskiego, sprawcze dworow Grodzienskich, a Lawryna Woyne, dworzanina iego kr. mlczi, and Inwentarz przyjęcia Dworów Starostwa Grodzieńskiego z 1578 roku'.

Słowa kluczowe:

starostwo grodzieńskie, XVI wiek, gospodarka, Jagiellonowie, dwory hospodarskie

Inne teksty tego samego autora

Anna Pytasz-Kołodziejczyk, Territorial administration of the Grand Duchy of Lithuania and the management of the natural resources of the grand-ducal domain in the 15th and 16th centuries (formation and function) , Echa Przeszłości: Nr XXI/2 (2020)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Pytasz-Kołodziejczyk, A. (2021). Dwory starostwa grodzieńskiego w XVI wieku – uwagi o stanie gospodarczym w świetle źródeł. Echa Przeszłości, (XXII/2), 67–85. https://doi.org/10.31648/ep.7203

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Alexandrowicz S., Studia z dziejów miasteczek Wielkiego Księstwa Litewskiego, Toruń 2011.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Kameralne, Inwentarz przyjęcia Dworów Starostwa Grodzieńskiego z 1578 roku, syg. I-10, mikrof. 44336.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych, Tzw. Metryka Litewska, III A. 28.
Google Scholar

Акты издаваемые Виленскою Археографическою коммиссею для разбора и издания древних актов, t. 17, Вильна 1890.
Google Scholar

Batura W., Makowski A., Szlaszyński J., Dzieje Augustowa od założenia miasta do 1945 roku, Suwałki 1997.
Google Scholar

Błaszczyk G., Litwa na przełomie średniowiecza i nowożytności 1492–1569, Poznań 2002.
Google Scholar

Bogucka M., Bona Sforza, wyd. 2, Wrocław 1998.
Google Scholar

Bondarenko A., Sostav vladenij Bony Sforca v Velikom Knâžstve Litovskom, w: Ministri Historiae. Pagalbiniai istorijos mokslai Lietuvos Didžiosios štystės tyrimuose. Mokslinių straipsinių rinkinys, skirtas dr. Edmundo Antano Rimšos 65-mečio sukakčiai, sud. Z. Kiaupa, J. Saracevičenė, Vilnius 2013.
Google Scholar

Dokumenty strony polsko-litewskiej pokoju mełneńskiego z 1422 r., wyd. P. Nowak, P. Pokora, Poznań 2004.
Google Scholar

Довнар-Запольский М. Ф., Государственное хозяйство Великого Княжэства Литовского при Ягеллёнах, т. 1, Киев 1901.
Google Scholar

Garadzenskae knjastwa, w: Encyklapedyja Gistorii Belarusi, t. 2, Minsk 1994.
Google Scholar

Garodnâ X–XX stst. Karaleǔskì gorad z pravìncyjnym lёsam, red. A. Smalânčuk i in., Garodnâ 2014.
Google Scholar

Gostev A., O vozniknovenii udelnogo Grodnenskogo knâžestva i knâzâch gorodenskich, „Nasz Radavod”, č. 1, 1993.
Google Scholar

Gardzeeǔ Û., Garodnâ, w: Vâlikae Knâstva Litoǔskae. Encyklapedyâ u dvuh tamah, red. G. P. Paškou i in., Minsk 2005.
Google Scholar

Grodno. Enciklopediczeskij sprawocznik, Minsk 1989.
Google Scholar

Gudavičius E., Lietuvos istorija, t. 1: Nuo seniausių laikų iki 1569 metų, Vilnius 1999.
Google Scholar

Holubeu W., Dwory hospodarskie Wielkiego Księstwa Litewskiego przed i po pomiarze włócznej (koniec XIV–XVI w.), w: Zamek i dwór w średniowieczu od XI do XV w., red. J. Wiesiołowski i J. Kowalski.
Google Scholar

Jakubowski J., Mapa Wielkiego Księstwa Litewskiego w połowie XVI wieku, Kraków 1928, mapa.
Google Scholar

Jakubowski J., Powiat grodzieński w XVI w., Kraków 1934.
Google Scholar

Jaworski R., Z najdawniejszych dokumentów do dziejów domeny Radziwiłłowskiej, „Studia Źródłoznawcze”, t. 39, 2001.
Google Scholar

Kolankowski L., Pomiara włóczna, „Ateneum Wileńskie” 4, 1927, nr 13.
Google Scholar

Kolankowski L., Zygmunt August, wielki książę Litwy do roku 1548, Lwów 1913.
Google Scholar

Kołodziejczyk A., Podziały administracyjne i urzędy na Podlasiu i Grodzieńszczyźnie w XV–XVI wieku, w: Puszcze wielkoksiążęce na północnym Podlasiu i zachodniej Grodzieńszczyźnie w XV–XVI wieku (podziały, administracja, służby leśne i wodne), red. J. Śliwiński, Olsztyn 2007.
Google Scholar

Kościałkowski S., Ze studiów nad dziejami ekonomij królewskich na Litwie, „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie”, 1911–1914, t. 5.
Google Scholar

Krahel T., Nowy Dwór. Dzieje parafii rzymskokatolickiej 1504–2004, Białystok 2004.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 1 (1380–1584). Užrašymų knyga 1, wyd. A. Baliulis, R. Firkovičius, Vilnius 1998.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 6 (1494–1506). Užrašymų knyga 6, wyd. A. Baliulis, R. Firkovičius, D. Antanavičius, Vilnius 2007.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 7 (1506–1539). Užrašymų knyga 7, ed. I. Ilarienė, L. Karalius, D. Antanavičius, Vilnius 2011.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 9 (1511–1518). Užrašymų knyga 9, wyd. K. Pietkiewicz, Vilnius 2002.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 12 (1522–1529). Užrašymų knyga 12, wyd. D. Antanavičius, A. Baliulis, Vilnius 2001.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 15 (1528–1538). Užrašymų knyga 15, wyd. A. Dubonis, Vilnius 2002.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 17 (1530–1536). Užrašymų knyga 17, wyd. L. Karalius, D. Antanavičius, Vilnius 2015.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 19 (1535–1537). Užrašymų knyga 19, wyd. D. Vilimas, Vilnius 2009.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga nr. 52 (1569–1570). Užrašymų knyga 52, wyd. A. Baliulis, R. Firkovičius, Vilnius 2004.
Google Scholar

Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 227/8 (1533–1535). 8-oji Teismų bylų knyga (XVI a. pabaigos kopija), wyd. I. Valikonytė, S. Lazutka, N. Šlimienė, Vilnius 1999.
Google Scholar

Любавский М., Областноэ дэлене и мэстное управлене литовско-русскаго государства ко врэмени изданя перваго Литовскаго Статута, Москва 1892.
Google Scholar

Malczewska M., Latyfundium Radziwiłłów w XV do połowy XVI w., Warszawa–Poznań 1985.
Google Scholar

m. Horodlės aktai (dokumentai ir tyrinėjimai). Akty horodelskie z 1413 roku (dokumenty i studia), sud./red. J. Kiaupienė, L. Korczak, Vilnius-Kraków 2013.
Google Scholar

Nikodem J., Witold wielki książę litewski (1354 lub 1355–27 października 1430), Kraków 2013.
Google Scholar

Ochmański J., Reforma włóczna na Litwie i Białorusi w XVI wieku, w: idem, Dawna Litwa. Studia historyczne, Olsztyn 1986.
Google Scholar

Ochmański J., Ruskie wzory organizacyjne w państwie litewskim XIV–XV w., w: idem, Dawna Litwa. Studia historyczne, Olsztyn 1986.
Google Scholar

Писцовая книга гродненской экономiи съ прибавленiями, изданная Виленскою Комиссiею для разбора древнихъ актовъ, ч. 1–2, Вильна 1881–1882.
Google Scholar

Pociecha W., Królowa Bona (1494–1557). Czasy i ludzie Odrodzenia, t. 1–3, Poznań 1949–1958.
Google Scholar

Pułaski K., Gospodarka królowej Bony na kresach, „Biblioteka Warszawska”, t. 1, 1878.
Google Scholar

Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. II, Województwo trockie XIV–XVIII wiek, ed. A. Rachuba, H. Lulewicz, P. P. Romaniuk, A. Haratym in cooperation A. Macuk, J. Aniszczanka, Warszawa 2009.
Google Scholar

Устава на волоки господара короля его милoсти у-во въсемъ Великомъ Кнзязстве Литовъскомъ, Лета Божеъго Нароженъя 1557, месеца апреля 1 дня, в: Литовская Метрика. Книги публичныхъ дѣел, t. 1, Юръевъ 1914 (Русская Историческая Библиoтека, t. 30).
Google Scholar

Уставная грамота Городeнскому старостe Юрiю Радивилу, о королевскихъ судахъ и доходахъ, w: Акты относящiеся къ исторiи Западной Россiи, собранные и изданные Археографическою Комиссiею, t. 2: 1506–1544, Санктпетрбургъ 1848.
Google Scholar

Wiśniewski J., Nieznany oryginał dokumentu lokacji Augustowa z 1557 roku, „Rocznik Białostocki”, t. 3, 1962.
Google Scholar

Wojtkowiak Z., Urzędnicy zarządu lokalnego. Tytulatura zarządców powiatowych przed reformą administracyjną z lat 1565–1566, „Studia Źródłoznawcze” 1979, t. 24.
Google Scholar

Vilimas D., LDK pavieto žemės teismų funkcija – tarp notariato ir teismo (iki 1588 m.) (lietuviškų pavietų atvejis), „Lituanistica”, t. 57, 2011, t. 57, nr 4(86).
Crossref
Google Scholar