Administracja wyznaniowa wobec starań diecezji warmińskiej o budowę kościoła – Pomnika Tysiąclecia w Elblągu w latach 1965–1976

Andrzej Krupa

doi:10.31648/ep.9673

Opublikowane: 2023-12-111

Nr XXIV/2 (2023)

Administracja wyznaniowa wobec starań diecezji warmińskiej o budowę kościoła – Pomnika Tysiąclecia w Elblągu w latach 1965–1976

Andrzej Krupa

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.9673

Abstrakt

W 1965 r. episkopat Polski wystąpił z inicjatywą budowy kościołów – pomników tysiąclecia państwowości polskiej. We wniosku dotyczącym diecezji warmińskiej rządca diecezji bp Tomasz Wilczyński wskazał Elbląg jako miejsce budowy kościoła – Pomnika Tysiąclecia. Administracja wyznaniowa województwa gdańskiego, a także istniejącego od połowy 1975 r. województwa elbląskiego nie wyraziła na to zgody. Odrzucono uzasadnienie inwestycji koniecznością zaspokojenia potrzeb religijnych w rozwijającym się mieście. Negatywne decyzje uzasadniano ograniczeniami materiałowymi i wykonawczymi. Zwlekano równocześnie z udzieleniem odpowiedzi. W 1970 r. dostrzeżono możliwość nierozpatrywania wniosku ze względu na domniemane braki formalne. Gdańska administracja wyznaniowa jednocześnie nie powiadomiła o ich stwierdzeniu wnioskodawcy. Budowę kościoła ostatecznie zablokowano, wykorzystując dokumenty planistyczne z zakresu rozwoju gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego.

Słowa kluczowe:

polityka wyznaniowa, budownictwo sakralne, Polska Ludowa, Elbląg, diecezja warmińska

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Krupa, A. (2023). Administracja wyznaniowa wobec starań diecezji warmińskiej o budowę kościoła – Pomnika Tysiąclecia w Elblągu w latach 1965–1976. Echa Przeszłości, (XXIV/2), 160–168. https://doi.org/10.31648/ep.9673

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwalia:
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych Archidiecezji Warmińskiej
Google Scholar

Teczka: Parafia św. Mikołaja Elbląg 1960-1977-1985; Teczka: Budownictwo sakralne. Akta ogólne 1966-1976, D VII 334a.
Google Scholar

Archiwum Diecezji Elbląskiej
Google Scholar

Parafia św. Mikołaja w Elblągu, Teczka: 1965-1966.
Google Scholar

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku
Google Scholar

[Urząd Wojewódzki w Gdańsku], 299/7, 929/74, 929/75.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Gdańsku
Google Scholar

Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku, 1862.
Google Scholar

Urząd Wojewódzki w Gdańsku, 2997.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Malborku
Google Scholar

Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Elblągu, 1356, 1360, 1364.
Google Scholar

Źródła drukowane:
Google Scholar

Komunikat do duchowieństwa i wiernych diecezji warmińskiej, „Warmińskie Wiadomości Diecezjalne” 1965, nr 6, s. 2-5.
Google Scholar

Okólnik nr 3 w sprawie budownictwa obiektów sakralnych i kościelnych oraz zaopatrywania tych obiektów w materiały budowlane, „Miesięcznik Diecezjalny Gdański” 1957, nr 5-6-7, s. 225-226.
Google Scholar

Wyszyński S., Pro memoria, t. 12, 1965, Warszawa 2021.
Google Scholar

Opracowania
Google Scholar

Dobrowolski M., Front Jedności Narodu, w: red. E. Szyr, T. Galiński, H. Jabłoński i inni, Warszawa 1964, s. 139-146.
Google Scholar

Kopiczko A., Biskup Julian Wojtkowski a ratowanie obiektów sakralnych w diecezji warmińskiej, w: Veni Domine. Księga pamiątkowa w 50. rocznicę święceń biskupich księdza biskupa prof. dr. hab. Juliana Wojtkowskiego, red. tenże, Pelplin 2019, s. 315-346.
Google Scholar

Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821-1945, cz. 1, Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004.
Google Scholar

Kopiczko A., Kościół warmiński a polityka wyznaniowa po II wojnie światowej, Olsztyn 1996.
Google Scholar

Noszczak B., Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956-1966/1967), Warszawa 2020.
Google Scholar

Potykanowicz-Suda L., Państwo a Kościół katolicki w województwie gdańskim w latach 1945-1970, Warszawa 2011.
Google Scholar

Stanisławski T., Opodatkowanie i dochody Kościoła oraz regulacje własności nieruchomości kościelnych, w: Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, Lublin 2000, s. 444-459.
Google Scholar

Zawadzki W., Życie religijne w Elblągu w latach 1945–1992, w: Historia Elbląga, t. 5, (1945–1975), cz. 2, Społeczeństwo, kultura, wyznania i rozwój przestrzenny, red. A. Groth, Gdańsk 2005, s. 165–263.
Google Scholar