Opublikowane: 2021-02-011

Próba likwidacji wyznania Świadków Jehowy w Polsce w drugiej połowie 1950 roku. Zarys zagadnienia

Grzegorz Jasiński
Echa Przeszłości
Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY
https://doi.org/10.31648/ep.6356

Abstrakt

Po 1945 r. Świadkowie Jehowy stanowili w Polsce relatywnie niewielkie wyznanie, liczące kilkadziesiąt tysięcy wiernych, kierowane przez Radę Główną w Łodzi. Ze względu na aktywność
misyjną, zasadę neutralności wobec państwa, wyrażającą się nieangażowaniem w jego struktury i odmawianiem udziału w tych jego poczynaniach, które wyznawcy uznawali za niezgodne z prawem Bożym, i wreszcie z uwagi na główną siedzibę mieszczącą się w Stanach Zjednoczonych, od 1946 r. uważano ich za potencjalne źródło niepokojów społecznych. Od 1948 r. władze państwowe zaczęły dostrzegać w nich także zagrożenie dla ustroju komunistycznego oraz środowisko prowadzące działalność szpiegowską na rzecz krajów zachodnich. Idąc za przykładem Czechosłowacji, na przełomie 1949 i 1950 r. podjęto decyzję o zlikwidowaniu wyznania. Intensywne przygotowania do realizacji tego zamiaru trwały od marca 1950 r. W czerwcu 1950 r. przeprowadzono liczne aresztowania, które kontynuowano również w następnych miesiącach (operację tę nazwano „akcją J”). Od czerwca do grudnia 1950 r. do więzień trafiło około trzech tysięcy Świadków Jehowy, ponad trzystu z nich wytoczono procesy, pozostałych stopniowo zwalniano, żądając zerwania z wyznawaną religią. Akcja kasacji wyznania kosztowała życie co najmniej kilkunastu osób. Wyznanie Świadków Jehowy zdelegalizowano formalnie 2 lipca 1950 r. W artykule skupiono się na opisie przygotowań do zniesienia wyznania, przybliżeniu kryteriów, według których dokonywano aresztowań oraz ustaleniu ich zakresu. Pominięto natomiast, z uwagi na obszerność zagadnienia, następstwa tych poczynań: procesy sądowe, skazywanie na pobyt w obozach pracy, zmuszanie do wystąpienia z wyznania, zwolnienia z pracy, wysiedlenia i innego rodzaju działania represyjne.

Słowa kluczowe:

Świadkowie Jehowy, mniejszości wyznaniowe, Polska, 1950, represje

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Jasiński, G. (2021). Próba likwidacji wyznania Świadków Jehowy w Polsce w drugiej połowie 1950 roku. Zarys zagadnienia. Echa Przeszłości, (XXI/2), 283–314. https://doi.org/10.31648/ep.6356

Cited by / Share


Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.