Kampania i przebieg plebiscytu z 11 lipca 1920 roku na Warmii i Mazurach w świetle materiałów tekstowych oraz ikonograficznych zamieszczonych w lokalnej prasie niemieckojęzycznej

Anna Derda

doi:10.31648/ep.6146

Opublikowane: 2020-12-011

Nr XXI/1 (2020)

Kampania i przebieg plebiscytu z 11 lipca 1920 roku na Warmii i Mazurach w świetle materiałów tekstowych oraz ikonograficznych zamieszczonych w lokalnej prasie niemieckojęzycznej

Anna Derda

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.6146

Abstrakt

W artykule podjęto próbę scharakteryzowania klimatu politycznego i społecznego panującego w okresie plebiscytu na Warmii i Mazurach z 11 lipca 1920 roku. Materiał podejmuje zagadnienie podstaw prawnych rozpisania plebiscytu, powołania Komisji Międzysojuszniczej na terenach plebiscytowych, jej składu, a także przebiegu i wyników głosowania ludowego. Główna uwaga poświęcona jest okolicznościom oraz przebiegowi kampanii plebiscytowej na podstawie agitacji strony niemieckiej w ówczesnych gazetach z terenu Prus Wschodnich. Analizie zostały poddane artykuły i materiały ikonograficzne zamieszczone w gazetach: „Allensteiner Zeitung”, „Allensteiner Volksblatt”, „Ermländische Zeitung”, „Königsberger Allgemeine Zeitung”, „Grenzland” oraz „Wartenburger Zeitung”. Zbadane zostały treści występujące w artykułach prasowych, które ilustrowały tendencje propagandowe w okresie przedplebiscytowym, jak również bezpośrednio po nim. Materiał ten świadczy o niemieckiej pewności siebie, przekonaniu o słuszności niemieckiego zwycięstwa oraz pogłębianiu wrogości pomiędzy obydwoma narodami. W artykule omawiane są przykłady technik manipulacji ludnością z obszaru plebiscytowego, odwoływania się do emocji oraz uczuć patriotycznych

Słowa kluczowe:

plebiscyt, Warmia, Mazury, Olsztyn, prasa niemieckojęzyczna

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Derda, A. (2020). Kampania i przebieg plebiscytu z 11 lipca 1920 roku na Warmii i Mazurach w świetle materiałów tekstowych oraz ikonograficznych zamieszczonych w lokalnej prasie niemieckojęzycznej. Echa Przeszłości, (XXI/1). https://doi.org/10.31648/ep.6146

Cited by / Share

Bibliografia

Źródła:

prasa:

„Allensteiner Volksblatt”, 1920, nr: 151, 152, 156, 157, 159, 161, 164, 170.

„Allensteiner Zeitung”, 1920, nr: 156, 161, 162, 165; 1939, nr 163.

„Ermländische Zeitung”, 1920, nr: 128, 139, 145, 151.

„Grenzland”, 1920, nr: 5.

„Königsberger Allgemeine Zeitung”, 1920, nr: 310, 316, 320.

„Ostdeutsche Nachrichten”, 1920, nr: 77, 83, 85, 86, 87.

„Wartenburger Zeitung”, 1920, nr: 65, 67, 68, 78, 79.

dokumenty i źródła opublikowane:

Plebiscyty na Warmii, Mazurach i Powiślu w 1920 roku: wybór źródeł, wyd. P. Stawecki, W. Wrzesiński, Olsztyn 1986.

Traktat Pokoju między Mocarstwami Sprzymierzonymi i Stowarzyszonymi a Niemcami z 28 czerwca 1919 r. (fragmenty) [w:] Powstanie II Rzeczypospolitej. Wybór dokumentów 1866-1925, pod red. H. Janowskiej i T. Jędruszczaka, Warszawa 1984.

Opracowania:

Achremczyk S., Olsztyn. Stolica Warmii i Mazur, Olsztyn 2016.

Bętkowski R., Olsztyn, jakiego nie znacie, Olsztyn 2010.

Cassese A., Self-Determination of Peoples: A Legal Reappraisal (Samostanowienie narodów: ocena prawna), Cambridge 1999.

Chłosta J., Niemiec z „polską duszą”. Nad biografią Eugeniusza Buchholza, Olsztyn 2016.

Chłosta J., Słownik Warmii, Olsztyn 2002.

Dietzel T., Hügel H.-O., Deutsche literarische Zeitschriften 1880-1945: Ein Repertorium, T. I: 1-764, Monachium-Nowy Jork-Londyn-Paryż 1988.

Kopiczko A., Szkolnictwo w Olsztynie w XIX i na początku XX wieku, [w:] Olsztyn 1353–2003, red. S. Achremczyk, W. Ogrodziński, Olsztyn 2003.

Kunigk H., Das „Allensteiner Volksblatt” in der Weimarer Republik, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands”, 1981, t. 41.

Lietz Z., Plebiscyt na Powiślu, Warmii i Mazurach w 1920 roku, Warszawa 1958.

Obłąk J., Sprawa polska ludności katolickiej na terenie diecezji warmińskiej w latach 1870–1914, „Nasza Przeszłość”, 1963, t. 18.

Szostakowska M., Prasa codzienna Prus Wschodnich od XVII do połowy XX wieku. Przewodnik do dziejów wydawniczych, Toruń 2007.

Traba R., Eugeniusz Buchholz. Przyczynek do biografii, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1987, nr 2.

Traba R., Prasa katolicka na Warmii 1871–1914, „Olsztyńskie Studia Niemcoznawcze”, 1989, t. 3.

Wakar A., Olsztyn. Dzieje miasta, Olsztyn 1997.

Wrzesiński W., Plebiscyty na Warmii, Mazurach oraz na Powiślu w roku 1920, Olsztyn 1974. Google Scholar