Komunikacyjne, medyczne i ideologiczne uwarunkowania pojęcia szumu

Paweł Kanturski

Opublikowane: 2018-10-131

Nr 9 (2003)

Komunikacyjne, medyczne i ideologiczne uwarunkowania pojęcia szumu

Paweł Kanturski

Abstrakt

Artykuł jest próbą krytycznej oceny niektórych pojęć współczesnej komunikologii. W centrum analiz znalazło się pojęcie szumu, badane autonomicznie (jako czynnik rozumienia i konstruowania aktu komunikacji) oraz w dwóch kontekstach: ideologicznym, związanym ze społecznymi uwarunkowaniami komunikologii i jej języka oraz medycznym, określającym ścieżki interpretacji związane z pojęciami zdrowia i choroby. Przeprowadzone analizy potwierdzają hipotezę o niedostatecznej ostrości pojęć stosowanych w nauce o komunikowaniu, prowadząc do konkluzji, iż szum funkcjonuje w niej jako mit w sensie barthesowskim. Głównym źródłem tej nieostrości jest, zdaniem autora, bezkrytyczna adaptacja kategorii stosowanych w pragmatycznie nastawionej nauce amerykańskiej, co kłóci się z kontynentalną tradycją badań semiotyczno-strukturalnych. Jej bieżący paradygmat, oparty w dużej mierze na koncepcjach C. Shannona, okazuje się niewystarczający dla opisu realiów komunikacji międzyludzkiej. Powyższe rozważania przeprowadzono w formie luźnego eseju. Praca nie jest studium w ścisłym tego słowa znaczeniu, jednakże systematyzuje i otwiera pola dla dalszych badań szczegółowych.

Słowa kluczowe:

komunikowanie, komunikacja, szum, patologia, ideologia, teoria informacji

Pobierz pliki

Zasady cytowania

Kanturski, P. (2018). Komunikacyjne, medyczne i ideologiczne uwarunkowania pojęcia szumu. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (9), 17–35. Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/1684

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, red. B. Dobek-Ostrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2001

C. Shannon, A Mathematical Theory of Communication. Reprinted with corrections from „The Bell System Technical Journal”, July - October 1948, Vol. 27, pp. 379-423, 623-656.

T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe, PWN, Warszawa 2002;

B. Dobek-Ostrowska, Podstawy komunikowania społecznego, Astrum, Wrocław 2000;

J. Fiske, Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Astrum, Wrocław 1998.

Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1998.

Słownik staropolski, Ossolineum, PAN, Warszawa 1981.

Wielki słownik polsko-angielski z suplementem, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.

M. Zaleski, Nuda powtórzeń? [w:] red. P. Czapliński, Nuda w kulturze, Rebis, Poznań 1999,

Por. A. Bartoszkiewicz i in., Wybrane zagadnienia z biofizyki, Volumed, Wrocława 1998

F. Jaroszyk, Biofizyka, PZWL, Warszawa 2001

H. Drischel, Podstawy biocybernetyki, PWN, Warszawa 1976

J. Lyons, Wstęp do językoznawstwa, PWN, Warszawa 1976.

J. R. Pierce, Symbole, sygnały, szumy, Wprowadzenie do teorii informacji, PWN, W'arszawa 1967

G. L. Baker, Gollub J. P, Wstęp do dynamiki układów chaotycznych, PWN, Warszawa 1998

K. T. Wencel, Milczenie. Wydawnictwo M, Kraków 2001

M. Głowiński, Komunikacja literacka jako sfera napięć, [w:] Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Universitas, Kraków 1998.

U. Eco, Nieobecna struktura, KR, Warszawa 1996.

Por. J. Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000

B. Sobkowiak, Komunikowanie społeczne, [w:] B. Dobek-Ostrowska, Współczesne systemy komunikowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1997.

J. Groniowski, S. Kruś, Podstawy patomorfologu. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 1984

G. Canguilhem, Normalne i patologiczne. Słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2000.

M. Foucault, Choroba umysłowa a psychologia, KR, Warszawa 2000.

H. Podbielski, Wstęp do: Arystoteles, Poetyka, Ossolineum, Wrocław 1989

S. Szczeklik, Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Znak, Kraków 2002.

G. Bartosz, Druga twarz tlenu, PWN, Warszawa 1995.

J. Pelc, Wstęp do semiotyki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1984

T. Milewski, Językoznawstwo, PWN, Warszawa 1975

N. Goodman, Wstęp do socjologii, Zysk i S-ka, Poznań 1997.

Barański, E. Waszyński, A. Steciwka, Komunikowanie się lekarza z pacjentem, Astrum, Wrocław 2000

S. Sontag, Choroba jako metafora, PIW, Warszawa 1999.

M. Korolko, Sztuka retoryki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1998

W. Szumowski, Historia medycyny filozoficznie ujęta, Sanmedia, Warszawa 1994.

L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu. Powstanie - rozwój - rozkład, Aneks, Londyn 1988

A. Antoszewski, R. Herbut, Leksykon politologii, Alta2, Wrocław 1999.

M. L. Knapp, J. A. Hall, Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich., Astrum, Wrocław 2000.

J. O’Connor, J. Seymour, NLP. Wprowadzenie do programowania neurolingwistycznego, Zysk i S-ka, Poznań 1996.

N. Chomsky, Rules and Representations. Columbia University Press, New York 1980. Cyt. za: J. C. Marschall, Uczenie się, nabywanie czy wzrost języka?, [w:] Noama Chomsky’ego próba rewolucji naukowej. Generatywny program badań nad ludzkim umysłem, IFiS PAN, Warszawa 1996.

W. Sedlak, Możliwość kwantowej ewolucji mowy [w:] Mała monografia bioelektroniki, Continuo, Radom 2000

A. Mańczyk, Komunikacja myśli, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001.

J. Trąbka, Język symboliczno-inseminacyjny sposobem wyrazu rzeczywistości potencjalnej, „Matematyka - Język - Przyroda” LXVI, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2000

J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1999

E. Nagel, Struktura nauki, PWN, Warszawa 1970 Google Scholar