„W przestrzeń bezgraniczną marzeniem mknę skrzydlatem…”. O przestrzeni w wybranych lirykach Zdzisława Dębickiego

Bartłomiej Borek

doi:10.31648/hip.2633

Opublikowane: 2018-12-211

Nr 24 (2018)

„W przestrzeń bezgraniczną marzeniem mknę skrzydlatem…”. O przestrzeni w wybranych lirykach Zdzisława Dębickiego

Bartłomiej Borek

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły Inne tematy

https://doi.org/10.31648/hip.2633

Abstrakt

Poetycka twórczość Zdzisława Dębickiego (1871‒1931) to przykład pisarstwa korzystającego z różnych poetyk, co przejawiało się w wielorakim charakteryzowaniu składających się na nią przestrzeni. Autor Nocy bezsennych, uważany za poetę minorum gentium, umiejętnie wykorzystywał literackie dokonania ówczesnych poetów, powołując do istnienia obszary, pełniące jednocześnie funkcję ekspresji własnej podmiotowości artystycznej. Czytanie liryków Dębickiego pozwala na zestawienie intymnych zwierzeń podmiotu lirycznego z ogołoconą z bogactwa opisu pustą przestrzenią. Przestrzeń, jako jedna z kategorii epistemologiczno-ontologicznych, nie jest dla poety jedynie narzędziem służącym tworzeniu atrakcyjnego obrazka, ale przede wszystkim stanowi asumpt do dociekań poznawczych.

Słowa kluczowe:

Zdzisław Dębicki, poezja, prawda, przestrzeń, sacrum, mare tenebrarum

Inne teksty tego samego autora

Bartłomiej Borek, "DOSTAŁEM ZAPROSZENIE NA KARNAWAŁ STRACHU/ MAM SIĘ TAM UDAĆ ZA ŻYCIA.” O OBECNOŚCI SACRUM W LIRYCZNEJ TWÓRCZOŚCI DARIUSZA DEKANSKIEGO , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 25 (2019)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Borek, B. (2018). „W przestrzeń bezgraniczną marzeniem mknę skrzydlatem…”. O przestrzeni w wybranych lirykach Zdzisława Dębickiego. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (24), 407–421. https://doi.org/10.31648/hip.2633

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Czachowski K. (1934), Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1933, t. 2: Neoromantyzm i psychologizm, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów.

Dębicki Z. (1898), Nad morzem, „Życie” 28: 345.

Dębicki Z. (1900), Noce bezsenne, Towarzystwo Wydawnicze, Lwów.

Dębicki Z. (1924), Poezje 1898–1923, Gebethner i Wolff, Warszawa.

Dębicki Z. (1939a), W lesie, [w:] Młoda Polska. Wybór poezyj, Ossolineum, T. Żeleński Boy (red.), Lwów: 146.

Dębicki Z. (1939b), Wizja, [w:] Młoda Polska. Wybór poezyj, Ossolineum, T. Żeleński

Boy (red.), Lwów: 146.

Eliade M. (2008), Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, przeł. B. Baran, Aletheia, Warszawa.

Feldman W. (1985), Współczesna literatura polska 1864–1918, t. 1, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Forstner D. (1990), Świat symboliki chrześcijańskiej, przeł. W. Zarzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.

Friedrich H. (1978), Struktura nowoczesnej liryki. Od połowy XIX do połowy XX wieku,

przeł. E. Feliksiak, PIW, Warszawa.

Gutowski W. (1999), MitErosSacrum. Sytuacje młodopolskie, Wydawnictwo Homini, Bydgoszcz. „W przestrzeń bezgraniczną marzeniem mknę skrzydlatem...”

Gutowski W. (2001), Z próżni nieba ku religii życia, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Heller M., Pabjan T. (2007), Elementy filozofii przyrody, Biblos, Tarnów.

Hutnikiewicz A. (2001), Młoda Polska, PWN, Warszawa.

Janion M. (1979), Uwięziony w morzu, Wstęp, [w:] J. Słowacki, Lambro, powstańca grecki. Powieść poetyczna w dwóch pieśniach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk: 5–22.

Lakoff G., Johnson M. (2010), Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.

Lorentowicz J. (red.) (1913), Ziemia polska w pieśni. Antologia, Gebethner i Wolff, Warszawa.

Lurker M. (1989), Mirt, [w:] Słownik obrazów i symboli biblijnych, przeł. K. Romaniuk, Pallotinum, Poznań: 124–125.

Ławski J. (1995), Wyobraźnia lucyferyczna. Szkice o poemacie Tadeusza Micińskiego Niedokonany . Kuszenie Chrystusa Pana na pustyni, Instytut Filologii Polskiej Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, Białystok.

Mazur A. (1990), Tematy oniryczne w literaturze polskiej po roku 1863: przegląd proble - matyki na wybranych przekładach, „Pamiętnik Literacki” 1: 25–53. Mochnacki M. (1923), O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym, Krakowska Spół - ka Wydawnicza, Kraków.

Okopień-Sławińska A. (1973), Sny i poetyka, „Teksty” 2: 7–23.

Piętkowa R. (1985), Pojęcie przestrzeni: zarys problematyki, „Język Artystyczny” 3: 39–49.

Piętkowa R. (1987), O poetyckiej refleksji nad kształtem przestrzeni, „Język Artystycz - ny” 5: 28–43.

Podraza-Kwiatkowska M. (1985), Somnambulicy, dekadenci, herosi. Studia i eseje o literaturze Młodej Polski, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Potocki A. (1912), Polska literatura współczesna, cz. 2: Kult jednostki 1890–1910, Ge - bethner i Wolff, Warszawa.

Rzeczpospolita Polska Prezydium Rady Ministrów (1926), Order Odrodzenia Polski: trzechlecie pierwszej kapituły: 1921–1924

, Warszawa. Samborska-Kukuć D. (2002), Posępne epifanie Stanisława Koraba Brzozowskiego, „Prace Polonistyczne” 57: 95–115.

Skała A. (2009/2010), W poszukiwaniu prawdy o człowieku. „Diokles” Henryka Sienkie - wicza, „Estetyka i Krytyka” 17/18: 237–247.

Strugińska K. (2010), Zapomniany młodopolski twórca wszechstronny, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 13: 203–216.

Strugińska K. (2013), Między tradycją a nowoczesnością: Zdzisław Dębickibiografia, osobowość, twórczość literacka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. Tokarski R. (2012), Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Współczesny język polski, J. Bartmiński (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Tuczyński J. (1969), Schopenhauer a Młoda Polska, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk. Google Scholar