Postnaturalny enwironmentalizm – etyczna emancypacja artefaktów w filozofii środowiskowej

Magdalena Hoły-Łuczaj

doi:10.31648/hip.320

Opublikowane: 2018-08-121

Nr 23 (2017)

Postnaturalny enwironmentalizm – etyczna emancypacja artefaktów w filozofii środowiskowej

Magdalena Hoły-Łuczaj

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.320

Abstrakt

W Myśląc jak mall Steven Vogel krytykuje różne nurty w filozofii środowiskowej za wykluczenie rzeczy użytkowych z zakresu jej zainteresowania jako metafizycznie i etycznie mało znaczących bytów. Postnaturalny enwironmentalizm zaproponowany przez Vogela przeciwstawia się tej tendencji i wzywa do przemyślenia metafizycznej i etycznej kondycji artefaktów. W artykule rekonstruuję argumentację Vogela, wskazując główne problemy, jakie wiążą się z uznaniem rzeczy użytkowych za metafizycznie i etycznie podrzędne.

Słowa kluczowe:

Vogel, postnaturalny enwironmentalizm, artefakty, ekstensjonizm etyczny

Inne teksty tego samego autora

Magdalena Hoły-Łuczaj, Jak mówić o kryzysie ekologicznym, aby anthropoi chcieli z nim faktycznie walczyć? , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 24 (2018)
Magdalena Hoły-Łuczaj, "Istotna tożsamość physis i techne" - Heidegger i problem artefaktu w ekofilozofii , Humanistyka i Przyrodoznawstwo: Nr 20 (2014)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Hoły-Łuczaj, M. (2018). Postnaturalny enwironmentalizm – etyczna emancypacja artefaktów w filozofii środowiskowej. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (23), 91–106. https://doi.org/10.31648/hip.320

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Baker L. R., The Metaphysics of Everyday Life, Cambridge University Press 2009.

Baker L. R., The Ontology of Artifacts, “Philosophical Explorations” 2004, nr 7(2), s. 99–111.

Bennett J., Vibrant Matter: A Political Ecology of Things, Duke University Press, Durham – London 2010.

Bernstein M.H., On Moral Considerability: An Essay on Who Morally Matters, Oxford University Press 1998.

Bińczyk E., Inżynieria klimatu a inżynieria człowieka. Dyskursy na temat środowiska w epoce antropocenu, „Ethos” 2015, nr 3.

Bińczyk E., Posthumanist Tendencies in Science and Technology Studies, „Political Dialogues. Journal of Biopolitics and Contemporary Politcal Theories” 2013, nr 15.

Callicott J.B., The Pragmatic Power and Promise of Theoretical Environmental Ethics. Forging a New Discourse, (w:) A.W. Galston, C.Z. Peppard, Expanding Horizons in Bioethics, Springer, Dordrecht 2005, s. 185–208.

Devall B., Sessions G., Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy, przeł. E. Margielewicz, Warszawa 1995.

Fox W. (red.), Ethics and Built Environment, Routledge, London – New York 2002.

Garbacz P., Zagadnienie istnienia artefaktów. Głos w dyskusji, „Filozofia Nauki” 2010, nr 71.

Gunkel D., A Vindication of the Rights of Machines, „Philosophy & Technology” 2014, nr 27 (1).

Hailwood S., Alienation and Nature in Environmental Philosophy, Cambridge University Press 2015.

Hale B., Technology, the Environment and the Moral Considerability of Artefacts, (w:) J.K.B. Olsen, E. Selinegr, S. Riis (red.), New Waves in Philosophy of Technology, Palgrave Macmillan, New York 2009.

Hoły-Łuczaj M., Istotna tożsamość physis i techne. Heidegger i problem artefaktu w ekofilozofii, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2014, nr 20, s. 515–534.

Houkes W., Vermaas P., Actions versus Functions: A Plea For an Alternative Metaphysics of Artifacts, „Monist“ 2004, nr 87, s. 52–71.

Houkes W., Vermaas P., Produced to Use: Combining Two Key Intuitions on the Nature of Artefacts, „Techne“ 2009, nr 13(2), s. 123–136.

Hunt W. M., Are Mere Things Morally Considerable?, „Environmental Ethics” 1980, nr 2(3).

Introna L., Ethics and the Speaking of Things, “Theory, Culture & Society” 2009, nr 4, s. 25–46.

Katayama E.G., Aristotle on Artifacts: a Metaphysical Puzzle, Suny, Albany 1999.

Katz E., Artefacts and Functions: A Note on the Value of Nature, “Environmental Values” 1993, nr 2, s. 223–232.

Katz E., Further Adventures in the Case Against Restoration, “Environmental Ethics” 2012, nr 1, s. 67–97.

King R. J.H., Environmental Ethics and the Built Environment, “Environmental Ethics” 2002, nr 22(2).

Latour B., Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką, tłum. K. Abriszewski, A. Derra, M. Smoczyński, M. Wróblewski, M. Zuber, Wyd. UMK, Toruń 2013.

Lee K., The Natural and the Artefactual. The Implications of Deep Science and Deep Technology for Environmental Phislosophy, Lexington Books, Lanham – Boulder – New York – Oxford 1999.

Leopold A., Zapiski z Piaszczystej Krainy, przeł. R. Kotlicki, J.P. Listwan, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra 2004.

Lizut R.A., Technika a wartości. Spór o aksjologiczną neutralność artefaktów, Academicon, Lublin 2014.

Naess A., The Deep Ecology Movement, (w:) Deep Ecology for the Twenty-First Century, Shambhala, Boston 1995.

Newman L., Dale A., Celebrating the Mundane: Nature and the Built Environment, “Environmental Values” 2013, nr 22, s. 401–413.

Piątek Z., Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Kraków 1998.

Smith T., Review of “Thinking like a Mall: Environmental Philosophy after the End of Nature”, “Ethics, Policy and Environment” 2016, nr 19(1), s. 114–117.

Thompson I., Landscape and Environmental Ethics, (w:) P. Howard, I. Thompson, E. Waterton (red.), The Routledge Companion to Landscape Studies, Routledge, London – New York 2013.

Tyburski W., Nauki humanistyczne i ekologia, Wyd. UMK, Toruń 2013.

Verbeek P.-P., What Things Do. Philosophical Reflections on Technology, Agency, and Design, University Park Penn State 2005.

Vogel S., Environmental Philosophy after the End of Nature, „Environmental Ethics” 2002, nr 24(1), s. 23–39.

Vogel S., The Nature of Artfiacts, “Environmental Ethics” 2003, nr 25(2), s. 149–168.

Vogel S., Thinking like a Mall, Cambridge MIT Press 2015.

Wyck P. van, Primitives in the Wilderness. Deep Ecology and the Missing Human Subject, Albany 1997. Google Scholar