Filozoficzne oblicza kłamstwa

Beata Zielewska - Rudnicka

doi:10.31648/hip.948

Opublikowane: 2018-09-141

Nr 15 (2009)

Filozoficzne oblicza kłamstwa

Beata Zielewska - Rudnicka

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.948

Abstrakt

Historia kłamstwa zaczyna się tam, gdzie historia prawdy. Na przestrzeni wieków zmieniają się jego definicje i oceny moralne. Warunki historyczne, polityczne, społeczne ujawniają jego nowe konteksty. W niniejszym artykule przedstawiam trzy charakterystyki kłamstwa: ze względu naprawdę, w odniesieniu do języka i jego rolę w sztuce. Różnorodność znaczeń implikuje oceny moralne tego zjawiska. Filozoficzna refleksja jest o tyle istotna, o ile stanowi bazę dla innych nauk, np. dla psychologii lub socjologii. Historia kłamstwa wskazuje na niejednoznaczność rozumienia tego pojęcia i konieczność ciągłej refleksji nad jego konsekwencjami. Ta wieloaspektowość sprawia, że mamy do czynienia z relatywizmem, na który jednak nie wszyscy filozofowie się zgadzają. Arystoteles, Aureliusz Augustyn czy Kant bezwzględnie kłamstwo potępiali. Na współczesne postrzeganie kłamstwa składa się więc szereg często niezgodnych ze sobą określeń.

Słowa kluczowe:

kłamstwo, etyka, moralność, antropologia filozoficzna, prawda, sztuka, język

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Zielewska - Rudnicka, B. (2018). Filozoficzne oblicza kłamstwa. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, (15), 155–163. https://doi.org/10.31648/hip.948

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Chudy W, Filozofia kłamstwa, Volumen, Warszawa 2003.

Chudy W, Kłamstwo jako metoda. Esej o społeczeństwie i kłamstwie, Warszawa 2007.

Dietzch S, Krótka historia kłamstwa, Warszawa 2000.

Eco U, Między kłamstwem a ironią, Kraków 2004.

Fajkowska – Stanik M, Parada samooszustów, ,,Charaktery” 2008, nr 10.

Jadacki J. J, Zły język, [w:] Etyka międzyludzkiej komunikacji, pod red. J. Puzyniny, Warszawa 1993.

Kant I, Metafizyka moralności, Warszawa 2005.

Kant I, O domniemanym prawie do kłamstwa z pobudek miłości ludzkiej, ,,Filo – Sofija” 2002, nr 1(2).

Kołakowski L, O kłamstwie, [w:] Mini wykłady o maxi sprawach, ,,Znak”, Kraków 2003.

Pascal B, Myśli, Warszawa 2001.

Puzynina J, O znaczeniu czasownika ,,kłamać” we współczesnej polszczyźnie, ,,Studia semiotyczne” 1981, nr XI.

Wierzbicki P, Struktura kłamstwa, Londyn 1987.

Wilde O, Zanik kłamstwa, [w:] Dialogi o sztuce, Warszawa 1923.

Witkowski T, Psychologia kłamstwa. Motywy – strategie – narzędzia, Biblioteka Moderatora, Taszów 2006. Google Scholar