ZAGŁADA RODU BRAŃSKICH. ELEMENTY PATOGRAFICZNE W MORITURI JÓZEFA IGNACEGO KRASZEWSKIEGO

Dorota  Samborska-Kukuć; Adrianna  Rasmus-Czternasta

doi:10.31648/hip.10167

Opublikowane: 2024-12-191

Nr 30 (2024)

ZAGŁADA RODU BRAŃSKICH. ELEMENTY PATOGRAFICZNE W MORITURI JÓZEFA IGNACEGO KRASZEWSKIEGO

Dorota Samborska-Kukuć , Adrianna Rasmus-Czternasta

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.31648/hip.10167

Abstrakt

Maladyczne zainteresowania J.I. Kraszewskiego rzutowały na jego koncepcje powieściowe, służyły mu do diagnozowania chorób społecznych. Takie strategie maladyczne widoczne są w powieści z początku lat 70. XIX wieku Morituri, która sugeruje już samym tytułem proces chorowania. Najwyrazistszy (i być może również potraktowany jako synekdocha) jest pod tym względem wątek generała Hugona Brańskiego, reprezentanta rodu arystokratycznego, którego upadek jest tematem dzieła (pisarz podejmował ten temat również w innych powieściach). Literacki opis popadania generała w chorobę jest artystycznym przykładem klinicznego obrazu schizofrenii paranoidalnej. W deskrypcji tej wykazał się Kraszewski intuicją, być może także zdolnością obserwacji
i prawdopodobnie wiedzą o tym schorzeniu (jeszcze wtedy nienazwanym) wyniesioną z ówczesnej literatury medycznej.

Słowa kluczowe:

Morituri, Kraszewski, dyskurs maladyczny, psychiatria

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Samborska-Kukuć, D. ., & Rasmus-Czternasta, A. . (2024). ZAGŁADA RODU BRAŃSKICH. ELEMENTY PATOGRAFICZNE W MORITURI JÓZEFA IGNACEGO KRASZEWSKIEGO. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, 30(30), 179–194. https://doi.org/10.31648/hip.10167

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Birchwood M., Jackson Ch. (2004), Schizofrenia. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne, przeł. Z Pelc, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk.
Google Scholar

Budrewicz T. (2004), Kraszewski przy biurku i wśród ludzi, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków: 70–83.
Google Scholar

Burkot S. (1967), Powieści współczesne (1863–1887) Józefa Ignacego Kraszewskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Google Scholar

Gałecki P., Szulc A. (2018), Psychiatria, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław.
Google Scholar

Jarema M. (red.) (2018), Psychiatria, PZWL, Warszawa.
Google Scholar

Kępiński A. (1981), Schizofrenia, PZWL, Warszawa.
Google Scholar

Kraszewski J.I. (1838), Wędrówki literackie, S. Blumowicz (druk.), Wilno.
Google Scholar

Kraszewski J.I. (1854), Wspomnienia Odessy, Jedyssanu i Budżaku, t. 1, Glücksberg Teofil, Wilno.
Google Scholar

Kraszewski J.I. (1873), Tomko Prawdzic. Wierutna bajka, Gubrynowicz i Schmidt, Lwów.
Google Scholar

Kraszewski J.I. (1925), Morituri, Biblioteka Narodowa, Kraków.
Google Scholar

Marcinów M. (2012), Na krawędzi wolności: szaleństwo jako wybór w filozofii Henryka Struvego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar