Z dziejów pytania o sens polskich dziejów

Marek N. Jakubowski

doi:10.31648/hip.1395

Published: 2018-10-071

No. 12 (2006)

Questions about the Sense of Polish History

Marek N. Jakubowski

Humanities and Natural Sciences

Section: Articles

https://doi.org/10.31648/hip.1395

Abstract

Throughout 19th and the first half of 20th centuries, Polish thinkers largely supplanted political philosophy with the philosophy of history. Such an approach produced an essential continuum, despite marked differences of concepts in different political and theoretical contexts. This continuity finds a particular expression in two ideas, nascent already in the 15th and 16th century Polish political thought, i.e. the idea of Poland’s Historical Mission (as a Bulwark of the West), and a notion of a specifically Polish Love of Freedom. The author approaches this phenomenon by way of presenting three sets of concepts: the late-Enlightenment one of S. Staszic, the Romantic attempt of A. Cieszkowski, and M. Zdzie- chowski’s Neo-Romantic take.

Keywords:

history, future and the goal of history, the historical mission

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Jakubowski, M. N. (2018). Questions about the Sense of Polish History. Humanities and Natural Sciences, (12), 9–24. https://doi.org/10.31648/hip.1395

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

References

J. Tazbir, Polskie przedmurze chrześcijańskiej Europy: mity a rzeczywistość historyczna. Warszawa 1987; por. także idem, Przedmurze czy pomost ?, (w:)

Ajnenkiel, J. Kuczyński, A. Wohl (red.), Sens polskiej historii, Warszawa 1990,

J. Tazbir, Przedmurze...,

T. Mańkowski, Genealogia sarmatyzmu, Warszawa 1946;

J. Tazbir, Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit, upadek, relikty, Warszawa 1979.

S. Staszic, Pisma filozoficzne i społeczne, opracował i wstępem poprzedził B. Suchodolski, Warszawa 1954, t. I

S. Staszic, Ród ludzki. Wersja brulionowa po raz pierwszy ogłoszona drukiem według zachowanego rękopisu, opracował Z. Daszkowski, Warszawa 1959, t. I, s 3; por. także idem, Pisma filozoficzne i społeczne, t. I

Por. W. Wąsik, Historia filozofii polskiej, Warszawa 1958, t. I; B. Szacka, Teoria i utopia Stanisława Staszica, Warszawa 1965.

S. Staszic, Myśli o równowadze politycznej w Europie czytane w Wydziale Literatury Towarzystwa Przyjaciół Nauk w roku 1815 w miesiącu sierpniu, (w:) Pisma filozoficzne i społeczne, t. II.

A. Cieszkowski, Prolegomena do historiozofii. Bóg i palingeneza oraz mniejsze pisma filozoficzne z lat 1838-1842, Warszawa 1972.

Por.: K. Loewith, Od Hegla do Nietzsschego. Rewolucyjny przełom w myśli XIX wieku, przeł. S. Gromadzki, Warszawa 2001.

A. Cieszkowski, Ojcze nasz. Poznań 1922, t. I.

J. Burckhardt, Weltgeschichtliche Betrachtungen, Stuttgart 1955.

J. Szujski, O fałszywej historii jako mistrzyni fałszywej polityki, Warszawa 1991.

M. Zdziechowski, Pesymizm, romantyzm a podstawy chrześcijaństwa, Kraków 1914, t. I (reprint: Warszawa 1993).

M. Zdziechowski, Ojcze nasz, ,Znak”, 1981, nr 4 (pierwodruk: M. Zdziechowski, Wizja Krasińskiego. Ze studiów nad literaturą i filozofią polską, Kraków 1912).

M. Zdziechowski, W obliczu końca, Warszawa 1999.

M. Zdziechowski, Europa, Rosja, Azja,

M. Zdziechowski, O okrucieństwie, Kraków 1993.

M. Zdziechowski, W obliczu końca.

M. Zdziechowski, Widmo przyszłości. Google Scholar