POTENTIA LIBERA W MYŚLI JANA DUNSA SZKOTA

Agnieszka Biegalska

doi:10.31648/hip.6755

Published: 2021-05-181

No. 26 (2020)

Potentia libera in John Duns Stocus’s Thought

Agnieszka Biegalska

Humanities and Natural Sciences

Section: Articles

https://doi.org/10.31648/hip.6755

Abstract

John Duns Scotus was an original and sophisticated thinker (doctor subtilis) who lived and worked at the turn of the 13th and 14th century. His delving into human will and freedom broke up with the way those categories were understood by Ancient Greek philosophers, it went beyond the ideas by his scholastic predecessors, and it made a breakthrough in the European voluntarist thought. The article exposes three original voluntarist theses by Scotus: the first one – that the will is a form of dynamics which reaches its aim and fulfilment by itself and not by external objects; the second one – that the freedom originates from contingency of human existence and makes a crucial property of human being at the same time; the third one – that in the history of philosophy, there was no other thinker to abide by the thesis of unconditional autonomy of human will and freedom more radically than Scotus. That philosophical views on the issue of human freedom has been shown as Duns Scotus’s crucial and permanent share in our understanding of the human as it defined the basics of human autonomy as well as inalienable rights appertaining to humans

Keywords:

John Duns Scotus, scholastics, freedom, necessity, intellect, will, free will, love

Most read articles by the same author(s)

Agnieszka Biegalska, O nauce, filozofii i religii , Humanities and Natural Sciences: No. 23 (2017)
Agnieszka Biegalska, Whitehead’s Epistemology in the Context of Stanisław Ignacy Witkiewicz’s Objections Presented in „The Review of Alfred North Whitehead’s Views” , Humanities and Natural Sciences: No. 10 (2004)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Biegalska, A. (2021). Potentia libera in John Duns Stocus’s Thought. Humanities and Natural Sciences, (26), 7–20. https://doi.org/10.31648/hip.6755

Cited by / Share

References

Arendt H. (2002), Wola, przeł. R. Piłat, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa.
Arystoteles (1990a), Hermeneutyka, przeł. K. Leśniak, [w:] Arystoteles, Dzieła
wszystkie, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Arystoteles (1990b), Metafizyka, przeł. K. Leśniak, [w:] Arystoteles, Dzieła
wszystkie, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bettoni E. (1965), The Originality of the Scotistic Synthesis, [w:] J.K. Ryan,
B.M. Bonansea, John Duns Scotus, 1265–1965, The Catholic University of
America Press, Washington.
Błoch G.B. (1986), Jan Duns ze Szkocji, Rzym–Poznań.
Copleston F. (2000), Historia filozofii. Od Augustyna do Szkota, tłum. S. Zalewski, t. 2, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Duns Scotus I. (1950), Ordinatio, I, d. 2, pars 1, q. 1–2, n. 86, [in:] I. Duns Scoti, Opera
omnia, t. II, P. Carolo Balić (ed.), fragment tłum. z łac. za: M. Koszkało, Vaticana.
Duns Scotus I. (1966), Opera omnia, t. XVII, K. Balić (ed.), Civitas Vaticana:
Typis Polyglottis Vaticanis.
Duns Scotus I. (2007), Ordinatio, III, d. 32, q. unica, n. 8, [in:] I. Duns Scoti,
Opera omnia, t. X, B. Hechich (ed.), Vaticana.
Duns Scotus J. (1962), Philosophical Writings, Bobbs-Merrill, London.
Duns Scotus J. (1994), Contingency and Freedom. Lectura I. 39, introduction,
translation and commentary A. Vos Jaczn, H. Veldhuis, A.H. Looman-
-Graaskamp, E. Dekker, N.W. den Bok, Springer-Science+Business Media, B.V., Dordrecht–Boston–London.
Duns Szkot J. (1988), Traktat o pierwszej zasadzie, tłum. T. Włodarczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Gałkowski J.W. (1972), Problem Boga u J. P. Sartre’a, „Roczniki Filozoficzne”
20(1): 49–63.
Gałkowski J.W. (1993), Wolność i wartość. Z podstawowych zagadnień etyki
Jana Dunsa Szkota, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin.
Gilson É. (1966), Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum.
S. Zalewski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
Janka OFM F.T. (2011), Jana Dunsa Szkota pamiętny turniej średniowiecznej
filozofii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Koszkało M. (2017), Kontyngencja, wolność, indywidualność – Jan Duns Szkot
a tradycja Arystotelesowska, „Roczniki Filozoficzne” 65(4): 37–59.
Koszkało M. (2019), Natura woli, wolność a konieczność. Stanowisko Jana
Dunsa Szkota na tle koncepcji św. Augustyna, św. Anzelma z Canterbury
i św. Tomasza z Akwinu, Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Legowicz J. (1986), Historia filozofii średniowiecznej Europy zachodniej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Sartre J.-P. (1965), Absolutna wolność bytu ludzkiego, tłum. J. Piasecka, [w:] Filozofia egzystencjalna, L. Kołakowski, K. Pomian (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Swieżawski S. (2000), Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław.
Tkaczyk M. (2015), Futura Contingentia, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin.
Tyburski W., Wachowiak A., Wiśniewski R. (red.) (1997), Historia filozofii
i etyki. Źródła i komentarze, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń.
Zieliński E. (1980), Nieskończoność Bytu Bożego w filozofii Jana Dunsa Szkota, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin Google Scholar