Od dekretu o ochronie państwa do Kodeksu karnego z 1969 r. Przegląd reform prawa karnego i praktyka jego stosowania przez organy wymiaru sprawiedliwości w latach 1944–1969
Abstract
The article describes normative acts in the field of criminal law and the practice of their application in the times of the Polish People's Republic, namely from the establishment of the Polish Committee of National Liberation to the date of the 1969 Penal Code (the so-called Andrejew's Code). The first aim of the article is to present the undoubtedly unjust reforms of the criminal law in the above-described years and the grossly distorted practice of applying penal law by the judicial authorities. The second aim of the article is to describe the most elementary features of Andrejew's Code - due to the essence of this criminal law act in the history of the People's Republic of Poland. The advantages of this code were manifested, firstly, in the comprehensive gathering of criminal law institutions into one normative act and, secondly, in the stabilization of the functioning of this branch of law, which had previously - as it was shown in the article - used for short-term political purposes, often ignoring such basic lawmaking rules like nullum crimen sine lege certa and lex retro non agit.
Keywords:
Polska Rzeczpospolita Ludowa, prawo karne, kodeks Andrejewa, Igor Andrejew, amnestia, nadużyciaReferences
Literatura Google Scholar
Andrejew I., Polskim prawie karnym w zarysie, Warszawa 1983. Google Scholar
Gerecka-Żołyńska A., Wiliński P., Karlik P., Kusak M., Prawo karne wykonawcze, Warszawa 2021. Google Scholar
Kallas M., Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2003. Google Scholar
Melezini M., Założenia polityczno-kryminalne kodeksu karnego z 1969 r. i ich realizacja w praktyce w latach 1970–1980, „Z Dziejów Prawa” 2019, t. 12(20). Google Scholar
Uzasadnienie projektu Kodeksu karnego, [w:] Projekt kodeksu karnego oraz Przepisów wprowadzających kodeks karny, Warszawa 1968. Google Scholar
Akty prawne Google Scholar
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1928 r., Nr 33, poz. 313). Google Scholar
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1932 r., Nr 60, poz. 571). Google Scholar
Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (Dz.U. z 1944 r., Nr 1, poz. 1). Google Scholar
Ustawa z dnia 31 grudnia 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1944 r., Nr 19, poz. 99). Google Scholar
Ustawa Krajowej Rady Narodowej z dnia 15 sierpnia 1944 r. o tymczasowym trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz.U. z 1944 r., Nr 1, poz. 3). Google Scholar
Ustawa Krajowej Rady Narodowej z dnia 3 stycznia 1945 r. o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz.U. z 1945 r., Nr 1, poz. 1). Google Scholar
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1969 r., Nr 13, poz. 94). Google Scholar
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1969 r., Nr 13, poz. 98). Google Scholar
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. z 1969 r., Nr 13, poz. 95). Google Scholar
Ustawa z dnia 22 lutego 1947 r. o amnestii (Dz.U. z 1947 r., Nr 20, poz. 78). Google Scholar
Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o amnestii (Dz.U. z 1956 r., Nr 11, poz. 57). Google Scholar
Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553). Google Scholar
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego (Dz.U. Google Scholar
z 1944 r., Nr 4, poz. 16). Google Scholar
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. Kodeks karny Wojska Polskiego (Dz.U. z 1944 r., Nr 6, poz. 27). Google Scholar
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 30 października 1944 r. o ochronie państwa (Dz.U. z 1944 r., Nr 10, poz. 50). Google Scholar
Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego (Dz.U. z 1946 r., nr 5, poz. 46). Google Scholar
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 2 sierpnia 1945 r. o amnestii (Dz.U. z 1945 r., Nr 28, poz. 172). Google Scholar
Dekret z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (Dz.U. z 1946 r., Nr 30, poz. 192). Google Scholar
Źródła internetowe Google Scholar
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/amnestia;3868800.html. Google Scholar
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Krajowa-Rada-Narodowa;3926942.html. Google Scholar
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Switalski-Kazimierz;3984718.html. Google Scholar
Kietliński M., Amnestia z 22 lutego 1947 r., Białystok 2017, https://pbc.biaman.pl/ Google Scholar
dlibra/publication/52224/edition/bg.uwb.edu.pl?language=pl. Google Scholar
Maksimiuk D., Rok 1956 w Polsce. Sądy, prokuratury, prawo karne, Białystok 2016, http://dydaktyka.bg.us.edu.pl.mwire8hn0439.han.bg.us.edu.pl/dlibra/doccontent?id=22267. Google Scholar
Melezini M., Szczygieł G.B., Kara ograniczenia wolności w świetle polityki kryminalnej w latach 1970–1998, „Archiwum Kryminologii” 2002, t. XXVI, https://bibliotekanauki.pl/articles/699178. Google Scholar
Papierkowski Z., Projekt kodeksu karnego, „Prawo Kanoniczne” 1962, t. 5, nr 3–4, https://www.bazhum.muzhp.pl/media/files/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_ Google Scholar
historyczny/Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1962-t5-n3_4/ Google Scholar
Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1962-t5-n3_4-s243-284/ Google Scholar
Prawo_Kanoniczne_kwartalnik_prawno_historyczny-r1962-t5-n3_4-s243-284.pdf. Google Scholar
Śmierzchalski-Wachocz D., Dekret o wolności sumienia i wyznania z 5 sierpnia 1949 roku jako przykład szykanowania duchowieństwa Kościoła gorzowskiego w latach 1949–1969. Zarys problematyki, „Colloquia Theologica Ottoniana” 2021, nr 37, https://wnus.edu.pl/cto/file/article/view/19370.pdf. Google Scholar
Zdrójkowski D., Geneza dekretu o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2019, nr 28(2), https://old.wsm.warszawa.pl/wydawnictwo/studia-prawnicze-i-administracyjne/ Google Scholar
studia-prawnicze-i-administracyjne-numery-archiwalne. Google Scholar
