Wpływ podkultury przestępczej na bezpieczeństwo jednostek penitencjarnych – ujęcie teoretyczne

Bartosz Zając

Zakład Karny w Barczewie
https://orcid.org/0000-0002-4819-4313


Resumen

W niniejszym artykule poruszono problematykę wpływu podkultury więziennej na bezpieczeństwo zakładów karnych w polskim systemie penitencjarnym. Praca została podzielona na trzy części, w skład których wchodzą rozważania dotyczące charakterystyki podkultury więziennej oraz jej najważniejszych elementów. W dalszej kolejności zanalizowano ich negatywne działania, które prowadzą do wystąpienia zróżnicowanych zagrożeń w jednostkach penitencjarnych. Dopełnieniem tekstu jest wskazanie zróżnicowanych sposobów i metod przeciwdziałania negatywnym aspektom podkultury więziennej przez personel. Celem niniejszej pracy jest całościowy przegląd negatywnych zdarzeń z udziałem członków podkultury więziennej. Dzięki analizie danych statystycznych udało się przedstawić katalog zdarzeń: bójek, autoagresji, zgwałcenia osadzonego oraz znęcania się nad innym osadzonym. Pozwoliło to wskazać, jaka jest tendencja zdarzeń, ich natężenie oraz sposób, w jaki wpływa na bezpieczeństwo jednostek penitencjarnych w Polsce.


Palabras clave:

zakład karny, Służba Więzienna, podkultura przestępcza, bezpieczeństwo, system więziennictwa, funkcjonariusze Służby Więziennej


Literatura   Google Scholar

Basak A., Tatuaż jako element podkultury więziennej, „Karpacki Przegląd Naukowy” 2013, nr 4.   Google Scholar

Bulenda T., Kongresowe rekomendacje w reformie więziennictwa i zmianach w postępowaniu z więźniami – kontekst organizacji pozarządowych, [w:] K. Jędrzejak, M. Kalaman, R. Poklek (red.), 20 lat działalności Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego. Refleksje i impresje jubileuszowe, Kalisz 2013.   Google Scholar

Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2007.   Google Scholar

Jastrzębska M., Krótka charakterystyka zjawiska nieformalnych struktur podkultury przestępczej, „Studia Gdańskie” 2010, t. VII, s. 161.   Google Scholar

Jaworska A., Leksykon resocjalizacji, Kraków 2012.   Google Scholar

Kaczorowska K., Podkultura więzienna, [w:] J. Helios, W. Jedlecka, A. Kwieciński (red.), Prawo wobec wyzwań współczesności. Z zagadnień nauk penalnych, Wrocław 2019.   Google Scholar

Kalisz T., Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności. Bezpieczeństwo osobiste skazanych, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2013, nr 11.   Google Scholar

Kalisz T., Kwieciński A., Bezpieczeństwo osobiste osadzonych w okresie izolacji penitencjarnej, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2013, nr 7.   Google Scholar

Kamiński M., W te więzienne gry więźniowie grają. Instytucje rzeczywistej subkultury więziennej łagodzące konflikt i przemoc w kontraście do eksperymentu Zimbardo, „Decyzje” 2021, nr 35.   Google Scholar

Kędzierski W., Auto- i alloagresywne zachowania i postawu występujące wśród więźniów oraz sposoby zapobiegania im, „Problemy Współczesnej Pedagogiki” 2015, nr 1.   Google Scholar

Książek J., Jarzynkowski P, Piotrkowska R., Cybulski R., Podkultura więzienna i jej wpływ na opiekę pielęgniarską w zakładach karnych, „Przegląd Naukowo-Dydaktyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2016, nr 3.   Google Scholar

Małek S., Postawy więźniów wobec prawa i przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2009, nr 62–63.   Google Scholar

Michalska A., Michalski D., Zachowania niepożądane w zakładach karnych. Wybrane zagadnienia, Warszawa–Olsztyn 2020.   Google Scholar

Niepytalska-Osiecka N., Słownictwo przestępcze za murami polskich zakładów karnych dla kobiet. Rekonesans badawczy na podstawie badań ankietowych, „Socjolingwistyka” 2021, nr 35.   Google Scholar

Przybyliński S., Na krawędzi więziennej egzystencji – skazani „cwaniacy” w soczewce podkulturowego spojrzenia, „Resocjalizacja Polska” 2016, nr 11.   Google Scholar

Przybyliński S., Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej, Kraków 2005.   Google Scholar

Pytka A., Rola i znaczenie oddziaływań wychowawczych funkcjonariuszy Służby Więziennej w pracy z osobami osadzonymi, [w:] M. Kuryłowicz, M. Strzelec (red.), Praca penitencjarna, Warszawa 2022.   Google Scholar

Rodasik R., Ćwiertnia E., Zat’ko J., Język podkultury więziennej – gwara, język migowy, tatuaż, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje” 2013, nr 13.   Google Scholar

Siudem I., System wartości i struktura potrzeb członków podkultury więziennej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2008, nr 21.   Google Scholar

Snopek M., Zagrożenie bezpieczeństwa osadzonych w przestrzeni izolacji więziennej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2021, nr 33.   Google Scholar

Suduł R., System penitencjarny w zapewnieniu bezpieczeństwa w Polsce, „Studia i Analizy Nauk o Polityce” 2022, nr 2.   Google Scholar

Tomasz W., Hejmej A., Charakterystyka nieformalnych struktur podkultury przestępczej, „Państwo i Społeczeństwo” 2015, nr 2.   Google Scholar

Zając B., Wybrane problemy współczesnego więziennictwa w Polsce, „Kortowski Przegląd Prawniczy” 2022, nr 1.   Google Scholar

Akty prawne   Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1997 r., Nr 90, poz. 557 ze zm.).   Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2016 r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1804).   Google Scholar

Zarządzenie nr 19/16 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych oraz oddziałów penitencjarnych.   Google Scholar

Źródła internetowe   Google Scholar

https://www.sw.gov.pl/strona/statystyka-roczna.   Google Scholar

Miesięczna informacja statystyczna. Listopad 2022 r., https://www.sw.gov.pl/strona/statystyka--miesieczna.   Google Scholar


Publicado
2023-08-10

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Zając, B. (2023). Wpływ podkultury przestępczej na bezpieczeństwo jednostek penitencjarnych – ujęcie teoretyczne. Kortowski Przegląd Prawniczy, (2), 73–82. https://doi.org/10.31648/kpp.9202

Bartosz Zając 
Zakład Karny w Barczewie
https://orcid.org/0000-0002-4819-4313