Elite Sound Art: A Sketch about a Poetic Radio Play Based on Selected Artistic Works by Janusz Kukuła

Joanna Bachura-Wojtasik

University of Lodz
https://orcid.org/0000-0003-3247-7420

Eliza Matusiak

University of Lodz
https://orcid.org/0000-0003-2455-0245



Abstract

This article is genological in its assumptions. It discusses the specificity of a poetic radio-play, based on such constitutive features as: genotype and phenotype of the artistic audial works as well as its form and so-called internal story. The poetic radio playscreated by Janusz Kukuła were used as the content of this analysis.


Keywords:

poetic radio play, structure, sound semiotics, Janusz Kukuła


Bachura, Joanna. 2012. Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Bachura, Joanna, i Pawlik, Aleksandra. 2011. Słuchowisko i jego „anatomia”. W: Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta; Bachura, Joanna; i Pawlik, Aleksandra. Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 141–179.
Bachura-Wojtasik, Joanna. 2014. Narracyjne formy radiowe jako przykłady artystycznych realizacji audiosfery. W: Doliwa, Urszula (red.). Radio w dobie nowych mediów. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, s. 63–79.
Bachura-Wojtasik, Joanna. 2015. Między fikcją a nie-fikcją. O formie wybranych audycji radiowych Marii Brzezińskiej. Forum Artis Rhetoricae, 3 (42), s. 34–52.
Bardijewska, Sława. 1978. Muza bez legendy. Szkice o polskiej dramaturgii radiowej. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji.
Bardijewska, Sława. 2001. Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Barthes, Roland. 1999. S/Z. Tłum. Maria Gołębiewska i Michał Paweł Markowski. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Burzyńska, Anna, i Markowski, Michał Paweł. 2006. Teorie literatury XX wieku: podręcznik. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Czaplejewicz, Eugeniusz, i Kasperski, Edward (red.). 1983. Bachtin. Dialog, język, literatura. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Czarnek-Wnuk, Paulina. 2017. Łódzka Szkoła Radioznawcza. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 1 (39), s. 11–13.
Dąbrowski, Roman. 1996. Słowackiego dialog z odbiorcą. Podmiot mówiący, narracja, dialog w „Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu”, „Beniowskim” i „Królu Duchu”. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Głowiński, Michał. 1997. Narracje literackie i nieliterackie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Głowiński, Michał; Kostkiewiczowa, Teresa; Okopień-Sławińska, Aleksandra; i Sławiński, Janusz. 2000. Słownik terminów literackich. Wyd. 3 poszerzone i poprawione. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Godlewska-Byliniak, Ewelina. 2012. Teatr radio-logiczny Tymoteusza Karpowicza. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Godlewska-Byliniak, Ewelina. 2014. Słuchowisko. W: Godlewski, Grzegorz; Rakoczy, Marta; i Rodak, Paweł (red.). Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 451–461.
Hopfinger, Maryla. 1974. Adaptacje filmowe utworów literackich. Problemy teorii i interpretacji. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Hopfinger, Maryla. 2010. Literatura i media. Po 1989 roku. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Kaziów, Michał. 1973. O dziele radiowym. Z zagadnień estetyki oryginalnego słuchowiska. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kopciński, Jacek. 2008. Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Kudra, Andrzej. 2011. Idiolektostylem w mur, czyli o idiolekcie, idiostylu i krytycznej analizie dyskursu – na przykładzie felietonów Krzysztofa Skiby w tygodniku „Wprost”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 1 (14), s. 27–34.
Marynowski, Zdzisław. 1933. „Teatr wyobraźni”. Radio, 45, s. 2–3.
Mayen, Józef. 1965. Radio a literatura. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Oleszek, Bartłomiej. 2017. Radiowe formy teatru w kontekście przemian współczesnych mediów. [Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. A. Dudy]. Toruń.
Pawlik, Aleksandra. 2014. Teatr radiowy i jego gatunki. Toruń: Wydawnictwo Mado.
Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta. 2000. Słuchowiska Polskiego Radia w okresie piętnastolecia 1925–1939. T. 1: Fakty, wnioski, przypuszczenia. Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.
Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta. 2003. Intencje interpretacyjne wpisywane w słuchowiska za pomocą słów i dźwięków. W: Michalewski, Kazimierz (red.). Regulacyjna funkcja tekstów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 363–370.
Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta. 2007. Herbertowska „Jaskinia filozofów” Janusza Kukuły oraz „Bo Ty jesteś ze mną” Ireny Piłatowskiej jako audialne dzieła pogranicza. W: Kowalska,
Danuta (red.). Pogranicza. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, s. 547–558.
Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta. 2012. Muzy rzadko się do radia przyznają. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych. Łódź: Primum Verbum.
Płażewski, Jerzy. 1961. Język filmu. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Sławiński, Janusz (red.). 2000. Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Zarejestrowana rozmowa z Januszem Kukułą z 19 marca 2018 roku [w archiwum autorek tekstu].

Netografia
Kowalczyk, Janusz R. 2015. Janusz Kukuła: Teatr trzech wyobraźni [wywiad]. [Online]. Culture. pl. Dostęp: https://culture.pl/pl/artykul/teatr-trzech-wyobrazni-rozmowa-z-januszem-kukula [17.04.2020].
Majchrzak, Justyna. 2017. Jak czytać i rozumieć poezję? [Online]. Polskieradio.pl. Dostęp: https://www.polskieradio.pl/10/4339/Artykul/1742412,Jak-czytac-i-rozumiec-poezje-Uruchom-emocje [16.04.2020].
Tokarczuk, Olga. 2018. Psychologia narratora, czyli kto to mówi? [Online]. Soundcloud.com/uniwersytetlodzki. Dostęp: https://soundcloud.com/uniwersytetlodzki/psychologia-narratora-czyli-kto-to-mowi-wyklad-olgi-tokarczuk [16.04.2020].

Poetyckie słuchowiska radiowe w reżyserii Janusza Kukuły
A kochanie od wieczności nie jest krótsze. 2006. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Bolesław Leśmian: Autobiografia. 2017. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Czym jest miłość? 2005. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Dwaj Panowie N. 2011. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Ja się też przytulę do ziemi cichutko. 1994. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Na ganeczku snu. 2013. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Wszystko. Poeci Skamandra. 2018. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.
Z otchłani. 2008. Warszawa: Teatr Polskiego Radia.

Published
2021-04-02

Cited by

Bachura-Wojtasik, J., & Matusiak, E. (2021). Elite Sound Art: A Sketch about a Poetic Radio Play Based on Selected Artistic Works by Janusz Kukuła. Media - Culture - Social Communication, 3(16), 111–127. Retrieved from https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/mkks/article/view/6621

Joanna Bachura-Wojtasik 
University of Lodz
https://orcid.org/0000-0003-3247-7420
Eliza Matusiak 
University of Lodz
https://orcid.org/0000-0003-2455-0245