Bilansowe i podatkowe aspekty umorzenia wierzytelności bankowych

Edward Wiszniowski

Katedra Rachunkowości Finansowej i Kontroli, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu


Abstrakt

Artykuł poświęcono umorzeniu wierzytelności bankowych, które jest jednym z narzędzi stosowanych przez banki w procesie restrukturyzacji zadłużenia kredytobiorców. Nie jest to optymalna forma ukształtowania relacji między wierzycielem a dłużnikiem, pod pewnymi warunkami jednak, w przypadku umorzenia częściowego lub niektórych składników zadłużenia, może ona przynajmniej w części zniwelować niezaspokojone roszczenia wierzyciela. Z punktu widzenia banków w przypadku zwolnienia z długu przepisy podatkowe należy uznać za restrykcyjne, ponieważ zawarty jest w nich bardzo ograniczony katalog kosztów uprawniający do zaliczenia ich w skład kosztów uzyskania przychodu. Z bilansowego punktu widzenia umorzenie wierzytelności jest najczęściej neutralne, ponieważ banki są zobowiązane do bieżącego dokonywania odpisów aktualizacyjnych na należności. Zwolnienie z długu występuje często po wykorzystaniu możliwości egzekucyjnych w stosunku do dłużnika, wówczas więc, gdy na wierzytelność banku utworzono pełny odpis aktualizacyjny. 


Słowa kluczowe:

rachunkowość bankowa, wierzytelności bankowe, zwolnienie z długu, umorzenie wierzytelności


MSR 39. Międzynarodowy Standard Rachunkowości 39 - Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena. 2008. Dz. Urz. UE L.2008/339.3 z późn. zm.

Pismo Ministerstwa Finansów - Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat z 23 czerwca 1993 r., PO 3/722-309/93, LexPolonica 313717.

Popowska E., Wasowski W. 2008. Rachunkowość bankowa po zmianach, DIFIN, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków, DzU z 2008 r., nr 235, poz. 1589, z późn. zm.

Sektor bankowy - grudzień 2013 r. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa, http://www.knf.gov.pl/opracowania/sektorjankowy/mdex.html, access: 16.02.2014 r.

Synteza finansowa banków w 2000 r. 2001. Narodowy Bank Polski, http://knf.gov.pl, access: 17.02.2014 r.

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn., DzU z 1992 r., nr 74, poz. 397, z późn. zm. (uopdp).

Ustawa z 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich, DzU nr 108, poz. 685, z późn. zm. (uopiks)

Ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, tekst jedn., DzU z 2014 r., poz. 101.

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, DzU nr z 1964 r., nr 16, poz. 94, z późn. zm.

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn., DzU z 2012 r., poz. 361 (uopdf).

Ustawa z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, tekst jedn., DzU z 2012 r., poz. 1112 (puin).

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 749.

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jedn., DzU z 2013 r., poz. 330, z późn. zm. (uor).

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Tekst jedn., DzU z 2012 r., poz. 1376 z późn. zm.

Wiszniowski E. 2013. Model szacowania utraty wartości instrumentów finansowych w założeniach MSSF 9 - rachunkowość czy inżynieria finansowa ?
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 313.

Wiśniewski T. 2013. Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania. Wydawnictwo Lexis--Nexis, Warszawa.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z 14 listopada 2002 r., I SA/Gd 14/2000, LexPolonica 2213971.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z 28 maja 1999 r., I SA/Lu 320/98, LexPolonica 347026.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z 28 stycznia 1998 r., I SA/Wr 1964/96.

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Praw Publicznych z 3 lutego 2009 r., I PK 142/2008, LexPolonica 2619522.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 22 kwietnia 2009 r., I SA/Op 10/2009, LexPolonica 2439655.U.

Opublikowane
2014-06-27

Cited By /
Share

Wiszniowski, E. (2014). Bilansowe i podatkowe aspekty umorzenia wierzytelności bankowych. Olsztyn Economic Journal, 9(2), 119–128. https://doi.org/10.31648/oej.3169

Edward Wiszniowski 
Katedra Rachunkowości Finansowej i Kontroli, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu



Licencja

Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.

Oświadczenie Autora

Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons  CC-BY-NC-ND