Nowoczesne metody i instrumenty zarządzania ryzykiem długowieczności w systemach emerytalnych
Marek Szczepański
Katedra Nauk Ekonomicznych, Politechnika PoznańskaAbstrakt
Wydłużanie się w kolejnych pokoleniach średniego okresu trwania życia jest zjawiskiem pozytywnym, efektem postępu cywilizacyjnego w dziedzinie warunków pracy, poziomu opieki medycznej itp. Pociąga za sobą jednak także określone zagrożenia. Takim zagrożeniem dającym się w miarę precyzyjnie przewidzieć i skalkulować, a także ująć w kategoriach ryzyka, którym ludzie mogą zarządzać, jest m.in. ryzyko długowieczności, czy też, stosując inne tłumaczenie terminu angielskiego (longevity risk), ryzyko dłuższego niż oczekiwano trwania życia. Odnosi się ono zarówno do jednostek, jak i do całych roczników (kohort demograficznych). Na ryzyko długowieczności narażone są publiczne systemy emerytalne, ale także systemy uzupełniające i dodatkowe (indywidualne i zakładowe), o ile gwarantują wypłatę świadczeń dożywotnich. Celem poznawczym artykułu jest przedstawienie podstaw teoretycznych oraz praktycznych przykładów zastosowań wybranych metod i instrumentów zarządzania ryzykiem długowieczności, a także próba oceny ich skuteczności. Autor zamierza też odpowiedzieć na pytanie, czy wykorzystanie niektórych instrumentów zarządzania ryzykiem długowieczności nie spowoduje wystąpienia innego rodzaju ryzyka - tzw. ryzyka kontrahenta (counter party risk), polegającego na niewywiązaniu się w przyszłości z przyjętych zobowiązań drugiej strony kontraktu.
Słowa kluczowe:
ryzyko długowieczności, metody i instrumenty zarządzania ryzykiem długowieczności, SWAP-y długowiczności, obligacje długowicznościBibliografia
Blake D., Burrows W. 2001. Survivor bonds: Helping to hedge mortality risk. Journal of Risk and Insurance, 68.
Blake D., Cairns A.J.G., Dowd K. 2006. Living with mortality: Longevity bonds and other mortality-linked securities. Paper presented at Institute of Actuaries in Great Britain on 27 February 2006.
Blake D., Boardman T., Cairns A. 2010. The case of longevity bonds. Centerfor Retirement Research at Boston college, 10.
Consultative documents on longevity risk transfer markets and point of sale disclosure issued by the Joint Forum. 2013. Joint Forum, Basel Committee of Banking Supervision, Bank for International Settlements http://www.bis.org/publ/joint31.htm (access: 8.09.2013).
Knight F.H. 2006. Risk, Uncertainty and Profit. Mineola, New York.
Longevity risk transfer markets: market structure, growth drivers and impediments, and potential risks. 2013: Joint Forum, Basel Committee of Banking Supervision, Bank for International Settlements http://www.bis.org/publ/joint31.htm (access: 8.09.2013).
Scheuenstuhl G. 2012. Longevity Risk with pension systems (A background paper to the OECD Policy Report). Risk Lab, Munich, http://www.risklab.com (access: 8.09.2013).
Stańko D. 2010. Renta dożywotnia a ryzyko inflacji i ryzyko długowieczności. In: Społeczne aspekty rozwoju rynku ubezpieczeniowego. Ed. T. Szumlicz. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Trwanie życia w 2012 roku. Główny Urząd Statystyczny, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/ xbcr/gus/LUD_trwanie_zycia_2012.pdf (access: 10.08.2013).
Vaupel J.W. 2013. Longer and longer lives: Some remarkable new research findings. http://www.cass.city.ac.uk/pages/longevity-risk-7/programme (accessed: 10.08.2013).
Wróbel Ł. 2013. Ryzyko długowiecznosci już niestraszne. http://finanse.wp.pl/kat,1033719 (access: 5.09.2013).
Katedra Nauk Ekonomicznych, Politechnika Poznańska
Licencja
Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.
Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND
