Samodzielność dochodowa a przedsiębiorczość w gminach województwa warmińsko-mazurskiego
Anna Wichowska
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0003-2862-4424
Tomasz Wierzejski
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0003-1185-5197
Abstrakt
Jednym z ważniejszych problemów prawidłowego funkcjonowania i wypełniania powierzonych zadań przez gminy w Polsce jest ich duża samodzielność dochodowa, która. zależy m.in. od szeroko rozumianej przedsiębiorczości podejmowanej na ich terenie. W związku z tym celem artykułu była identyfikacja czynników związanych z przedsiębiorczością podejmowaną na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w latach 2014–2016, determinujących samodzielność dochodową gmin tego województwa. Metodą badawczą była analiza regresji liniowej wielorakiej. Za zmienną objaśnianą przyjęto podstawowy miernik samodzielności dochodowej, jakim jest udział dochodów własnych gminy w dochodach ogółem, natomiast wstępną listę zmiennych objaśniających utworzyły 22 wskaźniki dotyczące różnych aspektów funkcjonowania podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie gmin badanego województwa. Najważniejszymi determinantami kształtującymi samodzielność dochodową gmin okazały się: udział spółek handlowych w podmiotach prywatnych ogółem, udział podmiotów gospodarczych działających w sektorze prywatnym w podmiotach ogółem, udział podmiotów gospodarczych w grupie przemysł i budownictwo, w podmiotach ogółem, udział osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w podmiotach prywatnych ogółem, liczba podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w dziale rolnictwo i zajmujących się uprawą rolną, chowem i hodowlą zwierząt oraz łowiectwem na 1000 mieszkańców gminy, liczba podmiotów gospodarczych zatrudniających od 0 do 9 osób na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym.
Słowa kluczowe:
samodzielność dochodowa gmin, lokalna przedsiębiorczość, budżet gminyBibliografia
Baptista, R., Escaria, V., & Madruga, P. (2008). Entrepreneurship, Regional Development and Job Creation: The Case of Portugal. Small Business Economics, 30(1), 49-58. https://doi.org/10.1007/s11187-007-9055-0.
Benito, B., & Bastida, F. (2004). The Determinants of the Municipal Debt Policy in Spain. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management, 16(4), 492-525. https://doi.org/10.1108/JPBAFM-16-04-2004-B002.
Benito, B., & Bastida, F. (2008). Politics and Municipal Financial Management. Revista de Contabilidad-Spanish Accounting Review, 11, 43-66.
Bhattarai, K. (2015). Research Methods for Economics and Related Studies. Hull: University of Hull Business School.
Bończak-Kucharczyk, E., Herbst, K., & Chmura, K. (1998). Jak władze lokalne mogą wspierać przedsiębiorczość. Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych. Polska Fundacja Promocji Małych i Średnich Przedsiębiorstw.
Brzozowska, K., Gorzałczyńska-Koczkodaj, M., Kogut-Jaworska, M., & Zioło, M. (2014). Gospodarka finansowa w jednostkach samorządu terytorialnego. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu.
Delgado, F.J., Lago-Penas, S., & Mayor, M. (2015). On the Determinanst of Local Tax Rate: New Evidence from Spain. Contemporary Economic Policy, 33(2), 351-368. https://doi.org/10.1111/coep.12075.
Filipiak, B. (2009). Metodyka kompleksowej oceny gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Warszawa: Diffin.
Głowicka-Wołoszyn, R., Kozera, A., & Wysocki, F. (2014). Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne samodzielności finansowej gmin województwa wielkopolskiego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 346, 74-84. https://doi.org/10.15611/pn.2014.346.03.
Gospodarny samorząd 2017. Retrieved from http://cgmk.pl/ranking-gospodarny-samorzad-2017 (12.03.2018).
Gwodzicka-Piotrowska, M. (2012). Budżet gminy jako element zarządzania jednostką samorządu terytorialnego. Studia Ekonomiczne i Regionalne, 2, 100-106.
Heller, J., & Farelnik, E. (2013). Finanse i samodzielność ekonomiczna a ustrój samorządów terytorialnych w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne, 2(52), 81-94. https://doi.org/ 10.7366/1509499525205.
Jagoda, J. (2014). Granice samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Finanse Komunalne, 1-2, 22-33.
Jastrzębska, M. (2009). Zarządzanie długiem jednostki samorządu terytorialnego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
Kalisiak-Mędelska, M. (2013). Samodzielność dochodowa gmin. Znaczenie dochodów własnych. Studia Zarządzania i Finansów Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, 5, 107-121.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., DzU z 1997 r., nr 78, poz. 483.
Kosek-Wojnar, M., & Surówka, K. (2007). Podstawy finansów samorządu terytorialnego. Warszawa: PWN.
Kufel, T. (2011). Ekonometria. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem program GRETL. Wydanie trzecie, zmienione. Warszawa: PWN.
Miemiec, W., Sawicka, K., & Miemiec, M. (2013). Prawo finansów publicznych sektora samorządowego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska SA.
Patrzałek, L. (2010). Finanse samorządu terytorialnego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
Poniatowicz, M. (2014). Wpływ kryzysu gospodarczego na systemy finansowe jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie największych miast w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu Sp. z o. o.
Poniatowicz, M. (2015). Determinanty autonomii dochodowej samorządu terytorialnego w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 404, 245-264. https://doi.org/10.15611/nof.2015.1.01.
Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. (2017). Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Sekuła, A., & Basińska, B.A. (2014). Dlaczego subwencje nie są rozwojowe? Próba identyfikacji przyczyn braku wpływu subwencji na wydatki inwestycyjne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 331, 146-157.
Skowron, S. (2012). Rola kapitału rodzimego i obcego w stymulowaniu rozwoju jednostek lokalnych w województwie lubelskim. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, 286, 77-87. https://doi.org/ 10.7862/rz.2012.einh.21.
Ślebodzka, M. (2013). Dochody własne a problematyka samodzielności dochodowej jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gmin województwa łódzkiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług, 108, 291-301. https://doi.org/10.7862/rz.2012.einh.21.
Smith, B., & Benpah, O. (2017). Determinants of sound budgeting and financial management practices at the decentralised level of public administration. OECD Journal on Budgeting, 16(2), 109-128. https://doi.org/10.1787/16812336.
Smutek, J. (2012). Dekoncentracja przestrzenna a zmiany zróżnicowania budżetów gmin w obszarach oddziaływania dużych miast w Polsce. Prace Geograficzne, 131, 55-79. https://doi.org/10.4467/20833113PG.12.027.0952.
Stanisz, A. (2007). Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Tom 2. Modele liniowe i nieliniowe. Kraków: StatSoft.
Ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. DzU z 2003 r., nr 88, poz. 539.
Welfe, A. (2014). Ekonometria. Metody i zastosowanie. Warszawa: PWE.
Wołowiec, T., & Reśko, D. (2009). Obniżki stawek podatkowych do celów stymulacyjnych a założenia racjonalnej strategii podatkowej gminy. Toruński Rocznik Podatkowy, 2009, 4-29.
Wójtowicz, K. (2014). Identyfikacja i pomiar zjawiska stresu fiskalnego w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) na przykładzie doświadczeń wybranych miast na prawach powiatu w Polsce w latach 2009–2011. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytety Ekonomicznego w Katowicach, 186, 101-110.
Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w latach 2014–2016. (2017). Ministerstwo Finansów. Retrieved from http://www.finanse.mf.gov.pl/budzet-panstwa/finanse-samorzadow/opracowania (27.02.2018).
Żyżyński, J. (2009). Budżet i polityka podatkowa. Wybrane zagadnienia. Warszawa: PWE.
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0003-2862-4424
Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0003-1185-5197
Licencja
Każdy Autor składa oświadczenie, że praca nie była wcześniej publikowana (pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji) oraz nie narusza praw autorskich innych osób. Jednocześnie Autor przenosi na wydawcę wyłączne prawo wydania i rozpowszechniania tego utworu drukiem w formie zwartej publikacji czasopisma oraz w formie publikacji elektronicznej.
Czasopismo udostępnione jest na licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND
