Rejestr rzeczy mijanych jako przyczynek do wyznań osobistych w relacji z podróży Teofili Morawskiej

Beata Kurządkowska

Opublikowane: 2018-09-291

Nr 3 (2015)

Rejestr rzeczy mijanych jako przyczynek do wyznań osobistych w relacji z podróży Teofili Morawskiej

Beata Kurządkowska

Abstrakt

The article is trying to analyse the diary written by Teofila Morawska in the XVIII century and distinguish in it two aspects of narration typical of autobiographical writing, i.e. an external focaliser and an internal focaliser. The analysis made allows to affirm that this diary can be considered a certain step in the evolution of the genre of literature, in which it comes to gradual change of the main role of an external focaliser for the sake of an internal focaliser. The traveller’s priority was also to describe the surrounding area. However, numerous comments concerning this reality and reflections based on it give the opportunity to know the personality of a traveller, which was hidden before by the surrounding described.

Słowa kluczowe:

relacja z podróży, autobiografia, utobiografia, literatura XVIII wieku, Teofila Morawska

Inne teksty tego samego autora

Beata Kurządkowska, Między rzeczywistością a fikcją w relacji z podróży Marii Wirtemberskiej Niektóre zdarzenia, myśli i uczucia doznane za granicą , Prace Literaturoznawcze: Nr 1 (2013)
Beata Kurządkowska, O aktualności utworów literackich Janusza Korczaka , Prace Literaturoznawcze: Nr 2 (2014)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kurządkowska, B. (2018). Rejestr rzeczy mijanych jako przyczynek do wyznań osobistych w relacji z podróży Teofili Morawskiej. Prace Literaturoznawcze, (3). Pobrano z https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pl/article/view/1147

Cited by / Share

Bibliografia

Bartmiński Jerzy, Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, w: Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 1999, s. 109–127.

Czermińska Małgorzata, Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 2000.

Dymnicka-Wołoszyńska Hanna, Radziwiłł Michał Kazimierz, w: Polski słownik biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987, s. 299–306.

Dziechcińska Hanna , O staropolskich dziennikach podróży, Warszawa 1991.

Dziechcińska Hanna, Pamiętniki czasów saskich. Od sentymentalizmu do sensualizmu, Bydgoszcz 1999.

Dziechcińska Hanna, Świat i człowiek w pamiętnikach trzech stuleci: XVI–XVII–XVIII w., Warszawa 2003.

Głowiński Michał, Dokument jako powieść, w: Studia o narracji, red. Jan Błoński, Stanisław Jaworski, Janusz Sławiński, Wrocław 1982, s. 193–206.

Głowiński Michał, Mimesis językowa w wypowiedzi literackiej, w: tegoż, Prace wybrane, red. Ryszard Nycz, t. 2: Narracje literackie i nieliterackie, Kraków 1997, s. 5–18.

Judkowiak Barbara, Formacja umysłowa sawantki połowy wieku (świat książek i środowisko literackie Franciszki Urszuli Radzwiłłowej), w: Kultura literacka połowy XVIII wieku w Polsce. Studia i szkice, red. Teresa Kostkiewiczowa, Wrocław 1992, s. s. 147–161.

Krzywy Roman, Od hodoepericonu do eposu peregrynackiego, Warszawa 2001.

Leman Natalia, Dziennik, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. Grzegorz Gazda, Słowinia Tyniecka-Makowska, Kraków 2006, s. 191–194.

Matuszewicz Marcin, Diariusz życia mego, t. 2: 1758–1764, oprac. i wstęp Bohdan Królikowski, komentarz Zofia Zielińska, Warszawa 1986.

Mączak Antoni, Peregrynacje. Wojaże. Turystyka, Warszawa 1984.

Mączak Antoni, Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Warszawa 1980.

Michalski Jerzy, Radziwiłł Karol zwany Panie Kochanku, w: Polski słownik biograficzny, t. XXX, s. 248–262.

Niedzielski Czesław, O teoretycznoliterackich tradycjach prozy dokumentarnej (podróż – powieść – reportaż), Toruń 1966.

Pereczyńska Gabriela, Teofila z Radziwiłłów Morawska, w: Administracja i życie codzienne w dobrach Radziwiłłów XVI-XVIII wieku, red. Urszula Augustyniak, Warszawa 2009, s. 75–96.

Rok Bogdan, Rola podróży w kształtowaniu obrazu świata w mentalności polskiej w latach 1773–1774, w: Między barokiem a oświeceniem. Edukacja. Wykształcenie. Wiedza, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2005, s. 31–37.

Rok Bogdan, Życie towarzyskie Teofilii z Radziwiłłów Morawskiej w europejskiej podróży w latach 1773–1774, w: Władza i prestiż. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVII w., red. Jerzy Urwanowicz przy współudz. Ewy Dubas-Urwanowicz i Piotra Guzowskiego, Białystok 2003, s. 639–649.

Targosz Karolina, Kolekcjonerki XVIII wieku – Anna Jabłonowska i Teofila Konstancja Morawska i ich zbiory przyrodnicze, w: Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie, red. Iwona Maciejewska, Krystyna Stasiewicz, Olsztyn 2008.

Wichrowska Elżbieta Z., Twoja śmierć. Początki dziennika intymnego w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku, Warszawa 2012.

Wierzbicka-Michalska Karyna, Radziwiłłowa z Wiśniowieckich Franciszka Urszula, w: Polski słownik biograficzny, t. XXX, s. 388–390.

Zielińska Zofia, Morawski Ignacy Feliks h. Dąbrowa, w: Polski słownik biograficzny, t. XXI, Kraków 1976, s. 718–719. Google Scholar