Kodeks diagnozy psychologicznej ‒ II część Kodeksu etycznego psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego
Beata Wójtowicz
Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Oddział Krakowski, Koło Psychologów Diagnostówhttps://orcid.org/0009-0005-1060-5331
Abstrakt
Celem publikacji jest zaprezentowanie treści Kodeksu diagnozy psychologicznej opracowanego przez zespół specjalistów 1 października 2020 roku. Dokument jest II częścią Kodeksu etycznego psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego w jego trójstopniowej strukturze obowiązującej od 2018 roku. Zespół składający się z osób reprezentujących różne obszary działalności psychologicznej opracował szczegółowe przepisy etyczne w diagnozie, które poddano konsultacji w środowisku. Uwzględniono zgłoszone uwagi i zmodyfikowano opracowane zasady. Dokument został przekazany do Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego 27 października 2020 roku i obecnie czeka na zatwierdzenie przez Walne Zgromadzenie Delegatów Towarzystwa.
Zasady etyczne w diagnozowaniu zostały ujęte w 21 artykułach. Obowiązują z Kodeksem etycznym psychologa (PTP, 2018) oraz „Standardami diagnozy psychologicznej” (PTP, 2020), tworząc razem trójstopniową strukturą kodeksu w obszarze diagnozy psychologicznej. Ma on swoje zastosowanie przede wszystkim w diagnozie o charakterze opiniodawczym. Może być też stosowany w diagnozie klinicznej w trakcie procesu terapeutycznego, jednak z uwzględnieniem specyfiki tej formy oddziaływania.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne ma trójstopniowy model regulacji etycznych w obszarze diagnozy psychologicznej, który czeka na ostateczne zatwierdzenie. Stanowi on duże wsparcie dla diagnozujących psychologów. Szczególnie dla tych, którzy wydają opinie i ekspertyzy pociągające za sobą konsekwencje prawne w obszarze ochrony zdrowia, polityki społecznej, edukacji czy w postępowaniu sądowym. Niniejszy tekst nie stanowi jeszcze oficjalnego dokumentu Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, ale może być podstawą refleksji praktyków oraz wykładowców etyki zawodowej nad dylematami diagnozy i opiniowania psychologicznego. Może być też drogowskazem w rozwiązywaniu problemów etycznych w codziennej praktyce diagnostycznej.
Słowa kluczowe:
diagnoza psychologiczna, etyka zawodu psychologa, kodeks etycznyBibliografia
Bogatyńska-Kucharska, A., Sikora, K., Steć, K., Szafrański, M. (2019). Nowelizacja Kodeksu Etyczno-Zawodowego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Psychologa Wychowawcza, 57(15), 179–187. Google Scholar
EFPA (2005). Metakodeks etyczny. https://europsy.pl/meta-kodeks/ [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Filipiak, M., Paluchowski, W. J. (2019). Standardy diagnozy psychologicznej – historia powstania. Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 2, 1‒6. Google Scholar
Ogólnopolska Sekcja Diagnozy Psychologicznej Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (2018). Standardy diagnozy psychologicznej. https://sekcjadiagnozy.files.wordpress.com/2018/02/nowellizacja-standardc3b3w-ogc3b3lnych-17-02-20181.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Paluchowski, W. J. (2015). Kompetencje diagnostyczne psychologów. W: M. Filipiak, W. J. Paluchowski, B. Zalewski, M. Tarnowska (red.), Diagnoza psychologiczna: kompetencje i standardy. Wybrane zagadnienia (s. 35‒56). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. Google Scholar
Paluchowski, W. J. (2019). Diagnozowanie i opiniowanie źródłem problemów oraz dylematów etycznych. Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 1, 1‒21. Google Scholar
Paluchowski, W. J. (2020). Dylematy etyczne w diagnozie psychologicznej. Wystąpienie na Konferencji z okazji Międzynarodowego Dnia Psychologa 2020 w Krakowie. https://ptp.krakow.pl/wp-content/uploads/2021/01/prof.-W%C5%82adys%C5%82aw-Jacek-Paluchowski.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Paluchowski, W. J., Wójtowicz, B. (2021). Zmiany Kodeksu Etyki Zawodowej – diagnozowanie. Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 1, 21‒32. Google Scholar
PTP (2018). Kodeks etyczny psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. https://psych.org.pl/dla-psychologow/kodeks-etyczny [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
PTP (1991). Kodeks etyczno-zawodowy psychologa. https://psych.org.pl/o-ptp/wladze/stary-kodeks [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Stemplewska-Żakowicz, K. (2008). Diagnoza psychologiczna. Gdańsk: GWP. Google Scholar
Stepulak, M. (2001). Tajemnica zawodowa psychologów. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. Google Scholar
Tarnowski, A. (2020). Diagnoza i orzeczenie jako ryzyko decyzji psychologicznych. Wystąpienie na Konferencji z okazji Międzynarodowego Dnia Psychologa 2020 w Krakowie. https://ptp.krakow.pl/wp-content/uploads/2021/01/prof.-Adam-Tarnowski.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Wójtowicz, B. (2021). Szczegółowe przepisy etyczne dotyczące diagnozy psychologicznej w II części Kodeksu Etycznego Psychologa PTP – historia dyskusji. Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 1, 33‒49. Google Scholar
Wójtowicz, B. (2021/2022). Szczegółowe przepisy etyczne dotyczące diagnozy psychologicznej w II części Kodeksu etycznego psychologa PTP z dnia 1 października 2020 roku po konsultacjach społecznych. Prezentacja. Kraków. https://ptp.krakow.pl/wp-content/uploads/2022/12/Kodeks-PTP.-Diagnoza-z-dn.-1.10.2020-po-konsultacjach.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Wójtowicz, B. (2022, grudzień). Kodeks Etyki Psychologa – diagnoza psychologiczna. Biuletyn Oddziału Krakowskiego PTP, 17‒18. https://ptp.krakow.pl/wp-content/uploads/2022/12/Biuletyn.GRUDZIEN%CC%81_2022.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Zespół ds. kodeksu w obszarze diagnozy PTP (2020). Szczegółowe przepisy etyczne dotyczące diagnozy psychologicznej II części Kodeksu etycznego psychologa PTP. https://www.practest.com.pl/files/Diagnoza_psychologiczna_w_II_KEP_PTP.pdf [dostęp: 17.02.2023]. Google Scholar
Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Oddział Krakowski, Koło Psychologów Diagnostów
https://orcid.org/0009-0005-1060-5331
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
