ZASADY ETYCZNE

ZASADY ETYKI PUBLIKACYJNEJ I PRZECIWDZIAŁANIU NIEUCZCIWYM PRAKTYKOM PUBLIKACYJNYM

PRZEGLĄD PSYCHOLOGICZNY w swojej działalności publikacyjnej kieruje się zasadami etycznymi i procedurami zalecanymi przez Komitet ds. Etyki Publikacyjnej (COPE – Committee on Publication Ethics, https://publicationethics.org/).

Wszystke artykuly zgłaszane do publikacji w Przeglądzie Psychologicznym są sprawdzane pod kątem zgodności z zasadami etycznymi COPE oraz pod względem ich rzetelności, wartości i użyteczności naukowej.

Poniżej zostały przedstawione główne zasady etyczne funkcjonujące w Przeglądzie Psychologicznym opracowane w oparciu o zalecenia COPE. Względem wszystkich innych okoliczności, niewymienionych w poniższym zbiorze zasad, mają zastosowanie zalecenia COPE.

Wspomniane zasady obejmują zarówno członków redakcji, jak i recenzentów oraz autorów publikacji naukowych.

Zasady obowiązujące członków redakcji

Członkowie redakcji:

• nieustannie dbają o przestrzeganie zasad i standardów etycznych;
• podejmują działania związane z weryfikowaniem, dokumentowaniem, a także reagują na przejawy nierzetelności naukowej i nadużyć w praktyce publikacyjnej;
• nie wykorzystują  materiałów przekazanych do redakcji we własnej działalności naukowej;
• kierują się zasadą równego traktowania autorów (bez względu na ich płeć, rasę, narodowość, pochodzenie);
• podejmują działania związane z przeciwdziałaniem występowaniu konfliktu interesów;
• dbają o dobór recenzentów i nadzór nad procesem recenzowania;
• zachowują poufności i nie ujawniają osobom postronnym powierzonych materiałów pozyskanych w ramach działalności czasopisma;
• biorą odpowiedzialność za treści, jakie są publikowane w czasopiśmie;
• kierują się merytoryczną oceną wyrażoną przez niezależnych recenzentów w procesie recenzji (double blind review) w odniesieniu do decyzji podejmowanej względem artykułu;
• podejmują decyzję dotyczącą przyjęcia artykułu do publikacji lub jego odrzucenia w oparciu o wagę pracy, oryginalność i przejrzystość oraz znaczenie badania dla zakresu działalności czasopisma.

Zasady obowiązujące recenzentów

Recenzent:

• wykonuje recenzję artykułu naukowego, w zakresie którego posiada odpowiednią ekspertyzę naukową, pozwalającą na rzetelną recenzję;
• w przypadku podejrzenia wystąpienia konfliktu interesów (m.in. na gruncie osobistym, finansowym, profesjonalnym, intelektualnym etc. ), w odniesieniu do artykułu przekazanego do recenzji, jest zobowiązany powiadomić Redakcję o tym fakcie i odmówić wykonania recenzji;
• dotrzymuje terminów wykonania recenzji przewidywanych przez Redakcję, a w przypadku niemożności wykonania recenzji lub wywiązania się z podjętego już zobowiązania, informuje Redakcję o zaistniałej sytuacji;
• kieruje się zasadą poufności w procesie recenzji, jak i po jego zakończeniu, tj. nie ujawnia treści manuskryptu oraz samej recenzji;
• nie wykorzystuje informacji pozyskanych w trakcie procesu recenzji na rzecz działalności własnej, innej osoby lub instytucji, jak również nie mogą one służyć recenzentowi do dyskredytowania innych bądź działania na ich szkodę;
• wykonuje recenzję w sposób obiektywny i bezstronny - artykuł ocenia bez względu na narodowość, religię, przekonania polityczne, płeć bądź inne cechy autorów, pochodzenie manuskryptu lub względy komercyjne;  
• nie stosuje personalnej krytyki wobec autora/autorów pracy, a recenzja powinna stanowić konstruktywną ocenę (z uwzględnieniem precyzyjnej argumentacji), która pozwoli autorom ulepszyć ich manuskrypt;
• wykonuje recenzję w oparciu o dostarczony formularz recenzji, w którym niezbędne jest wskazanie jednoznacznej decyzji związanej z recenzowanym artykułem;
• jeśli podejrzewa naruszenie zasad etyki przez autorów publikacji powiadamia o tym Redakcję;
• nie kontaktuje się z autorem/autorami tekstu bez wyraźnej zgody Redakcji.

Zasady obowiązujące autorów

Autor/Autorzy:

• przedkłada/ją razem z artykułem oświadczenie uwzględniające informację, że praca została napisana samodzielnie i nie była dotychczas publikowana (w części lub całości) oraz nie stanowi przedmiotu oceny w innym czasopiśmie;
• przedkłada/ją razem z artykułem oświadczenie, że praca nie narusza praw osób trzecich, a wykorzystanie cudzych prac następuje zgodnie z zasadami prawa autorskiego;
• w przypadku prac wieloautorskich określają wkład każdego z autorów w powstanie pracy (przeciwdziałanie zjawisku ghostwriting i guest authorship, które  są traktowane jako przejaw nierzetelności naukowej);
• w przypadku artykułów wieloautorskich, akceptują ostateczną wersję pracy i wyrażają zgodę na jej skierowanie do publikacji;
• wymienia/ją w podziękowaniach osoby, których działania związane z powstaniem artykułu nie kwalifikują ich jako współautorów;
• przedkłada/ją do recenzji oryginalne opracowanie, którego wyniki są opisane w sposób rzetelny, wyczerpujący i umożliwiający replikację przez innych naukowców, a także przedstawione w sposób niestronniczy;
• przedstawia/ją pełny wykaz źródeł publikacji (bibliografię) wykorzystanych do opracowania artykułu;
• realizuje/ją badania zgodnie z poszanowaniem zasad etyki prowadzenia badań naukowych;
• wykazuje/ją źródła finansowania badań (podanie źródła/źródeł finansowania, w przypadku braku uzyskania finansowania deklaracja, że badanie nie było finansowane);
• ujawnia/ją informację o możliwym konflikcie interesów (w przypadku artykułów wieloautorskich dokonują tego wszyscy współautorzy);
• jeżeli dostarcza/ją w celu opublikowania obcy materiał ilustracyjny (ilustracje, tabele, wykresy itp.) to zobowiązuje/ją się uzyskać zezwolenie niezbędne do ich reprodukowania oraz przekazuje/ją je wydawcy;
• w przypadku wykrycia błędów lub nieścisłości w opublikowanej pracy powinien/powinni niezwłocznie skontaktować się z Redaktorem Naczelnym bądź wydawcą i powiadomić o zaistniałej sytuacji, a następnie podjąć współpracę w celu wycofania artykułu bądź skorygowania błędów.