Model kompetencji psychologa rekomendowany przez Europejską Federację Stowarzyszeń Psychologicznych
Adam Tarnowski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Psychologiihttps://orcid.org/0000-0001-6687-8420
Kamila Łaszewska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Psychologiihttps://orcid.org/0000-0002-4861-3928
Abstrakt
Cel: Celem pracy jest przybliżenie nowo opracowanego systemu ramowych kompetencji psychologa rekomendowanego przez Europejską Federację Stowarzyszeń Psychologicznych (EFPA). Jest on modyfikacją koncepcji proponowanej wcześniej w USA przez Rodolfa i in. (2005). System kompetencji jest istotny dla uczelni akademickich, ponieważ definiuje sylwetkę absolwenta od strony praktycznych umiejętności zawodowych oraz superwizorów nadzorujących staż wchodzących w zawód absolwentów psychologii. W niniejszym artykule przedstawiono argumenty za włączaniem w treści kształcenia psychologów na polskich uczelniach wiedzy bazującej na modelu ramowych kompetencji, aby zwiększyć szansę na bardziej klarowną ocenę równoważności kształcenia i wyższą jakość profesjonalnych usług psychologicznych. Wskazano również trudności związane z adaptacją programu EFPA do krajowego systemu kształcenia psychologów oraz przeanalizowano kluczowe wyzwania i rekomendacje dla skutecznej adaptacji programu EFPA do realiów polskich.
Tezy: Omówienie zmian w modelu ramowych kompetencji i ich znaczenia. Omówienie etapów kształcenia psychologów w ramach modelu zaproponowanego przez EFPA. Przedstawienie podziału kompetencji na uzupełniające się wzajemnie kompetencje funkcjonalne (co psycholog robi) i podstawowe (jak psycholog pracuje) oraz etapów rozwoju zawodowego. Polska, będąca krajem członkowskim EFPA, ma możliwość wdrożenia modelu EFPA, jednak adaptacja do krajowego systemu kształcenia psychologów wiąże się z pewnymi trudnościami.
Konkluzje: Przyjęta przez EFPA w 2023 r. rama kompetencyjna określa cele edukacji psychologicznej. Powstała ona w wyniku wieloletniej pracy psychologów zrzeszonych w EFPA, stanowiąc efektywny i realistyczny system zapewniania jakości kształcenia przyszłych psychologów. Precyzyjne definicje oraz określone efekty uczenia się umożliwiają obiektywną i wystandaryzowaną ocenę gotowości do samodzielnej pracy, która jest finalnym etapem pięcioletnich studiów i rocznego stażu podyplomowego. Wdrożenie modelu EFPA wymaga dostosowania licznych aspektów krajowego systemu edukacji, zmian w organizacji studiów, przebiegu staży podyplomowych oraz regulacji prawnych dotyczących zawodu psychologa.
Słowa kluczowe:
kompetencje psychologa, Europejska Federacja Stowarzyszeń Psychologicznych, kształcenie psychologa, EuroPsyBibliografia
American Psychological Association, Presidential Task Force on Evidence-Based Practice. (2006). Evidence-based practice in psychology. American Psychologist, 61(4), 271–285. https://doi.org/10.1037/0003-066X.61.4.271
Crossref
Google Scholar
Bartram, D., Roe, R. A. (2005). Definition and assessment of competences in the context of the European diploma in psychology. The European Psychologist, 10(2), 93–102. https://doi.org/10.1027/1016-9040.10.2.93
Crossref
Google Scholar
European Federation of Psychologists’ Associations. (2025). European Certificate in Psychology EFPA Regulations on EuroPsy and Appendices. https://www.efpa.eu/sites/default/files/2025-07/EuroPsy%20Regulations%202025.pdf Google Scholar
European Federation of Psychologists’ Associations. (2023). Statuts de European Federation of Psychologists’ Associations. https://www.efpa.eu/sites/default/files/2024-06/efpa-aisbl-statutes-french-approved-extra-ga_08-06-2023.pdf Google Scholar
Levant, R. F., Hasan, N. T. (2008). Evidence-based practice in psychology. Professional Psychology: Research and Practice, 39(6), 658-662. https://doi.org/10.1037/0735-7028.39.6.658
Crossref
Google Scholar
Rodolfa, E., Bent, R., Eisman, E., Nelson, P., Rehm, L., Ritchie, P. (2005). A cube model for competency development: Implications for psychology educators and regulators. Professional Psychology: Research and Practice, 36(4), 347–354. https://doi.org/10.1037/0735-7028.36.4.347
Crossref
Google Scholar
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0001-6687-8420
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Filozofii i Nauk Społecznych, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0002-4861-3928
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
