Wspierająca interakcja społeczna jako pojęcie służące opisaniu sytuacji osób w kryzysie niepłodności

Alicja Malina

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-8866-5493


Abstract

Cel: Niniejszy artykuł przedstawia definicje i uzasadnienie konieczności wprowadzenia do obiegu naukowego autorskiego pojęcia: wspierającej interakcji społecznej (supportive social interaction). Wspierająca interakcja społeczna rozumiana jest jako interakcja grupowa obejmująca mówienie lub słuchanie w nieformalnym i pozbawionym osądu środowisku, co wiąże się z koniecznością, a zarazem daje możliwość, wzajemnego ujawniania przeżyć, potrzeb czy przekonań osobistych osób uczestniczących w tej interakcji oraz skutkuje redukcją stresu. W artykule wskazano różnicę pomiędzy tradycyjnymi ujęciami wsparcia a wspierającymi interakcjami społecznymi oraz znaczenie tychże w procesie leczenia niepłodności.

Tezy: Wspierające interakcje społeczne, których warunkiem koniecznym jest zajście ujawniania, różnią się jakościowo i funkcjonalnie od tradycyjnie ujmowanego wsparcia. Jednocześnie stanowią źródło redukcji stresu w procesie leczenia niepłodności metodami wspomaganego rozrodu.

Konkluzja: W kontekście leczenia niepłodności znaczenia nabierają wspierające interakcje społeczne. Proponowane pojęcie stanowi niezbędny element służący opisowi funkcjonowania osób w kryzysie niepłodności.


Keywords:

wspierająca interakcja społeczna, wsparcie społeczne, niepłodność, ujawnianie


Bielawska-Batorowicz, E. (2006). Psychologiczne aspekty prokreacji. Wydawnictwo Śląsk.   Google Scholar

Bishop, G. D. (2000). Psychologia zdrowia ‒ zintegrowany umysl i ciało (wyd. 1). Wydawnictwo ASTRUM.   Google Scholar

Bloom, J., Kang, S., Romano, P. (1991). Cancer and stress: the effect of social support as a resource. W: C. L. Cooper i M. Watson (red.), Cancer and Stress. Biological and Coping Studies (s. 95–124). Wiley.   Google Scholar

Boivin, J., Scanlan, L., Walker, S. (1999). Why are infertile patients not using psychosocial counseling? Human Reproduction, 14, 1384–1391. https://doi.org/10.1093/humrep/14.5.1384
Crossref   Google Scholar

Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development: Experiments by Nature and Design. Harvard University Press. https://doi.org/10.2307/j.ctv26071r6
Crossref   Google Scholar

Caplan, G. (1974). Support systems and community mental health: Lectures on concept development. Behavioral Publications.   Google Scholar

Chanduszko-Salska, J., Kossakowska, K. (2018). Stres a objawy depresji i sposoby radzenia sobie u kobiet z niepłodnością i kobiet w ciąży wysokiego ryzyka. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 22, 73–96. https://doi.org/10.18778/1427-969X.22.05
Crossref   Google Scholar

Cieślak, R. (2004). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne. W: H. Sęk i R. Cieślak (red.), Wsparcie społeczne, stres i zdrowie (s. 11‒28). Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Cobb, S. (1976). Social suport as a moderator of life stress. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300–314. https://doi.org/10.1097/00006842-197609000-00003
Crossref   Google Scholar

Cohen, F., Horowitz, M., Lazarus, R., Moos, R., Robins, L., Rose, R., Rutter, M. (1982). Panel report on Psychological Stress. W: G. Elliott i C. Eisdorfer (red.), Stress and Human Health: Analysis and Implications for Research (s. 147–288). Springer.   Google Scholar

Cohen, S., Wills, T. A. (1985). Stress, social support and thebuffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98, 310–357. https://doi.org/10.1037/0033-2909.98.2.310
Crossref   Google Scholar

Dembińska, A. (2012). Rola personelu medycznego we wsparciu kobiet poddawanych leczeniu niepłodności. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 18, 366–370.   Google Scholar

Dembińska, A. (2014). Psychological costs of life crisis in Polish women treated for infertility. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 32(1), 96–107. https://doi.org/10.1080/02646838.2013.852772
Crossref   Google Scholar

Dembińska, A. (2018). Psychologiczne aspekty zmagania się kobiet z niepłodnością: wahadło nadziei. Difin.   Google Scholar

Dembińska, A., Malina, A. (2019). Ujawniać czy nie ujawniać – postawy wobec jawności metod wspomaganego rozrozu na gruncie poskim. W: H. Liberska, A. Malina i D. Suwalska-Barancewicz (red.), Codzienne i niecodzienne zmagania zwykłych ludzi (s. 218‒232). Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.   Google Scholar

Dudek, B., Koniarek, J. (2003). Wsparcie społeczne jako modyfikator procesu stresu – wybrane problemy teoretyczne i narzędzie pomiaru. Medycyna Pracy, 54(5), 427–435.   Google Scholar

Eugster, A., Vingerhoets, A. J. (1999). Psychological aspects of in vitro fertilization: a review. Social Science & Medicine, 48(5), 575–589. https://doi.org/10.1016/s0277-9536(98)00386-4
Crossref   Google Scholar

Galst, J. (2017). The Elusive Connection Between Stress and Infertility: A Research Review With Clinical Implications. Journal of Psychotherapy Integration, 28(1), 1–13. https://doi.org/10.1037/int0000081
Crossref   Google Scholar

Giesbrecht, E. (2013). Application of the Human Activity Assistive Technology model for occupational therapy research. Australian Occupational Therapy, 60(4), 230–240. https://doi.org/10.1111/1440-1630.12054
Crossref   Google Scholar

Haidt, J., Kesebir, S. (2010). Morality. W: S. Fiske, D. Gilbert i G. Lindzey (red.), Handbook of social psychology (wyd. 5, s. 797–832). Wiley. http://courses.washington.edu/ccab/Haidt%20&%20Kesebir%20on%20morality%20-%20HB%20Soc%20Psych%202010.pdf
Crossref   Google Scholar

Hashemi, S., Simbar, M., Ramezani-Tehrani, F., Shams, J., Majd, H. A. (2012). Anxiety and success of in vitro fertilization. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 164, 60–64. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2012.05.032
Crossref   Google Scholar

House, J. S. (1981). Work stress and social support. Addison-Wesley Pub. Co., Reading, Mass.   Google Scholar

Jarmakowski-Kostrzanowski, T., Jarmakowska-Kostrzanowska, L. (2016). Polska adaptacja Kwestionariusza kodów moralnych (MFQ-PL). Psychologia Społeczna, 11(39), 489‒508.   Google Scholar

Kawczyńska-Butrym, Z. (1994). Wsparcie jako element promocji zdrowia. W: Z. Kawczyńska-Butrym (red.), Wsparcie społeczne w zdrowiu i chorobie (s. 29–32). Centrum Metodyczne Doskonalenia Nauczycieli Średniego Szkolnictwa Medycznego.   Google Scholar

Kmiecik-Baran, K. (1995). Skala wsparcia społecznego. Teoria i właściwości psychometryczne. Przegląd Psychologiczny, 38, 201–214.   Google Scholar

Knapp, P. (1992). Short-Term Immunological Effects of Induced Emotion. American Psychosomatic Society, 54, 133–148. https://doi.org/10.1097/00006842-199203000-00002
Crossref   Google Scholar

Koss, J., Rudnik, A., Bidzan, M. (2014). Doświadczanie stresu a uzyskiwane wsparcie społeczne przez kobiety w ciąży wysokiego ryzyka. Doniesienia wstępne. Family Forum, 4, 183–201.   Google Scholar

Malina, A., Głogiewicz, M., Piotrowski, J. (2019). Supportive Social Interactions in Infertility Treatment Decrease Cortisol Levels: Experimental Study Report. Frontiers in Psychology, 10, artykuł 2779. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02779
Crossref   Google Scholar

Malina, A., Szmaus-Jackowska, A. (2021). Znaczenie i źródła wspierających interakcji społecznych w procesie leczenia niepłodności metodami wspomaganego rozrodu. Analiza jakościowa. W: H. Liberska, A. Malina i D. Suwalska-Barancewicz (red.), Społeczny i indywidualny wymiar odpowiedzialności (s. 149‒158). Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.   Google Scholar

Martins, M. V., Peterson, B. D., Almeida, V. M., Costa, M. E. (2011). Direct ans indirect effects od perceived scial suppoet on woent’s infertility-relares stress. Human Reports, 26(8), 2113–2121. https://doi.org/10.1093/humrep/der157
Crossref   Google Scholar

McDowell, I., Newell, C. (1987). Measuring health: A guide to rating scales and questionnaires. Oxford University Press.   Google Scholar

McNaughton-Cassill, M. E., Bostwick, J. M., Arthur, N. J., Robinson, R. D., Neal, G. S. (2002). Efficacy of brief couples support groups developed to manage the stress of in vitro fertilization treatment. Mayo Clinic Proceedings, 77(10), 1060–1066. https://doi.org/10.4065/77.10.1060
Crossref   Google Scholar

McNaughton-Cassill, M. E., Bostwick, M., Vanscoy, S. E., Arthur, N. J., Hickman, T. N., Robinson, R. D., Neal, G. S. (2000). Development of brief stress management support groups for couples undergoing in vitro fertilization treatment. Fertility and Sterility, 74(1), 87–93. https://doi.org/10.1016/s0015-0282(00)00564-1
Crossref   Google Scholar

Payne, R. L., Jones, J. G. (1987). Measurement and Methodological Issues in Social Support. W: S. V. Kasl i C. L. Cooper (red.), Stress and health: Issues in research methodology (s. 167–205). John Wiley & Sons.   Google Scholar

Popiołek, K. (1996). Wsparcie społeczne – zarys problematyki. W: K. Popiołek (red.), Psychologia pomocy. Wybrane zagadnienia (s. 30–45). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.   Google Scholar

Richman, L. (2005). Positive emotion and health: going beyond the negative. Health Psychology, 24(4), 422–429. https://doi.org/10.1037/0278-6133.24.4.422
Crossref   Google Scholar

Sęk, H. (1986). Wsparcie społeczne – co zrobić, aby stało się pojęciem naukowym? Przegląd Psychologiczny, 3, 791-800.   Google Scholar

Sęk, H. (1997). Rola wsparcia społecznego w sytuacji kryzysu. W: D. Kubacka-Jasiecka i A. Lipowska-Teutsch (red.), Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej (s. 143–158). Wydawnictwo ALL.   Google Scholar

Slade, G. D. (1997). Derivation and validation of a short-form oral health impact profile. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 25(4), 284–290. https://doi.org/10.1111/j.1600-0528.1997.tb00941.x
Crossref   Google Scholar

Smeenk, J. M., Verhaak, C. M., Eugster, A., van Minnen, A., Zielhuis, G. A., Braat, D. D. (2001). The effect of anxiety and depression on the outcome of in-vitro fertilization. Human Reproduction, 16(7), 1420–1423. https://doi.org/10.1093/humrep/16.7.1420
Crossref   Google Scholar

Thoits, P. A. (1983). Multiple identities and psychological well-being: A reformulation and test of the social isolation hypothesis. American Sociological Review, 48(2), 174–187. https://doi.org/10.2307/2095103
Crossref   Google Scholar

Waligóra, B. (1974). Funkcjonowanie człowieka w warunkach izolacji więziennej. Wydawnictwo Naukowe UAM.   Google Scholar

Weinstein, R. (2004). The Stress Effect. Avery-Penguin Group.   Google Scholar

Wischmann, T. (2008). Implications of psychosocial support in infertility ‒ A critical appraisal. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 29, 83–90. https://doi.org/10.1080/01674820701817870
Crossref   Google Scholar

Ying, L.-Y., Wu, L. H., Loke, A. Y. (2015). The Experience of Chinese Couples Undergoing In Vitro Fertilization Treatment: Perception of the Treatment Process and Partner Support. PLOS ONE, 10(10). artykuł e0139691. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0139691
Crossref   Google Scholar

Zaig, I., Azem, F., Schreiber, S., Gottlieb-Litvin, Y., Meiboom, H., Bloch, M. (2012). Women’s psychological profile and psychiatric diagnoses and the outcome of in vitro fertilization: is there an association? Archives of Women’s Mental Health, 15, 353–359. https://doi.org/10.1007/s00737-012-0293-z
Crossref   Google Scholar


Published
2023-12-22

Cited by

Malina, A. (2023). Wspierająca interakcja społeczna jako pojęcie służące opisaniu sytuacji osób w kryzysie niepłodności. The Review of Psychology, 66(3), 7–18. https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.8975

Alicja Malina 
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0001-8866-5493