Próby w badaniach psychologicznych – wnioski i rekomendacje płynące z przeglądu literatury

Joanna Świderska

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0001-7439-2973

Magdalena Puchalska

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0001-6116-4656

Maciej Grzegorczyk

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0004-6325-7767

Zuzanna Szałek

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0008-0699-1374

Natalia Nadolna

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0009-1047-4377

Martyna Andryszkiewicz

Uniwersytet Łódzki, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0008-7433-6013

Maria Jastrzębska

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0005-6479-7287

Przemysław Szablowski


https://orcid.org/0009-0008-7728-9339

Maja Śmigrodzka

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0009-0005-9517-5253


Abstract

Cel: Celem przeglądu była identyfikacja elementów występujących w opisach procedury badania i próby oraz sformułowanie na tej bazie rekomendacji dla autorów.

Metoda: Badanie przeprowadzono zgodnie ze standardem PRISMA. Łącznie przeanalizowano 305 artykułów polskich badaczy z czterech czasopism, z czego 230 zostało poddanych krytycznej ocenie. Ostateczne analizy dotyczyły 295 opisów badań.

Wyniki: Analizy wykazały, że najczęściej badacze raportują: procedurę badania, zastosowaną metodę doboru i wielkość próby, formę badania, a z cech socjodemograficznych: płeć i wiek.

Konkluzje: Wnioski z analiz i doświadczenia z przeglądu pozwoliły sformułować rekomendacje w zakresie wyczerpującego metodologicznie opisu procedury i próby.


Keywords:

dobór próby, opis procedury, jakość danych, generalizacja, przegląd literatury


Adam, A. M. (2020). Sample Size Determination in Survey Research. Journal of Scientific Research and Reports, 26(5), 90–97. https://doi.org/10.9734/jsrr/2020/v26i530263
Crossref   Google Scholar

Babbie, E. (2021). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Baker, R., Brick, J. M., Bates, N. A., Battaglia, M., Couper, M. P., Dever, J. A., Gile, K. J., Tourangeau, R. (2013). Summary Report of the AAPOR Task Force on Non-probability Sampling. Journal of Survey Statistics and Methodology, 1(2), 90–143. https://doi.org/10.1093/jssam/smt008
Crossref   Google Scholar

Bayat, D., Mohamadpour, H., Fang, H., Xu, P., Krueger, F. (2023). The Impact of Order Effects on the Framing of Trust and Reciprocity Behaviors. Games, 14(2), artykuł 21. https://doi.org/10.3390/g14020021
Crossref   Google Scholar

Bethlehem, J. (2010). Selection bias in web surveys. International Statistical Review, 78(2), 161–188. https://doi.org/10.1111/j.1751-5823.2010.00112.x
Crossref   Google Scholar

Brase, G. L. (2009). How different types of participant payments alter task performance. Judgment and Decision Making, 4(5), 419–428. https://doi.org/10.1017/S1930297500001248
Crossref   Google Scholar

Brzeziński, J. (2019). Metodologia badań psychologicznych. Wydanie nowe. Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Cheung, K. L., ten Klooster, P. M., Smit, C., de Vries, H., Pieterse, M. E. (2017). The impact of non-response bias due to sampling in public health studies: A comparison of voluntary versus mandatory recruitment in a Dutch national survey on adolescent health. BMC Public Health, 17, artykuł 276. https://doi.org/10.1186/s12889-017-4189-8
Crossref   Google Scholar

Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.-G., Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175–191. https://doi.org/10.3758/BF03193146
Crossref   Google Scholar

Henrich, J., Heine, S. J., Norenzayan, A. (2010). The weirdest people in the world? Behavioral and Brain Sciences, 33(2–3), 61–83. https://doi.org/10.1017/S0140525X0999152X
Crossref   Google Scholar

Kaźmierczak, I., Zajenkowska, A., Rogoza, R., Jonason, P. K., Ścigała, D. (2023). Self-selection biases in psychological studies: Personality and affective disorders are prevalent among participants. PLOS ONE, 18(3), artykuł e0281046. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0281046
Crossref   Google Scholar

Komunikat Ministra Edukacji i Nauki z dnia 17 lipca 2023 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych (2023) (Polska). https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/komunikat-ministra-edukacji-i-nauki-z-dnia-17-lipca-2023-r-w-sprawie-wykazu-czasopism-naukowych-i-recenzowanych-materialow-z-konferencji-miedzynarodowych   Google Scholar

Lakens, D. (2022). Sample size justification. Collabra: Psychology, 8(1), artykuł 33267. https://doi.org/10.1525/collabra.33267
Crossref   Google Scholar

Lusinchi, D. (2018). ‘The Great Fiasco’ of the 1948 presidential election polls: status recognition and norms conflict in social science. Annals of Science, 75(2), 120–144. https://doi.org/10.1080/00033790.2018.1466194
Crossref   Google Scholar

Maslow, A. H., Sakoda, J. M. (1952). Volunteer-error in the Kinsey study. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 47(2), 259–262. https://doi.org/10.1037/h0054411
Crossref   Google Scholar

Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. PLOS Medicine, 6(7), artykuł e1000097. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1000097
Crossref   Google Scholar

Nikel, Ł. (2021). Polska adaptacja Skali do badania motywacji uczniów w szkole podstawowej. Polskie Forum Psychologiczne, 26(1), 97–112. https://doi.org/10.34767/PFP.2021.01.06   Google Scholar

Salganik, M. J., Heckathorn, D. D. (2004). Sampling and Estimation in Hidden Populations Using Respondent-Driven Sampling. Sociological Methodology, 34(1), 193–240. https://doi.org/10.1111/j.0081-1750.2004.00152.x
Crossref   Google Scholar

Sapra, R. L. (2022). How to Calculate an Adequate Sample Size? W: S. Nundy, A. Kakar i Z. A. Bhutta (red.), How to Practice Academic Medicine and Publish from Developing Countries? A Practical Guide (s. 81–93). Springer Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-16-5248-6
Crossref   Google Scholar

Sarstedt, M., Bengart, P., Shaltoni, A. M., Lehmann, S. (2018). The use of sampling methods in advertising research: a gap between theory and practice. International Journal of Advertising, 37(4), 650–663. https://doi.org/10.1080/02650487.2017.1348329
Crossref   Google Scholar

Singh, A. S., Masuku, M. B. (2014). Sampling techniques and determination of sample size in applied statistics research: An overview. International Journal of Economics, Commerce and Management, 2(11), 1–22.   Google Scholar

Shaughnessy, J. J., Zechmeister, E. B., Zechmeister, J. S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.   Google Scholar

Squire, P. (1988). Why the 1936 Literary Digest Poll Failed. The Public Opinion Quarterly, 52(1), 125–133. http://www.jstor.org/stable/2749114
Crossref   Google Scholar

Thompson, V. A., Campbell, J. I. D. (2004). A power struggle: Between- vs. within-subjects designs in deductive reasoning research. Psychologia: An International Journal of Psychology in the Orient, 47(4), 277–296. https://doi.org/10.2117/psysoc.2004.277
Crossref   Google Scholar

Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych Dz.U. 2009 nr 201, poz. 1540 (2019) (Polska). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20092011540   Google Scholar

Wojciszke, B. (2004). Systematycznie modyfikowane autoreplikacje: logika programu badań empirycznych w psychologii. W: J. M. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 44–68). Wydawnictwo Zysk i Ska.   Google Scholar

Zimbardo, P. G., Gerrig, R. J. (2012). Psychologia i życie. Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar


Published
2023-12-22

Cited by

Świderska, J., Puchalska, M., Grzegorczyk, M., Szałek, Z., Nadolna, N., Andryszkiewicz, M., Jastrzębska, M., Szablowski, P., & Śmigrodzka, M. (2023). Próby w badaniach psychologicznych – wnioski i rekomendacje płynące z przeglądu literatury. The Review of Psychology, 66(3), 35–56. https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.9230

Joanna Świderska 
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0001-7439-2973
Magdalena Puchalska 
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0001-6116-4656
Maciej Grzegorczyk 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0004-6325-7767
Zuzanna Szałek 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0008-0699-1374
Natalia Nadolna 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0009-1047-4377
Martyna Andryszkiewicz 
Uniwersytet Łódzki, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0008-7433-6013
Maria Jastrzębska 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytutu Psychologii
https://orcid.org/0009-0005-6479-7287
Maja Śmigrodzka 
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0009-0005-9517-5253