Polska adaptacja narzędzia Highly Sensitive Person Scale

Magdalena Bobrowska

Szkoła Doktorska Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Katedra Psychologii Społecznej
https://orcid.org/0000-0001-7353-9216

Hanna Liberska

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Katedra Psychologii Społecznej
https://orcid.org/0000-0003-4323-2090


Abstract

Cel: Wrażliwość przetwarzania sensorycznego definiowana jest jako cecha osobowości, która opisuje tendencję do przetwarzania bodźców i informacji silniej i głębiej niż inni (Aron i in., 2012). Pierwszą, a zarazem najczęściej stosowaną skalą do pomiaru tej cechy jest Highly Sensitive Person Scale (HSPS) autorstwa Aron i Aron (1997). W artykule przedstawiono proces tworzenia polskiej adaptacji narzędzia.
Metoda: Wykorzystano eksploracyjną oraz konfirmacyjną analizę czynnikową. Właściwości psychometryczne sprawdzono na próbie 1360 uczestników.
Wyniki: Otrzymane wyniki potwierdzają wieloczynnikową strukturę zmiennej. W polskiej adaptacji narzędzia (HSPS) rozpoznano dwa oddzielne czynniki: nadmierna stymulacja oraz głębokość przetwarzania. Wykluczono sześć pozycji ze względu na ich niskie ładunki czynnikowe. Wyniki wskazują, że polska wersja HSPS stanowi wiarygodne narzędzie. Jego trafność potwierdzają również korelacje z neurotyzmem i ekstrawersją, które według teorii istotnie statystycznie są związane z konstrukcją SPS (Aron i Aron, 1997).
Konkluzja: Polska adaptacja skali wykazała dobre właściwości psychometryczne i wysoką rzetelność. Należy jednak kontynuować badania nad aspektem kulturowym wrażliwości przetwarzania sensorycznego z uwzględnieniem różnic między płciami.


Keywords:

wysoka wrażliwość, osobowość, wrażliwość przetwarzania sensorycznego, Highly Sensitive Person Scale


Aron, A., Aron, E. N. (2010, August). Are there positive and negative facets of high sensitivity? [presentation]. American Psychological Association, San Diego, CA.   Google Scholar

Aron, E. N. (1998). The highly sensitive person: how to thrive when the world overwhelms you. Three Rivers Press.
Crossref   Google Scholar

Aron, E. N., Aron, A. (1997). Sensory processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 345–368. https://doi.org/10.1037/0022-3514.73.2.345
Crossref   Google Scholar

Aron, E. N., Aron, A., Davies, K. (2005). Adult shyness: The interaction of temperamental sensitivity and a negative childhood environment. Personality and Social Psychology Bulletin, 31(2), 181–197. https://doi.org/10.1177/0146167204271419
Crossref   Google Scholar

Aron, E. N., Aron, A., Jagiellowicz, J. (2012). Sensory processing sensitivity: a review in the light of the evolution of biological responsivity. Personality and Social Psychology Review, 16(3), 262–282. https://doi.org/10.1177/1088868311434213
Crossref   Google Scholar

Baryła-Matejczuk, M., Ferrer-Cascales, R., Albaladejo-Blázquez, N., Ruiz-Robledillo, N., Fernández-Alcántara, M., Rubio-Aparicio, M., Lillo-Crespo, M., Costa-López, B. (2022). Theoretical background of high sensitivity ‒ systematic review. Przegląd Psychologiczny, 65(3), 79–96. https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.8806
Crossref   Google Scholar

Baryła-Matejczuk, M., Poleszak, W., Porzak, R. (2023). Short Polish version of the Highly Sensitive Person Scale – exploring its multidimensional structure in a sample of emerging adults. Current Issues in Personality Psychology, 11(1), 72–86. https://doi.org/10.5114/cipp.2021.107339
Crossref   Google Scholar

Booth, C., Standage, H., Fox, E. (2015). Sensory-processing sensitivity moderates the association between childhood experiences and adult life satisfaction. Personality and Individual Differences, 87, 24–29. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.07.020
Crossref   Google Scholar

Byrne, B. M. (1994). Structural equation modeling with EQS and EQS/Windows. Sage Publications.   Google Scholar

Chacón, A., Pérez-Chacón, M., Borda-Mas, M., Avargues-Navarro, M. L., López-Jiménez, A. M. (2021). Cross-Cultural Adaptation and Validation of the Highly Sensitive Person Scale to the Adult Spanish Population (HSPS-S). Psychology Research and Behavior Management, 14, 1041–1052. https://doi.org/10.2147/PRBM.S321277
Crossref   Google Scholar

Cheek, J. M., Bourgeois, M. L., Theran, S. A., Grimes, J. O., Norem, J. K. (2009, February). Interpreting the factors of the Highly Sensitive Person scale [Poster presentation]. The Annual Meeting of the Society for Personality and Social Psychology, Tampa, FL.   Google Scholar

Ershova, R. V., Yarmotz, E. V., Koryagina, T. M., Semeniak, I. V., Shlyakhta, D. A., Tarnow, E. (2018). A psychometric evaluation of the highly sensitive person scale: The components of sensory processing sensitivity. Electronic Journal of General Medicine, 15(6), artykuł em96. https://doi.org/10.29333/ejgm/100634
Crossref   Google Scholar

Evans, D. E., Rothbart, M. K. (2008). Temperamental sensitivity: Two constructs or one? Personality and Individual Differences, 44(1), 108–118. https://doi.org/10.1016/j.paid.2007.07.016
Crossref   Google Scholar

Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272–299. https://doi.org/10.1037/1082-989X.4.3.272
Crossref   Google Scholar

Gray, J. A. (1991). The neuropsychology of temperament. W: J. Strelau i A. Angleitner (red.), Explorations in temperament: International perspectives on theory and measurement (s. 105–128). Plenum Press.
Crossref   Google Scholar

Greven, C. U., Lionetti, F., Booth, C., Aron, E. N., Fox, E., Schendan, H., Pluess, M., Bruining, H., Acevedo, B., Bijttebier, P., Homberg, J. (2019). Sensory Processing Sensitivity in the context of Environmental Sensitivity: A critical review and development of research agenda. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 98, 287–305. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2019.01.009
Crossref   Google Scholar

Grimen, H. L., Diseth, Å. (2016). Sensory processing sensitivity: Factors of the Highly Sensitive Person Scale and their relationships to personality and subjective health complaints. Perceptual and Motor Skills, 123(3), 637–653. https://doi.org/10.1177/0031512516666114
Crossref   Google Scholar

Hofmann, S. G., Bitran, S. (2007). Sensory-processing sensitivity in social anxiety disorder: Relationship to harm avoidance and diagnostic subtypes. Journal of Anxiety Disorders, 21(7), 944–954. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2006.12.003
Crossref   Google Scholar

Horn, J. L. (1965). A rationale and technique for estimating the number of factors in factor analysis. Psychometrika, 30, 179–185. https://doi.org/10.1007/BF02289447.
Crossref   Google Scholar

Hornowska, E., Paluchowski, W. J. (2004). Kulturowa adaptacja testów psychologicznych. W: J. Brzeziński (red.), Metodologia badań psychologicznych. Wybór tekstów (s. 151–191). Wydawnictwo Naukowe PWN.   Google Scholar

Howarth, E. (1986). Introversion and neuroticism: A persistent relationship. Psychological Reports, 58(2), 389–390. https://doi.org/10.2466/pr0.1986.58.2.389
Crossref   Google Scholar

Kagan, J., Snidman, N., Arcus, D., Reznick, J. S. (1994). Galen’s prophecy: Temperament in human nature. Basic Books.   Google Scholar

Konrad, S., Herzberg, P. Y. (2017). Psychometric properties and validation of a German High Sensitive Person Scale (HSPS-G). European Journal of Psychological Assessment, 35(3), 364–378. https://doi. org/10.1027/1015-5759/a000411
Crossref   Google Scholar

May, A. K., Norris, S. A., Richter, L. M., Pitman, M. M. (2022). A psychometric evaluation of the Highly Sensitive Person Scale in ethnically and culturally heterogeneous South African samples. Current Psychology A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 41(7), 4760–4774. https://doi.org/10.1007/ s12144-020-00988-7
Crossref   Google Scholar

May, A. K., Pitman, M. M. (2021). The association between sensory processing sensitivity, the five-factor model and university adjustment amongst South African University Students. Current Psychology, 42(10), 7938–7952. https://doi.org/10.1007/s12144-021-02035-5
Crossref   Google Scholar

Montoya-Pérez, K. S., Ortega, J. I. M., Montes-Delgado, R., Padrós-Blázquez, F., de la Roca Chiapas, J. M., Montoya-Pérez, R. (2019). Psychometric properties of the Highly Sensitive Person Scale in Mexican population. Psychology Research and Behavior Management, 12, 1081–1086. https://doi.org/10.2147/PRBM.S224808
Crossref   Google Scholar

Muthen, L., Muthen, B. O. (2012). Mplus user’s guide (wyd. 7). Muthen & Muthen.   Google Scholar

Revelle, W. (2022). psych: Procedures for psychological, psychometric, and personality research. Northwestern University, Evanston, Illinois. R package version 2.2.5. https://CRAN.R-project.org/package=psych   Google Scholar

Ruscio, J., Roche, B. (2012). Determining the number of factors to retain in an exploratory factor analysis using comparison data of a known factorial structure. Psychological Assessment, 24(2), 282–292. https://doi.org/10.1037/a0025697
Crossref   Google Scholar

Smolewska, K. A., McCabe, S. B., Woody, E. Z. (2006). A psychometric evaluation of the Highly Sensitive Person Scale: The components of sensory-processing sensitivity and their relation to the BIS/BAS and “Big Five”. Personality and Individual Differences, 40(6), 1269–1279. https://doi.org/10.29333/ejgm/100634
Crossref   Google Scholar

Strelau, J. (1983). A regulative theory of temperament. Australian Journal of Psychology, 35(3), 305–317. https://doi.org/10.1080/00049538308258746
Crossref   Google Scholar

Strelau, J. (2006). Psychologia różnic indywidualnych. Wydawnictwo Naukowe Scholar.   Google Scholar

Tillmann, T., El Matany, K., Duttweiler, H. (2018). Measuring environmental sensitivity in educational contexts: a validation study with German-speaking students. Journal of Educational and Developmental Psychology, 8(2), 17–28. https://doi.org/10.5539/jedp.v8n2p17
Crossref   Google Scholar

Velicer, W. F. (1976). Determining the number of components from the matrix of partial correlations. Psychometrika, 41, 321–327. https://doi.org/10.1007/BF02293557
Crossref   Google Scholar

Yano, K., Kase, T., Oishi, K. (2021). Sensory processing sensitivity moderates the relationships between life skills and depressive tendencies in university students. Japanese Psychological Research, 63(3), 152–163. https://doi.org/10.1111/jpr.12289
Crossref   Google Scholar

Zawadzki, B., Strelau, J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M. (1998). Inwentarz Osobowości Paula T. Costy Jr i Roberta R. McCrea. Adaptacja polska. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.   Google Scholar


Published
2023-12-31

Cited by

Bobrowska, M., & Liberska, H. (2023). Polska adaptacja narzędzia Highly Sensitive Person Scale. The Review of Psychology, 66(4), 27–41. https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.9249

Magdalena Bobrowska 
Szkoła Doktorska Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Katedra Psychologii Społecznej
https://orcid.org/0000-0001-7353-9216
Hanna Liberska 
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Katedra Psychologii Społecznej
https://orcid.org/0000-0003-4323-2090