Nadchodzący świat 1923-2123 Jakowa Okuniewa w kontekście tradycji utopii literackiej
Patryk Witczak
Kazimierz Wielki University in BydgoszczAbstrakt
This article analyzes the novel The Coming World 1923-2123 by the Soviet fantasy writer Yakov Okuniev in the context of the tradition of literary utopia. Referring to the classic texts of Plato, More and Russian utopians, it has been shown that the world created by Okuniev has all the basic features of a typical utopia: symmetry and harmoniousness of architecture, lack of private property, equality before the law, and the cult of work. Although the citizens of the future world are ostensibly free, in practice they are tightly controlled and must act for the good of the collective. Such ideas appeared in socialist realist literature. Okuniev’s work can be treated as a communist utopia which praises the ideas promoted by the Bolsheviks. Okuniev believed in the possibility of making his project a reality, hoping to spread communist ideas throughout the world.
Słowa kluczowe:
Yakov Okuniev, utopia, ati-utopia, fantasy, science fiction, revolution, socrealismBibliografia
Batʹ, L. (1934), Okunev Âkov Markovič. W: Literaturnaâ ènciklopediâ. [Бать, Л. (1934), Окунев Яков Маркович. W: Литературная энциклопедия.] W: http://feb-web.ru/feb/litenc/encyclop/ le8/le8-2741.htm?cmd=p&istext=1 (dostęp: 3.05.2021). Google Scholar
Baum, E.| Musielak, M. (2007), Eugenika jako jeden z elementów schematu fabularnego antyutopii. W: Medycyna Nowożytna. 14/1-2, 83-98. Google Scholar
Binnebesel, J. | Baczała, D. | Błajet, P. (2019), Eugenika – aspekty historyczne, biologiczne i edukacyjne. W: Studia Edukacyjne. 52, 139-158.
Crossref
Google Scholar
Britikov, A. (1970), Russkiy sovetskiy nauchno-fantasticheskiy roman. Leningrad. [Бритиков, А. (1970), Русский советский научно-фантастический роман. Ленинград.] Google Scholar
Campanella, T. (1955), Miasto słońca. Wrocław. Google Scholar
Danowska-Prokop, B. (2016), Idealne państwo (społeczeństwo) w ujęciu renesansowych utopistów. W: Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. 305, 140-149. Google Scholar
Drelich, S. (2003), Utopia jako nadzieja. Najważniejsze założenia koncepcji utopijnych starożyt¬ności i odrodzenia. W: Dialogi Polityczne. 1, 11-25.
Crossref
Google Scholar
Dróżdż, A. (2017), Zapomniany bibliocyd. Szkice o ludziach i książkach w czasach stalinizmu. Kraków. Google Scholar
Dubiel, M. (2003), „Utopia” i „miasto Słońca” – dwie utopie społeczno-polityczne renesansu. W: Pisma Humanistyczne. 5, 62-84. Google Scholar
Głażewski, M. (2013), Edukacja wieloraka w szkole Steinerowskiej. W: Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna. 2, 21-45. Google Scholar
Juszczyk, A. (2014), Stary wspaniały świat: utopiach pozytywnych i negatywnych. Kraków. Google Scholar
Kalinin, I. (2002), Russkaya utopiya XVIII-XX vv. Problemy poetiki i filosofii zhanra (dissertatsiya na soiskaniye uchenoy stepeni kandidata filologicheskikh nauk). Sankt-Peterburg. [Калинин, И. (2002), Русская утопия XVIII-XX вв. Проблемы поэтики и философии жанра (диссертация на соискание ученой степени кандидата филологических наук). Санкт-Петербург.] Google Scholar
Koz’mina, Ye. (2017), Fantastika nachala XX veka v zhanrovom osveshchenii. W: Nauchnyy dialog. 6, 148-157. [Козьмина, Е. (2017), Фантастика начала ХХ века в жанровом освещении. W: Научный диалог. 6, 148-157.]
Crossref
Google Scholar
Lekarze wprowadzili (2019), Lekarze wprowadzili pacjenta w stan anabiozy, by mieć czas na operację. W: https://dzienniknaukowy.pl/zdrowie/lekarze-wprowadzili-pacjenta-w-stan-anabiozy-by-miec-czas-na-operacje (dostęp: 3.05.2021). Google Scholar
Leś, M. (2008), Fantastyka socjologiczna. Poetyka i myślenie utopijne. Białystok. Google Scholar
Łużny, R. (1978), Idee utopizmu społecznego w d awnej l iteraturze rosyjskiej. W: P rzegląd Humanistyczny. 22, 91-100. Google Scholar
More, T. (1993), Utopia. Przeł. Abgarowicz, A. Lublin. Google Scholar
Nefagina, G. (2008), Shtrikhi i punktiry russkoy literatury XX veka. Minsk. [Нефагина, Г. (2008), Штрихи и пунктиры русской литературы ХХ века. Минск.] Google Scholar
Okuniev, Y. (1923), Gryadushchiy mir 1923-2123. [Окунев, Я. (1923), Грядущий мир 1923-2123.] W: http://az.lib.ru/o/okunew_j_m/text_1923_gryadushiy_ mir.shtml (dostęp: 4.07.2021). Google Scholar
Parniewski, W. (1988), Utopizm w literaturze rosyjskiej końca XIX wieku i lat dwudziestych (Zarys problemu). W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica. 22, 129-142. Google Scholar
Parniewski, W. (1990), Utopia Aleksandra Bogdanowa „Czerwona gwiazda”. W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria. 28, 133-158. Google Scholar
Platon (1994), Państwo. Przeł. Witwicki, W. Warszawa. Google Scholar
Rzeczycka, M. (2012), Krew i rewolucja. Koncepcja powszechnej wymiany krwi Aleksandra Bogdanowa. W: Oboleńska, D. | Arciszewska, K. (red.), Krew – substancja, symbole, mitologia. Gdańsk, 42-49.
Crossref
Google Scholar
Sadowski, J. (2005), Rewolucja i kontrrewolucja obyczajów. Rodzina, prokreacja i przestrzeń życia w rosyjskim dyskursie utopijnym lat 20. i 30. XX wieku. Łódź. Google Scholar
Sahaj, T. (2013), Eugenika. Glosa na marginesie książki Johna Glada „Przyszła ewolucja człowieka”. Eugenika w dwudziestym pierwszym wieku – sprawy wcale niemarginalne. W: Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna. II, 246-257. Google Scholar
Smuszkiewicz, A. (1985), W kręgu współczesnej utopii. Fantastyka. 6, 58-60. Google Scholar
Sobijanek, K. (2019), Utopia komunistyczna pierwszej dekady XX w. na przykładzie „Czerwonej gwiazdy” A. Bogdanowa, współtwórcy Proletkultu. W: https://repozytorium.uni.lodz.pl/xmlui/ bitstream/handle/11089/5219/Sobijanek.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 17.05.2021). Google Scholar
Szacki, J. (1980), Spotkana z utopią. Warszawa. Google Scholar
Shishkin, A. (2007), Russkiy bereg utopii (k voprosu ob evolyutsii russkoy literaturnoy utopii). W: Vestnik moskovskogo universiteta. Ser. 10: Zhurnalistika. 6, 156-177. [Шишкин, А. (2016), Русский берег утопии (к вопросу об эволюции русской литературной утопии). W: Вестник московского университета. Cер. 10: Журналистика. 6, 156-177.] Google Scholar
Świętochowski, A. (1910), Utopie w rozwoju historycznym. Warszawa. Google Scholar
Trojanowska, B. (2019), „Sny ludzkości o wyspie szczęśliwej” – kilka uwag o literaturze utopijnej i dystopijnej rosyjskiego romantyzmu. W: Slavia Orientalis. LXVIII(4), 607-627. Google Scholar
Tymieniecka-Suchanek, J. (1992), Antyutopia „Republika Krzyża Południowego” Walerija Briusowa. W: Rusycystyczne Studia Luteraturoznawcze. 17, 47-57. Google Scholar
Yegorov, B. (2007), Rossiyskiye utopii. Istoricheskiy putevoditel’. Sankt-Peterburg. [Егоров, Б. (2007), Российские утопии. Исторический путеводитель. Санкт-Петербург.] Google Scholar
Zamiatin, J. (1989), My. Tłum. Pomorski, A. Warszawa. Google Scholar
Zgorzelski, A. (1980), Fantastyka. Utopia. Science fiction. Ze studiów nad rozwojem gatunków. Warszawa. Google Scholar
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz