Nadchodzący świat 1923-2123 Jakowa Okuniewa w kontekście tradycji utopii literackiej

Patryk Witczak

Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz


Abstrakt

This article analyzes the novel The Coming World 1923-2123 by the Soviet fantasy writer Yakov Okuniev in the context of the tradition of literary utopia. Referring to the classic texts of Plato, More and Russian utopians, it has been shown that the world created by Okuniev has all the basic features of a typical utopia: symmetry and harmoniousness of architecture, lack of private property, equality before the law, and the cult of work. Although the citizens of the future world are ostensibly free, in practice they are tightly controlled and must act for the good of the collective. Such ideas appeared in socialist realist literature. Okuniev’s work can be treated as a communist utopia which praises the ideas promoted by the Bolsheviks. Okuniev believed in the possibility of making his project a reality, hoping to spread communist ideas throughout the world.


Słowa kluczowe:

Yakov Okuniev, utopia, ati-utopia, fantasy, science fiction, revolution, socrealism


Batʹ, L. (1934), Okunev Âkov Markovič. W: Literaturnaâ ènciklopediâ. [Бать, Л. (1934), Окунев Яков Маркович. W: Литературная энциклопедия.] W: http://feb-web.ru/feb/litenc/encyclop/ le8/le8-2741.htm?cmd=p&istext=1 (dostęp: 3.05.2021).   Google Scholar

Baum, E.| Musielak, M. (2007), Eugenika jako jeden z elementów schematu fabularnego antyutopii. W: Medycyna Nowożytna. 14/1-2, 83-98.   Google Scholar

Binnebesel, J. | Baczała, D. | Błajet, P. (2019), Eugenika – aspekty historyczne, biologiczne i edukacyjne. W: Studia Edukacyjne. 52, 139-158.
Crossref   Google Scholar

Britikov, A. (1970), Russkiy sovetskiy nauchno-fantasticheskiy roman. Leningrad. [Бритиков, А. (1970), Русский советский научно-фантастический роман. Ленинград.]   Google Scholar

Campanella, T. (1955), Miasto słońca. Wrocław.   Google Scholar

Danowska-Prokop, B. (2016), Idealne państwo (społeczeństwo) w ujęciu renesansowych utopistów. W: Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. 305, 140-149.   Google Scholar

Drelich, S. (2003), Utopia jako nadzieja. Najważniejsze założenia koncepcji utopijnych starożyt¬ności i odrodzenia. W: Dialogi Polityczne. 1, 11-25.
Crossref   Google Scholar

Dróżdż, A. (2017), Zapomniany bibliocyd. Szkice o ludziach i książkach w czasach stalinizmu. Kraków.   Google Scholar

Dubiel, M. (2003), „Utopia” i „miasto Słońca” – dwie utopie społeczno-polityczne renesansu. W: Pisma Humanistyczne. 5, 62-84.   Google Scholar

Głażewski, M. (2013), Edukacja wieloraka w szkole Steinerowskiej. W: Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna. 2, 21-45.   Google Scholar

Juszczyk, A. (2014), Stary wspaniały świat: utopiach pozytywnych i negatywnych. Kraków.   Google Scholar

Kalinin, I. (2002), Russkaya utopiya XVIII-XX vv. Problemy poetiki i filosofii zhanra (dissertatsiya na soiskaniye uchenoy stepeni kandidata filologicheskikh nauk). Sankt-Peterburg. [Калинин, И. (2002), Русская утопия XVIII-XX вв. Проблемы поэтики и философии жанра (диссертация на соискание ученой степени кандидата филологических наук). Санкт-Петербург.]   Google Scholar

Koz’mina, Ye. (2017), Fantastika nachala XX veka v zhanrovom osveshchenii. W: Nauchnyy dialog. 6, 148-157. [Козьмина, Е. (2017), Фантастика начала ХХ века в жанровом освещении. W: Научный диалог. 6, 148-157.]
Crossref   Google Scholar

Lekarze wprowadzili (2019), Lekarze wprowadzili pacjenta w stan anabiozy, by mieć czas na operację. W: https://dzienniknaukowy.pl/zdrowie/lekarze-wprowadzili-pacjenta-w-stan-anabiozy-by-miec-czas-na-operacje (dostęp: 3.05.2021).   Google Scholar

Leś, M. (2008), Fantastyka socjologiczna. Poetyka i myślenie utopijne. Białystok.   Google Scholar

Łużny, R. (1978), Idee utopizmu społecznego w d awnej l iteraturze rosyjskiej. W: P rzegląd Humanistyczny. 22, 91-100.   Google Scholar

More, T. (1993), Utopia. Przeł. Abgarowicz, A. Lublin.   Google Scholar

Nefagina, G. (2008), Shtrikhi i punktiry russkoy literatury XX veka. Minsk. [Нефагина, Г. (2008), Штрихи и пунктиры русской литературы ХХ века. Минск.]   Google Scholar

Okuniev, Y. (1923), Gryadushchiy mir 1923-2123. [Окунев, Я. (1923), Грядущий мир 1923-2123.] W: http://az.lib.ru/o/okunew_j_m/text_1923_gryadushiy_ mir.shtml (dostęp: 4.07.2021).   Google Scholar

Parniewski, W. (1988), Utopizm w literaturze rosyjskiej końca XIX wieku i lat dwudziestych (Zarys problemu). W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica. 22, 129-142.   Google Scholar

Parniewski, W. (1990), Utopia Aleksandra Bogdanowa „Czerwona gwiazda”. W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria. 28, 133-158.   Google Scholar

Platon (1994), Państwo. Przeł. Witwicki, W. Warszawa.   Google Scholar

Rzeczycka, M. (2012), Krew i rewolucja. Koncepcja powszechnej wymiany krwi Aleksandra Bogdanowa. W: Oboleńska, D. | Arciszewska, K. (red.), Krew – substancja, symbole, mitologia. Gdańsk, 42-49.
Crossref   Google Scholar

Sadowski, J. (2005), Rewolucja i kontrrewolucja obyczajów. Rodzina, prokreacja i przestrzeń życia w rosyjskim dyskursie utopijnym lat 20. i 30. XX wieku. Łódź.   Google Scholar

Sahaj, T. (2013), Eugenika. Glosa na marginesie książki Johna Glada „Przyszła ewolucja człowieka”. Eugenika w dwudziestym pierwszym wieku – sprawy wcale niemarginalne. W: Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna. II, 246-257.   Google Scholar

Smuszkiewicz, A. (1985), W kręgu współczesnej utopii. Fantastyka. 6, 58-60.   Google Scholar

Sobijanek, K. (2019), Utopia komunistyczna pierwszej dekady XX w. na przykładzie „Czerwonej gwiazdy” A. Bogdanowa, współtwórcy Proletkultu. W: https://repozytorium.uni.lodz.pl/xmlui/ bitstream/handle/11089/5219/Sobijanek.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 17.05.2021).   Google Scholar

Szacki, J. (1980), Spotkana z utopią. Warszawa.   Google Scholar

Shishkin, A. (2007), Russkiy bereg utopii (k voprosu ob evolyutsii russkoy literaturnoy utopii). W: Vestnik moskovskogo universiteta. Ser. 10: Zhurnalistika. 6, 156-177. [Шишкин, А. (2016), Русский берег утопии (к вопросу об эволюции русской литературной утопии). W: Вестник московского университета. Cер. 10: Журналистика. 6, 156-177.]   Google Scholar

Świętochowski, A. (1910), Utopie w rozwoju historycznym. Warszawa.   Google Scholar

Trojanowska, B. (2019), „Sny ludzkości o wyspie szczęśliwej” – kilka uwag o literaturze utopijnej i dystopijnej rosyjskiego romantyzmu. W: Slavia Orientalis. LXVIII(4), 607-627.   Google Scholar

Tymieniecka-Suchanek, J. (1992), Antyutopia „Republika Krzyża Południowego” Walerija Briusowa. W: Rusycystyczne Studia Luteraturoznawcze. 17, 47-57.   Google Scholar

Yegorov, B. (2007), Rossiyskiye utopii. Istoricheskiy putevoditel’. Sankt-Peterburg. [Егоров, Б. (2007), Российские утопии. Исторический путеводитель. Санкт-Петербург.]   Google Scholar

Zamiatin, J. (1989), My. Tłum. Pomorski, A. Warszawa.   Google Scholar

Zgorzelski, A. (1980), Fantastyka. Utopia. Science fiction. Ze studiów nad rozwojem gatunków. Warszawa.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
24.12.2023

Cited By /
Share

Witczak, P. (2023). Nadchodzący świat 1923-2123 Jakowa Okuniewa w kontekście tradycji utopii literackiej. Przegląd Wschodnioeuropejski, 14(2), 269–284. https://doi.org/10.31648/pw.9716

Patryk Witczak 
Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz