Transakcje sprzedaży chłopów w powiecie mohylowskim w pierwszej dekadzie XIX wieku
Ewelina Skrabacz-Nejman
The Pontifical University of Joh Paul II in KrakowAbstrakt
Nowadays, peasants are becoming the subject of scientific studies more and more often. The problem of selling the peasants became an important part of current historical research on rural population. This issue takes an important part within the scope of social history but also history of economics. The aim of the research was to describe phenomenon of selling the peasants in microscale of Mohylów Podolski poviat within Podillia Province of Russian Empire during the first decade of 19th century. At that time Podillia was already an integral part of Russian Empire however it was still under strong social and cultural influence of recently fallen Polish-Lithuanian Commonwealth. A source query in the court books of the Civil Chamber of the Land Court of the Mohylów Podolski poviat revealed 24 commercial entries regarding the sale of serfs. Transactions were expressed in both Polish zlotys and rubles. There is a great deal of variation in transaction values; from 29 to 100 rubles (from 200 to 700 zlotys) for male souls, from 13 to 30 rubles (from 90 to 210 zlotys) for a female soul and from 46.5 to 47.5 rubles (from 325.5 to 333 zlotys) for whole family. The differentiation of transaction values in individual categories could result from the age, health and qualifications of a peasant. The main reasons for the sale were: immediate financial need, repayment of previous credit obligations or compensation in the event of the marriage of the subjects and the related departure to another owner.
Słowa kluczowe:
selling the peasants, history of peasants, selfdom, 19th century, Mohylów Podolski poviat, Russian EmpireBibliografia
Derzhavnyy arkhiv Vinnyts’koyi oblasti (DAViO) [Державний архів Вінницької області], f. 479, o. 1, s. 12, 18, 20, 27, 28. Google Scholar
Moskovskiye Vedomosti [Московские Ведомости], nr 54, 7.06.1800, s. 1282; nr 55, 11.06.1800, s. 1303. Google Scholar
Franaszek, P. (red.) (2005), O nowoczesnym zarządzaniu majątkiem – rady dla potomstwa Karola Belina Brzozowskiego. Źródła do dziejów ziemiaństwa na Kresach w XIX wieku. Kraków. Google Scholar
Bardach, J. (1981), Historia państwa i prawa. T. III: Od rozbiorów do uwłaszczenia. Warszawa. Google Scholar
Bazylow, L.(1973), Społeczeństwo rosyjskie w pierwszej połowie XIX wieku. Wrocław etc. Google Scholar
Beauvois, D. (2005), Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-1914. Lublin. Google Scholar
Chwalba, A. | Harpuła, W. (2022), Cham i pan. A nam prostym zewsząd nędza? Kraków. Google Scholar
Deresiewicz, J. (1953), Kilka uwag o poddaństwie w związku z transakcjami sprzedaży chłopów. W: Kwartalnik Historyczny. LX, 81-100. Google Scholar
Deresiewicz, J. (1958), Handel chłopami w dawnej Rzeczypospolitej. Poznań. Google Scholar
Deresiewicz, J. (1959), Transakcje chłopami w Rzeczypospolitej szlacheckiej (w. XVI-XVIII). Warszawa. Google Scholar
Ihnatowicz, I. (1962), Projekt instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych XIX i początku XX wieku. W: Studia Źródłoznawcze. 7, 99-124. Google Scholar
Kierżencew, B. (2021), Zniewolona Rosja. Historia poddaństwa. Poznań. Google Scholar
Kutrzeba, S. (1920), Historia ustroju Polski w zarysie. T. 3: Po rozbiorach. Cz. 1. Lwów. Google Scholar
Leśniewicz, A. (2020), Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Warszawa. Google Scholar
Magocsi, P. R. (2017), Historia Ukrainy. Ziemia i ludzie. Kraków.
Crossref
Google Scholar
Mironov, B. H. (1985), Khlebnye ceny v Rossii za dva stoletiya (XVIII-XIX vv.). Leningrad. [Миронов, Б. Н. (1985), Хлебные цены в России за два столетия (XVIII-XIX вв.). Ленинград.] Google Scholar
Rutkowski, J. (1921), Poddaństwo włościan XVIII wieku w Polsce i niektórych innych krajach Europy. Poznań. Google Scholar
Rutkowski, J. (1946), Historia gospodarcza Polski. Czasy przedrozbiorowe. I. Poznań. Google Scholar
Rychlikowa, I. (1988), Deklasacja szlachty polskiej w Cesarstwie Rosyjskim. Spór o „Pułapkę Google Scholar
na szlachtę” Daniela Beauvois. W: Przegląd Historyczny. 79 (1), 121-147. Google Scholar
Zdrada, J. (2020), Historia Polski 1795-1914. Warszawa. Google Scholar
The Pontifical University of Joh Paul II in Krakow
