Nie do przebycia? O granicach i ich przekraczaniu w powieści "Tunel" Magdaleny Parys

Dorota Masiakowska-Osses

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Аннотация

This article is an analysis of Tunel (The Tunnel), the novel by Magdalena Parys, a Polish author living in Germany. The action of the book focuses on the fictional construction of an escape tunnel built under the border wall between the western and eastern part of Berlin in the early 1980s. This, somehow, predestines Parys’s work to be read in the context of transgression, and crossing limitations. Starting with the writer’s
non-literary inspirations, the article shows the multiplicity of literal and metaphorical meanings of the term “border” and examines how the motif functions in the presented world.


Ключевые слова:

border motif, transgression, Tunel by Magdalena Parys, German-German border, history of Germany


Arnold Dietmar, Kellerhof Sven Felix. 2009. Tunnel. W: Erinnerungsorte der DDR. Hrsg. Sabrow M. München: C.H. Beck: 422-430.   Google Scholar

Assmann Aleida. 2007. Geschichte im Gedächtnis. Von der individuellen Erfahrung zur öffentlichen Inszenierung. München: C.H. Beck.   Google Scholar

Barth Fredrik. 2004. Grupy i granice etniczne – społeczna organizacja różnic kulturowych. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Red. Kempny M., Nowicka E. Warszawa: PWN: 348-377.   Google Scholar

Borzyszkowska-Szewczyk Miłosława. 2015. „Parys-Berlin”, czyli oswojona niemiecka obcość w powieściach „Tunel” i „Magik” Magdaleny Parys. W: Zrozumieć obcość.   Google Scholar

Recepcja literatury niemieckojęzycznej w Polsce po 1989 roku. Red. Wolting M., Wolting S. Kraków: Universitas: 297-311.   Google Scholar

Brambilla Chiara. 2015. Exploring the Critical Potential of the Borderscapes Concept. „Geopolitics“ nr 20 (1): 14-34.
Crossref   Google Scholar

Breitenfellner Helene. 2016. Limes, frontiére, granica, border. Semantische und etymologische Betrachtungen zum Phänomen Grenze. W: Grenzen − kulturhistorische Annäherungen. Hrsg. Breitenfellner H., Crailsheim E., Köstlbauer J., Pfister E. Wien: Mandelbaum Verlag: 17-33.   Google Scholar

Breitenfellner Helene, Crailsheim Eberhard, Köstlbauer Josef, Pfister Eugen. 2016.   Google Scholar

Einleitung. W: Grenzen – kulturhistorische Annäherungen. Hrsg. Breitenfellner H., Crailsheim E., Köstlbauer J., Pfister E. Wien: Mandelbaum Verlag: 7-16.   Google Scholar

Brzezińska Marta. 2014. Spektakl – granica – ekran. Mur berliński w filmie niemieckim. Wrocław: ATUT.   Google Scholar

Buras Piotr, Olschowsky Burkhard. 2015. 1989: Upadek muru i Okrągły Stół. Asymetryczne mity fundacyjne. W: Polsko-niemieckie miejsca pamięci. T. II: Wspólne/Oddzielne. Red. Traba R., Hahn H.H. Warszawa: Scholar: 179-203.   Google Scholar

Charim Isolde. 2018. Was bedeutet „Grenze“ heute? W: Ent/Grenzen. Künstlerische und kulturwissenschaftliche Perspektiven auf Grenzräume, Migration und Ungleichheit.
Crossref   Google Scholar

Hrsg. Bleuler M., Moser A. Bielefeld: transcript Verlag: 17-22.   Google Scholar

Derix Simone. 2012. Der Symbolkomplex Berlin. Berlin-Diskurs und Berlin-Praktiken nach 1945. W: Hauptstadtanspruch und symbolische Politik. Die Bundespräsenz im geteilten Berlin (1949-1990). Hrsg. Bienert M.C., Schaper U., Wentker H. Berlin: be.bra Verlag: 183-208.   Google Scholar

François, Etienne, Schulze Hagen. 2009. Einleitung. W: Deutsche Erinnerungsorte I. Hrsg. François E., Schulze H. München: C. H. Beck: 9-24.   Google Scholar

Gelberg Johanna M. 2018. Poetik und Politik der Grenze. Die Literatur der deutsch-deutschen Teilung seit 1945. Bielefeld: transcript Verlag.
Crossref   Google Scholar

Glensk Urszula. 2014. Berlin – getto odwrócone. W: Opcja niemiecka. O problemach z tożsamością i historią w literaturze polskiej i niemieckiej po 1989 roku. Red. Browarny W., Wolting M., Joch M. Kraków: Universitas: 77-88.   Google Scholar

Grenzziehungen – Grenzerfahrungen – Grenzüberschreitungen. Die innerdeutsche Grenze 1945-1990. 2011. Hrsg. Schwark T., Schmiechen-Ackermann D., Hauptmeyer C. Darmstadt: WBG (Wissenschaftliche Buchgesellschaft).   Google Scholar

Lanz Stephan. 2007. Berlin aufgemischt: abendländisch, multikulturell, kosmopolitisch? Die politische Konstruktion einer Einwanderungsstadt. Bielefeld: transcript Verlag.
Crossref   Google Scholar

Loew Peter Oliver. 2015. Gdańsk. Miasto pisze narodowe historie. W: Polsko-niemieckie miejsca pamięci. T. II: Wspólne/Oddzielne. Red. Traba R., Hahn H.H. Warszawa: Scholar: 118-133.   Google Scholar

Merriman Helena. 2019. Tunnel 29 (podcast BBC Radio 4). W: https://www.bbc.co.uk/programmes/m0009jkb [Dostęp 12 X 2020].   Google Scholar

Opiłowska Elżbieta. 2017. Od linii granicznych do krajobrazów przygraniczych. Konceptualizacje i badania granic i pograniczy. W: Polskie pogranicza w procesie przemian.   Google Scholar

T. IV. Red. Kurcz Z. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego: 25-47.Opiłowska Elżbieta. 2015. Granica/Pogranicze. W: Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego. Red. Gall A. i in. Wrocław: Atut: 201-211.   Google Scholar

Parys Magdalena. 2014. Tunel. Warszawa: Świat Książki.   Google Scholar

Scott James W. 2020. Introduction to A Research Agenda for Border Studies. W: A Research Agenda for Border Studies. Ed. Scott J.W. Northampton: Edward Elgar Publishing: 3-24.
Crossref   Google Scholar

Schlögel Karl. 2009. Generation Marienborn. Essay. „Aus Politik und Zeitgeschichte“ nr 21-22: 3-6.   Google Scholar

Schlögel Karl. 2003. Im Raume lesen wir die Zeit. Über Zivilisationsgeschichte und Geopolitik. München − Wien: Hanser Verlag.   Google Scholar

Surmiak-Domańska Katarzyna. 2014. Magdalena Parys: Wszędzie, gdzie jest o przekraczaniu granic, jest też o mnie. „Wysokie Obcasy” z 8 XI. W: https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,16918762,Magdalena_Parys__Wszedzie_gdzie_jest_o_przekraczaniu.html [Dostęp 22 III 2021].   Google Scholar

Trygar Barbara. 2018. Pogranicze polsko-niemieckie w powieści „Tunel” Magdaleny Parys w perspektywie poetyki intersubiektywnej. „Tematy i Konteksty“ nr 8 (13): 194-206.
Crossref   Google Scholar

Trzcielińska-Polus, Aleksandra. 2018. Mur berliński jako granica i linia frontu w czasach zimnej wojny. „Pogranicze. Polish Borderlands Studies“ nr 6 (1): 11-30.
Crossref   Google Scholar

Ullrich Maren. 2006. Geteilte Ansichten. Erinnerungslandschaft deutsch-deutsche Grenze. Berlin: Aufbau Verlag.   Google Scholar

Wolff Frank. 2019. Die Mauergesellschaft. Kalter Krieg, Menschenrechte und die deutsch-deutsche Migration 1961-1989. Berlin: Surkamp Verlag.   Google Scholar

Wolfrum Edgar. 2009. Die Mauer. W: Deutsche Erinnerungsorte I. Hrsg. François E., Schulze H. München: C. H. Beck: 552-568.   Google Scholar

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata. 2012. Poetyka zagranicy. W: Od poetyki przestrzeni do geopolityki. Red. Konończuk E., Sidoruk E. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 71-85.   Google Scholar

Zduniak-Wiktorowicz Małgorzata. 2014. Przyparci do metafory. Mur a polsko-niemieckie związki w przestrzeni kultury i literatury. W: Geografia i metafory. Red. Konończuk E., Nofikow E., Sidoruk E. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 245-271.   Google Scholar


Опубликован
2021-09-25

##plugins.themes.libcom.cytowania##

Masiakowska-Osses, D. (2021). Nie do przebycia? O granicach i ich przekraczaniu w powieści "Tunel" Magdaleny Parys. Acta Neophilologica, 2(XXIII), 229–240. https://doi.org/10.31648/an.6668

Dorota Masiakowska-Osses 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu