«Стать шляхтой»: бояре несвижско-слуцкого региона в XVIII – начале XIX в.

Yevgeniy Glinskiy

doi:10.31648/ep.5752

Opublikowane: 2020-08-211

Nr XX/2 (2019)

«Стать шляхтой»: бояре несвижско-слуцкого региона в XVIII – начале XIX в.

Yevgeniy Glinskiy

Echa Przeszłości

Dział: ARTYKUŁY I ROZPRAWY

https://doi.org/10.31648/ep.5752

Abstrakt

Artykuł omawia proces przeniesienia bojarów (chłopów odpowiedzialnych za dostawę towarów i korespondencji) do ziemiańskich obowiązków w prywatnych i kościelnych majątkach regionu nieświesko-słuckiego w XVIII wieku. Autor wyznacza i analizuje możliwości takich przemian, zauważa, że w posiadłościach książąt Radziwiłłów większość bojarów przeszła na służbę ziemiańską w połowie XVIII wieku. W majątkach kościelnych bojarzy jako odrębna grupa ludności przetrwali do końca XVIII wieku, chociaż stopniowo łączyli się względem obowiązków z chłopstwem czynszowym. Pomimo przeważnie chłopskiego pochodzenia bojarów osiągnięcie przez nich statusu ziemiańskiego pozwoliło im ubiegać się o uznanie za szlachtę pełnoprawną. W XIX wieku podczas „rozbioru szlachty” przeprowadzonego przez władze rosyjskie pewna część bojarów zdążyła otrzymać urzędową legitymację (dworianstwo), z reguły drogą mistyfikacji własnego pochodzenia i fałszowania dokumentów potwierdzających przynależność do szlachty. W niektórych przypadkach z tych przyczyn rody pochodzenia bojarskiego zmieniały nawet własne nazwiska.

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Glinskiy, Y. (2020). «Стать шляхтой»: бояре несвижско-слуцкого региона в XVIII – начале XIX в. Echa Przeszłości, (XX/2). https://doi.org/10.31648/ep.5752

Cited by / Share

Bibliografia

Anishchenko E. K., Shliaghta Brestkovo vojevodstva. Spisok XVII st. Minsk 2011.

Doŭnar A. B., Sialianie-sluhi Bielarusi druhoj palovy XVI – siaredziny XVIII st., Minsk 2007

Gerboinik beloruskoy shliaghty, Minsk 2007, t. 2.

Gerboinik beloruskoy shliaghty, Minsk 2014, t.. 3.

Gerboinik beloruskoy shliaghty, Minsk 2016, t. 4.

Gerboinik beloruskoy shliaghty, Minsk 2018, t. 5.

Gistoriya salanstva Belarusi, Minsk 1997, t. 1.

Glinsky Ya, S., Zyamyanskaya supolniast vyosak Vuzha i Prarokashchyna Slutskaga kniastva i drugoy palove XVII – pervshay tverti XIX st., "Archivaryus" 2017, vyp. 15, s. 197-233

Gritskevich A. P., Khozyaystvennoye i pravovoye polozheniye voyenno-sluzhilogo naseleniya v Slutskom knyazhestve v XVI–XVIII vv., „Yezhegodnik po agrarnoy istorii Vostochnoy Yevropy. 1962 g.”, Minsk 1964, s. 242–253.

Hedemann O., Historja powiatu brasławskiego, Wilno 1930.

Kozlovskij P. H., Mahnatskoje choziajstvo Bielorussii vo vtoroj polovinie XVIII v., Minsk 1974.

Kozlovskiy P. G., Krest'yane Belorussii vo vtoroy polovine XVII–XVIII v. (po materialam magnatskikh votchin), Minsk 1969.

Lojka P. A., Pryvatnaulasnickija sialianie Bielarusi. Evaliucyja fieadaĺnaj renty u druhoj palovie XVI–XVIII st., Minsk 1991.

Makarevich V. S., Razbor shliachty u bielaruskich hubierniach Rasijskaj impieryi (kaniec XVIII – XIX st.), Minsk 2018.

Pazdniakou V. S., Klieckaja shliachta XVI–XVII stst. (spisy), „Bielaruski archieahrafičny shtohodnik” 2014, vyp. 15, s. 275–294.

Pochilievich, D. L. Kriestjanie Bielorussii i Litvy vo vtoroj polovinie XVIII vieka, Viĺnius 1966.

Pokhilevich D. L., Krest'yane-slugi v Velikom Knyazhestve Litovskom v XVII–XVIII vekakh, w: Sredniye veka: sbornik, Moskva 1962, vyp. 21, s. 141–169.

Siekierski M. M., Landed Wealth in the Grand Duchy of Lithuania. The Economic Affairs of Prince Nicholas Christopher Radziwiłł: Dissertation of Doctor of Philosophy, Berkeley 1984.

Sienkiewicz W., Ziemianie zależni w Wielkim Księstwie Litewskim od połowy XVII do połowy XVIII wieku. Studium z dziejów feudalizmu litewskiego: maszynopis pracy doktorskiej, Warszawa 1982.

Sikorska-Kulesza J., Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Białorusi w XIX wieku, Warszawa 1995.

Urublieuski V. V., Invientar majontka Sviaty Dvor Navahradskaha vajavodstva za 1756 h., „Archivaryus” 2011, Vyp. 9, s. 100–108

Vasiliauskas A., Local Politics and Clientage in the Grand Duchy of Lithuania 1587–1632: Ph. D. Thesis, London 2001.

Wieczorek W., Z dziejów ustroju rolnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVIII w., Poznań 1929.

Wolff J., Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku, Warszawa 1895.

Zabiela T. I., Panskaja haspadarka na Bielarusi ŭ druhoj palavinie XVIII vieku i byt paddanaha sialianstva, Miensk 1928. Google Scholar