Probleme um die Protosiedlungen und wirtschaftliche Protostruktur im Staat des Deutschen Ordens nach dem Zweiten Thorner Frieden

Jan Gancewski

doi:10.31648/ep.6344

Veröffentlicht am: 2021-02-011

Nr. XXI/2 (2020)

Probleme um die Protosiedlungen und wirtschaftliche Protostruktur im Staat des Deutschen Ordens nach dem Zweiten Thorner Frieden

Jan Gancewski

Echa Przeszłości

Rubrik: BEITRÄGE UND ABHANDLUNGEN

https://doi.org/10.31648/ep.6344

Abstract

Zakon krzyżacki – nie mając w zasadzie wyjścia – liberalizuje politykę własnościową na terenie swoich posiadłości, szczególnie od ostatniej ćwierci XV stulecia, dając możliwość dzierżawienia, ale i nabywania ziemi dla osób, które będą wypełniać obowiązki podatkowe. Zakon odrzuca już linię lojalnościową i otrzymywanie przez jego zwolenników przywilejów merkatoryjno-gospodarczych i finansowych korzyści przez osoby popierające Zakon. Następnie Zakon, jako suzeren, nadaje (w o wiele szerszym zakresie niż to miało miejsce do połowy XV w.) swoim poddanym prawa własności i przywileje dzierżawcze na części swojej infrastruktury gospodarczej oraz tej, która ma powstać. Niektórym chętnym osobom Zakon nadaje przywileje, które powiększają dotychczasowy areał ziemi uprawnej, innym nadaje możliwości prowadzenia folwarku, karczmy i innych ośrodków przetwórstwa gospodarczego na zasadzie odrębności lub w większych skupiskach, czyli na terytorium dóbr (Gut).

Schlagworte:

osadnictwo w Prusach w II poł. XV w., protostruktury, folwarki, dobra ziemskie, zakon krzyżacki

Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in

Dateien herunterladen

pdf

Zitierregeln

Gancewski, J. (2021). Probleme um die Protosiedlungen und wirtschaftliche Protostruktur im Staat des Deutschen Ordens nach dem Zweiten Thorner Frieden. Echa Przeszłości, (XXI/2), 45–58. https://doi.org/10.31648/ep.6344

Zitiert von / Teilen

Literaturhinweise

Białuński G., Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), [w:] Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, nr 204, Olsztyn 2002.

Białuński G., Przemiany społeczno-ludnościowe południowo-wschodnich obszarów Prus Krzyżackich i Książęcych (do 1568 roku), Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, nr 195, Olsztyn 2001.

Białuński G., Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwa leckie (giżyckie) i ryńskie. [w:] Rozprawy i Materiały Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie nr 159, Olsztyn 1996.

Etats Ministerium (EM), Archiwum Państwowe w Olsztynie (APO), nr: VIII, nr 45; VII/ II/ 12, nr 22; VII/ II/ 13, nr 28–30; VII/ II/ 18, nr 2; VII/ II/ 19, nr 16.

Guttzeit E. J., Der Ordenshof und Grenzkrug Einsiedel (dalej: Der Ordenshof ), Beihefte zum Jahrbuch der Albertus Universität zu Königsberg, Bd. 4, 1967, s. 189–201.

Marciniak-Kajzer A., Nieznany prywatny zamek na pograniczu krzyżacko-mazowieckim, [w:] XV Sesja Pomorzoznawcza. Materiały z konferencji 30 listopada–2 grudnia 2005 roku, pod red. Grażyny Nawrolskiej, Elbląg 2007.

Nowak Z. H., Die Vorburg als Wirtschaftszentrum des Deutschen Ordens in Preußen (dalej: Die Vorburg), [w:] Zur Wirtschaftsentwicklung des Deutschen Ordens im Mittealter, hrsg. v. Udo Arnold, Quellen und Studien zur Geschichte des Deutschen Ordens, Bd. 38, Veröffentlichungen der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens, Bd. 2, hrsg. im Auftrage des Vorstandes von U. Arnold, Marburg 1989.

Ordens Folianten (OF), XX Hauptabteilung, Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulkturbesitz Berlin-Dahlem, Nr.: 92.

Ostpreussische Folianten (Ost. Fol.), XX Hauptabteilung, Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulkturbesitz Berlin-Dahlem, Nr.: 116, 119, 120, 122, 123, 126, 141, 156, 157, 171, 178/1, 207, 298, 322, 348, 395.

Pergament Urkunden (Perg. Urk.), XX Hauptabteilung, Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz Berlin-Dahlem, Nr.: XXXIV, nr 166; XXXIV, nr 92; XXVIII, Nr 50; 93 [XCIII], Nr 58; XXXI, Nr 80; XXXIV, Nr 122; XXXVII, Nr 39, 93, Nr 72. Google Scholar