„Biurowy” świat Rosji  XIX stulecia w odsłonach literackich

Maria Korybut-Marciniak

doi:10.31648/ep.4838

Published: 2019-12-15

No. XX/1 (2019)

Office life in 19th century Russia in literature

Maria Korybut-Marciniak

Echa Przeszłości

Section: ARTICLES

https://doi.org/10.31648/ep.4838

Abstract

The article discusses the life of office clerks in 19th century Imperial Russia based on literary accounts. The characteristics of administrative employees are described through the eyes of the greatest as well as less known Russian writers. Literary works are reviewed to depict the social status of office clerks at different levels of the administrative hierarchy, the clerks’ daily lives, struggles and dreams, and the influence of the bureaucratic apparatus on ordinary men. Literary portraits of fictitious characters throw light on the bureaucratic system of Imperial Russia from the perspective of an internal observer. They portray the main concerns of office employees, they bring to life the entire administrative system and paint a realistic portrait of office clerks. Russian writers created a psychological profile of the men working in clerical positions by exploring their aspirations and fears, and the moral corruption instigated by the bureaucratic apparatus.

Keywords:

office clerks, bureaucracy, Russian literature of the 19th century, daily life, Russian society in the 19th century

Most read articles by the same author(s)

Maria Korybut-Marciniak, Romuald Lazarowicz (1811-1878) - Tsarist Official, Monk and Priest , Echa Przeszłości: No. XVII (2016)
Maria Korybut-Marciniak, The Realities of Clerical Existence. A Portrayal of Civil Officers in North-Western Governorates of the Russian Empire in Eliza Orzeszkowa’s Literary Works , Echa Przeszłości: No. XVIII (2017)
Maria Korybut-Marciniak, Service in Saint Petersburg - the Capital of the Tsars As Seen by Artur Doliński , Echa Przeszłości: No. XV (2014)
Maria Korybut-Marciniak, Artur Doliński's Journeys as Depicted in His Memoirs , Echa Przeszłości: No. XIII (2012)
Maria Korybut-Marciniak, The charity work of monasteries and monastic congregations in Vilnius at the turn of the 18th and 19th century , Echa Przeszłości: No. XI (2010)
Maria Korybut-Marciniak, Pruzzenland. Regional Identity Construction in German, Polish, Lituanian and Russian Textbooks. Conference Report , Echa Przeszłości: No. XIV (2013)
Maria Korybut-Marciniak, Maria Filina, Danuta Ossowska, The Fate of Poles in the Caucasus, part I: The Tibilisi group of the exiled Polish poets , Echa Przeszłości: No. IX (2008)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Korybut-Marciniak, M. (2019). Office life in 19th century Russia in literature. Echa Przeszłości, (XX/1). https://doi.org/10.31648/ep.4838

Cited by / Share

References

Źródła

Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne, f. 1135, inw. 21, sygn. 132, W. Małcużyński, Wspomnienia.

Czechow Antoni, Śmierć urzędnika, w: Opowiadania wybrane, tłum. Wyszomirski Jerzy Kraków 1979.

Dostojewski Fiodor, Biedni ludzie, tłum. A. Stawar, Warszawa 1955.

Dostojewski Fiodor, Sobowtór, tłum. Pollak Seweryn, w: Dzieła wybrane, t. III, Warszawa 1984, s. 785-938.

Gogol Mikołaj, Martwe dusze, tłum. Broniewski Władysław, Warszawa 1987.

Gogol Mikołaj, Nos, w: Opowiadania, tłum. Tuwim Julian, Wyszomirski Jerzy, Wrocław 1996.

Gogol Mikołaj, Rewizor, tłum. Tuwim Julian, Warszawa 1987.

Gogol Mikołaj, Szynel, w: Opowiadania petersburskie, tłum. Wyszomirski Jerzy, Warszawa 1980.

Gonczarow Iwan, Obłomow, tłum. Rawita-Gawroński Franciszek, Warszawa 1922, t. 1-2.

Gonczarow Iwan, Zwykła historia, tłum. Drucka Nadzieja, Warszawa 1955.

Pisiemski Aleksy, Tysiąc dusz, tłum. Kaczorowska Zofia, Warszawa 1953.

Sałtykow-Szczedrin Michał, Szkice gubernialne, tłum. Jastrzębiec-Kozłowski Czesław, Warszawa1956.

Uspieński Gleb, Obyczaje ulicy Rastieriajewej, tłum. Brodzki Józef, Warszawa 1956.

Одоевский Владимир Федорович, Пестрые сказки, Москва 1996.

Opracowania

Brążkiewicz Bartłomiej, Iluzje–złudzenia–omamy. Zniekształcenia percepcyjne w literaturze rosyjskiej XIX wieku na przykładzie małych form prozatorskich, „Slavica Wartislaviensia” 2014, nr 158, s. 69-81.

Chwalba Andrzej, Imperium korupcji w Rosji i Królestwie Polskim w latach 1861-1917, Warszawa 2001.

Chwalba Andrzej, Polacy w służbie Moskali, Warszawa 1999.

Galster Bohdan, Idealiści moskiewscy, w: Historia literatury rosyjskiej, red. Jakóbiec Marian, t. I, Warszawa 1976, s. 545-550.

Galster Bohdan, Mikołaj Gogol, w: Historia literatury rosyjskiej, red. Jakóbiec Marian, t. I, Warszawa 1976, s. 601-611.

Przybylski Ryszard, Literatura lat 1856-1881. Fiodor Dostojewski, w: Historia literatury rosyjskiej, red. Jakóbiec Marian, t. II, Warszawa 1976, s. 252-306.

Semczuk Antoni, Iwan Gonczarow, w: Historia literatury rosyjskiej, red. Jakóbiec Marian, t. II, Warszawa 1976, s. 197-243.

Wiech Stanisław, „Dyktatura serca”. Dzieje kariery wojskowo-urzędniczej Piotra Albiedyńskiego (1826-1883), Kielce 2010.

Załęczny Jolanta, „Prawie całe swoje życie byłem urzędnikiem rządowym, ale nigdy, w żadnym wypadku nie skrywałem swych politycznych i narodowych przekonań”. Aleksander Despot Zenowicz – urzędnik carski, opiekun zesłańców, w: Między irredentą a kolaboracją. Ugoda, lojalizm i legalizm. „Dusza urzędnika” – zewnętrzna akceptacja i wewnętrzna niezgoda?, red. Kasparek Norbert i Klempert Mateusz, Olsztyn 2015.

Zawojska Teresa, Mikołaj Gogol (1809-1852), „Człowiek w kulturze” 2003, nr 15, s. 241-256.

Видуэцкая Ирма, Писемскмй Алексей, w: Русские писатели. Биобиблиографический указатель, red. П. Николаев, t. 2, Моskwa 1990, s. 133-135.

Писарькова Любовь Федоровна, Российский чиновник на службе в конце XVIII – первой половине XIX века, „Человек”1995, nr 3, s. 121-139.

Пыпин Александр Николаевич, Салтыков, Михаил Евграфович, w: Русский биографический словарь, t.18, Санкт-Петербург –Москва, 1904, s. 87-100.

Растягаева Галина Ивановна, Чиновничий аппарат главного управления Западной Сибири (1822-1882 гг.), Omsk 2006.Mentalność rosyjska. Słownik, red. Andrzej de Lazari, Katowice 1995.

Шепелев Леонид Ефимович,Чиновный мир России XVII - иачало XX в., Sankt Petersburg 1999.Шепелев Леонид Ефимович, Аппарат власти в России. Эпоха Александра I и Николая I, Sankt Petersburg 2007. Зайончковский Петр Андреевич, Правительственный аппарат самодержавной России в XIX в., Moskwa 1978. Russian Officialdom: The Bureaucratization of Russian Society from the Seventeenth to the Twentieth Century, red. Rowney Don Karl, Pintner Walter, Chapel Hill 1980.Марасанова Виктория Михайловна, История органов губернского управления в конце XVIII - начале XX вв. (на материалах Верхнего Поволжья), Jarosław 2005.Бутусова Анна Александровна, Провинциальное чиновничество России в 1861-1917 гг.: на примере Курской губернии, Kursk 2006. Google Scholar