Unia lubelska w historiografii polskiej XIX i XX wieku

Anna Czerniecka-Haberko

doi:10.31648/ep.6349

Published: 2021-02-011

No. XXI/2 (2020)

The Union of Lublin in Polish historiography of the 19th and 20th centuries

Anna Czerniecka-Haberko

Echa Przeszłości

Section: ARTICLES

https://doi.org/10.31648/ep.6349

Abstract

This article reviews Polish historiography dedicated to the Union of Lublin which has always been an important part of Poland’s historical narrative. An analysis of historiographic sources leads to the conclusion that literature dedicated to the Union of Lublin is abundant, yet deficient. It is quite extensive in quantitative terms, but a closer inspection reveals that most publications are mere compilations of dry facts.
In the last two centuries, the interest in the Union of Lublin was driven mainly by the complex character of this momentous event. The existing literature on the subject reveals a clear correlation between historiographic content and historical awareness. For this reason, the paper examines the associations and images related to the Union of Lublin from the Romantic Era to the 1990s. Five historiographic periods were distinguished within this chronological framework (the period before the January Uprising of 1863, the period after the January Uprising of 1863, the turn of the 19th and 20th centuries, the Second Polish Republic, and the period after World War II). The article is an analytical study, and it examines a wide range of Polish historiographic sources from the first half of the 19th century to the end of the 20th century. The article analyzes the views and opinions that were most characteristic of each examined period.

Keywords:

Union of Lublin, Polish historiography of the 19th and the 20th century

Most read articles by the same author(s)

Anna Czerniecka-Haberko, Karolina Studnicka-Mariańczyk, Karolina Studnicka-Mariańczyk, Stanisław Jan Zygmunt Potocki in the letters of Joanna Potocka , Echa Przeszłości: No. XX/2 (2019)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Czerniecka-Haberko, A. (2021). The Union of Lublin in Polish historiography of the 19th and 20th centuries. Echa Przeszłości, (XXI/2), 153–169. https://doi.org/10.31648/ep.6349

Cited by / Share

References

Mickiewicz A., Dzieła, t. VIII, Warszawa 1997.

Akta unji Polski z Litwą (1385–1791), wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932.

Baliński M., Lipiński T., Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym, t. IV, Warszawa 1886.

Balzer O., Tradycja dziejowa unii polsko-litewskiej, Lwów-Warszawa 1919.

Bardach J., Krewo i Lublin z problemów unii polsko-litewskiej, „Kwartalnik Historyczny”, 1969.

Bobrzyński M., Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1974.

Czerniecka-Haberko A., Unie polsko-litewskie w historiografii polskiej, Toruń 2013.

Grabski A. F., Dzieje historiografii, Poznań 2003.

Grabski A. F., Warszawska szkoła historyczna. Próba charakterystyki, [w:] Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. II, pod red. B. Skargi, Warszawa 1975.

Grabski A.F., Joachim Lelewel i nauka historyczna jego czasów, [w:] Joachim Lelewel. Człowiek i dzieło. W 200-lecie urodzin. Materiały z ogólnopolskiej sesji naukowej, Żagań 12–14 IX 1986, pod red. K. Bartkiewicza, Zielona Góra 1988.

Grabski A.F., Perspektywy przeszłości. Studia i szkice historiograficzne, Lublin 1983.

Grabski A.F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.

Halecki O., Dzieje unii jagiellońskiej, t. II, Kraków 1920.

Halecki O., Unia lubelska. Wykład habilitacyjny wygłoszony na Uniwersytecie Jagiellońskim 10 grudnia 1915, Kraków 1916.

Historja Polski. Notatki z wykładów prof. Smolki, wyd. sekcji skryptowej przy bratniej pomocy stud. Uniwersytetu Lubelskiego, [b. m i r. wyd.].

Kalicki B., Najnowsze sądy o Karolu Szajnosze. Z powodu książki: „Dzieje polski w zarysie przez Michała Bobrzyńskiego, Warszawa, Kraków 1879”, Lwów 1879.

Kolbuszewska J., Mutacja modernistyczna w historiografii polskiej (przełom XIX i XX wieku), Łódź 2005.

Koronowicz W., Słowo dziejów polskich, t. I, Lipsk 1858.

Kuczyński S. M., Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409–1411, Warszawa 1960.

Kutrzeba S., Charakter i wartość unji polsko-litewskiej, [w:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu czterechsetnej rocznicy wydania Pierwszego Statutu Litewskiego, pod red. S. Ehrenkreutza, Wilno 1935.

Kutrzeba S., Charakterystyka państwowości polskiej, Kraków 1916.

Kutrzeba S., Historia ustroju Polski w zarysie. Korona. Posłowiem opatrzyła A. Hutnikiewicz, Poznań 2001.

Kutrzeba S., Społeczno-prawne idee Polski, [w:] Polska w kulturze powszechnej, pod red. F. Konecznego, Kraków 1918.

Kutrzeba S., Unia Polski z Litwą. Problem i metoda badania. Wykład wstępny pierwszego collegium z zakresu nauk o Litwie w Uniw. Jagiell. z fundacyi XX. Lubomirskich, wygłoszony d. 30 marca 1911 r. w auli uniwersyteckiej, Kraków 1911.

Lelewel J., Dzieła, t. IV, Warszawa 1956.

Lelewel J., Historyczna paralela Hiszpanii z Polską w XVI, XVII, XVIII wieku, Warszawa 2006.

Łowmiański H., Polityka Jagiellonów, Poznań 1999, s. 628.

Maternicki J., Historiografia polska XX wieku, cz. I: Lata 1900–1918, Wrocław 1982.

Mickiewicz A., Dzieła, t. VIII, Warszawa 1997.

Moraczewski J., Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej, t. II, Poznań 1862.

Moraczewski J., Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Poznań 1846.

Morawski T., Dzieje narodu polskiego w krótkości zebrane dla matek i niższych nauczycieli, t. II, Poznań 1871.

Narumieniec R., Michał Baliński jako mecenas polsko-litewskich więzi kulturowych, Warszawa 1995.

Ochmański J., Historia Litwy, Wrocław 1982.

Schmitt H., Kilka słów bezstronnych w sprawie ruskiej, Lwów 1861.

Schmitt H., Unja Litwy z Koroną dokonana na sejmie lubelskim 1568–1569. Szkic dziejowy, Lwów 1868.

Schmitt H., Zdarzenia najważniejsze z przeszłości narodu polskiego w potocznym opowiadaniu, Lwów 1869.

Serczyk J., 25 wieków historii. Historycy i ich dzieła, Toruń 1994.

Sienkiewicz K., Pisma. Prace historyczne i polityczne, Paryż 1862.

Smoleński W., Dzieje narodu polskiego, Warszawa 1919.

Smoleński W., Historja Polski, Warszawa [1921].

Smoleński W., Studja historyczne, Warszawa 1925.

Smolka S., Wstępny wykład przy objęciu katedry historyi polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, Kraków 1883.

Szujski J., Dzieła, t. II, Warszawa 1895.

Wielka Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa „Gutenberga”, t. III, Kraków br. r. wyd. Wierzbicki A., Historiografia polska doby romantyzmu, Wrocław 1999. Google Scholar