Józef Wacław Dąbrowski (1797–1862). Wołynianin w armii Królestwa Polskiego

Tomasz Ciesielski; Antoni Maziarz

doi:10.31648/ep.7208

Published: 2021-11-171

No. XXII/2 (2021)

Józef Wacław Dąbrowski (1797-1862): Volhynian in the army of the Kingdom of Poland

Tomasz Ciesielski , Antoni Maziarz

Echa Przeszłości

Section: ARTICLES

https://doi.org/10.31648/ep.7208

Abstract

This article relies on unknown memoirs that have never been analyzed by historians to trace the childhood and youth of Józef Wacław Dąbrowski, an officer in the army of the Kingdom of Poland, captain and major who commanded insurgent troops between the autumn of 1830 and the summer of 1831. Dąbrowski’s life and military career were in equal measure similar to and different from the typical stories encountered in the literature. They were similar to the extent that Dąbrowski was a representative of relatively affluent landed gentry and embarked on a military career in the rank of cadet. However, during his first year in the army, Dąbrowski was promoted to officer cadet and was enrolled in an officer cadet school to complete the training required to become a commissioned officer. Most cadets received their commission after years (five years in Dąbrowski’s case) because the Polish army suffered from a serious oversupply of officers. Promotions were also delayed, which led to conflict between the “old” officers who had risen through the ranks during their services in the armies of Napoleon and the Duchy of Warsaw, and the “young” officers. What made Dąbrowski different from a typical officer was his noble Volhynian lineage with influential connections in Lutsk county, an excellent education received at a Piarist college, his decision to leave the service relatively soon, as well as his insightful and critical views on the relationships in the army of the Kingdom of Poland.

Keywords:

Volhynia, (Congress) Kingdom of Poland, army of the Kingdom of Poland, Generals of the Kingdom of Poland, Polish landed gentry of the 19th century, November Uprising, Dąbrowski family

Most read articles by the same author(s)

Tomasz Ciesielski, The technical condition and deployment of former monastic buildings in the Volyn Governorate in 1832–1853 in the light of Volyn Civil Governor’s report of 1861 , Echa Przeszłości: No. XX/2 (2019)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Ciesielski, T., & Maziarz, A. (2021). Józef Wacław Dąbrowski (1797-1862): Volhynian in the army of the Kingdom of Poland. Echa Przeszłości, (XXII/2), 147–178. https://doi.org/10.31648/ep.7208

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła drukowane:
Google Scholar

Gajewski Franciszek, Pamiętniki, t. 2, wyd. Stanisław Karwowski, Poznań 1913
Google Scholar

Goczałkowski Wojciech, Wspomnienia lat ubiegłych, t. 1, Kraków 1862
Google Scholar

Harring Paul Harro, Wspomnienia z Polski Kongresowej, w: Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, oprac. Jan Gintel, t. II: Wiek XVIII-XIX, Kraków 1971, s. 325-354
Google Scholar

Komorowski Ignacy, Wspomnienia podchorążego z czasów w. ks. Konstantego, Lwów 1863
Google Scholar

Koźmian Kajetan, Pamiętniki, t. 1, oprac. Marian Kaczmarek, Kazimierz Pecold, Wrocław 1972
Google Scholar

Mielżyński Maciej, Wyprawa na Litwę, Kraków 1908
Google Scholar

Pamiętniki Napoleona Sierawskiego oficera konnego pułku gwardii za czasów w. ks. Konstantego, wyd. Stanisław Smolka, Lwów 1907
Google Scholar

Stecki Henryk, Wspomnienia mojej młodości, oprac. i wyd. Sławomir Górzyński, Warszawa 2018
Google Scholar

Szkoła żołnierza konnego z Rozkazu Jego Cesarzowiczowskiey Mości Wielkiego Xięcia Konstantyna dla jazdy polskiej, Warszawa 1815
Google Scholar

Literatura przedmiotu:
Google Scholar

Bielecki Robert, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. 1-3, Warszawa 1995-1998
Google Scholar

Bortnowski Władysław, Wielki książę Konstanty i Joanna Grudzińska, Łódź 1981
Google Scholar

Dutkiewicz Józef, Wojsko i sztuka wojenna w okresie Królestwa Kongresowego i powstania listopadowego, w: Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, red. Janusz Sikorski, t. 2, Warszawa 1966, s. 358-430
Google Scholar

Dylągowa Hanna, Towarzystwo Patriotyczne i Sąd Sejmowy 1821-1829, Warszawa 1970
Google Scholar

Feduszka Jacek, Forteca zamojska na tle fortyfikacji nowożytnej XVI-XIX w., w: Twierdza Zamość. XXX Seminarium Krajoznawcze Wojska Polskiego. Zamość 10-15 kwietnia 2016 r., red. Jerzy Kufel, Warszawa 2016, s. 9-52
Google Scholar

Gembarzewski Bronisław, Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831, Warszawa 1925
Google Scholar

Gembarzewski Bronisław, Wojsko Polskie. Królestwo Polskie 1815-1830, Warszawa 1903 [reprint Poznań 2003]
Google Scholar

Giedroyć Franciszek, Służba zdrowia w dawnem wojsku polskiem, Warszawa 1927
Google Scholar

Herbst Stanisław, Zachwatowicz Jan, Twierdza Zamość, Warszawa 1936
Google Scholar

Jeżewski Bohdan, Majewski Tadeusz Adam, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 19, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974, s. 194-195
Google Scholar

Kasparek Norbert, Powstańczy epilog. Żołnierze listopadowi w dniach klęski i internowania 1831-1832, Olsztyn 2001
Google Scholar

Kłossowski Zdzisław, Zamość – twierdza, Zamość brw
Google Scholar

Kochanowski S.K., Możliwości operacyjnego użycia kawalerji w wojnie 1830-1831, „Przegląd Kawaleryjski”, 1930, nr 11-12, s. 447-469
Google Scholar

Lincoln W. Bruce, Mikołaj I, przekład Henryk Krzeczkowski, Warszawa 1988
Google Scholar

Machynia Mariusz, Srzednicki Czesław, Oficerowie wojska koronnego 1777-1794. Spisy, cz. 3: Piechota, Kraków 1998
Google Scholar

Maziarz Antoni, O. Klemens Dąbrowski (1875-1953). Pierwszy polski benedyktyn doby pokasacyjnej, Opole 2019
Google Scholar

Mikuła Wojciech Stanisław, Batalia pod Grochowem 25 II 1831 r., Warszawa 2012
Google Scholar

Moszyński Antoni, Monografia Kolegium i szkoły pijarskiej w Międzyrzeczu Koreckim, Kraków 1876
Google Scholar

Nieć Julian, Czartoryski Józef Klemens, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 4, Kraków 1938, s. 279-281
Google Scholar

Ochman Marcin, Polski Korpus Inżynierów Wojskowych w latach 1807-1830, praca doktorska napisana pod kier. Jarosława Czubatego, Warszawa 2017, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/2480/3100-DR-HI-338527.pdf?sequence=1 [dostęp 30 XII 2019]
Google Scholar

Pawłowski Bronisław, Czarnomski Franciszek, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 4, Kraków 1938, s. 232-233
Google Scholar

Polak Bogusław, W powstaniu listopadowym, w: Lance do boju. Szkice z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek – 1945 r., red. Idem, Poznań 1986, s. 85-110
Google Scholar

Przelaskowski Ryszard, Sejm warszawski roku 1825, Warszawa 1929
Google Scholar

Rakowski Bronisław, Przygotowanie kawalerji polskiej do wojny polsko-rosyjskiej 1830-1831 roku, „Przegląd Kawaleryjski”, 19130, nr 11-12, s. 341-448
Google Scholar

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, wyd. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. 6, Warszawa 1885
Google Scholar

Spis Rycerstwa Polskiego walczącego z Janem III pod Wiedniem oraz Szyk Bojowy Wojsk Polskich i sprzymierzonych dnia 12 Września 1683 roku, Poznań 1883
Google Scholar

Strzeżek Tomasz, Kawaleria Królestwa Polskiego w powstaniu listopadowym. Mobilizacja i podstawy funkcjonowania w wojnie, Olsztyn 2010
Google Scholar

Sujkowski Andrzej, Szkoła Podchorążych Jazdy, „Przegląd Kawaleryjski” 1930, nr 11-12, s. 471-483
Google Scholar

Tarczyński Marek, Generalicja powstania listopadowego, Warszawa 1988
Google Scholar

Tokarz Wacław, Armia Królestwa Polskiego (1815-1830), Piotrków 1917 [reprint Warszawa 2017]
Google Scholar

Trąbski Maciej, Armia Wielkiego Księcia Konstantego. Wyszkolenie i dyscyplina Wojska Polskiego w latach 1815-1830, Oświęcim 2013
Google Scholar

Trąbski Maciej, Kawaleria Królestwa Polskiego 1815-1830, Warszawa 2011
Google Scholar

Warchałowski Walerian, Ogród generała Stanisława Klickiego w Łowiczu, „Ochrona Zabytków” 1998, nr 4, s. 351-360
Google Scholar

Wegner Jan, Klicki Stanisław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 12, Wrocław-Warszawa-Kraków 1966-1967, s. 613-615
Google Scholar

Willaume Juliusz, Dziekoński Kazimierz, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 6, Kraków 1948, s. 134-135
Google Scholar

Xięga Pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztab–oficerów tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymże roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881
Google Scholar

Zajewski Władysław, Ledóchowski (Halka-Ledóchowski) Ignacy Hilary, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 16, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, s. 621-622
Google Scholar

Zamoyski Adam, 1812. Wojna z Rosją, przekład Michał Ronikier, Kraków 2007
Google Scholar

Vilkov Geopgiy, 55-y Podol'skiy pekhotnyy polk. Istoriya podviga sluzheniya Otechestvu, Bendery 2000
Google Scholar

Tomasz Ciesielski

Affiliation:

Uniwersytet Opolski Poland

Antoni Maziarz

Affiliation:

Uniwersytet Opolski Poland