Dwa nieznane dokumenty dotyczące epidemii „choroby papuziej” w Warszawie w 1951 roku

Piotr Daszkiewicz; Dariusz Iwan

doi:10.31648/ep.7221

Opublikowane: 2021-11-171

Nr XXII/2 (2021)

Dwa nieznane dokumenty dotyczące epidemii „choroby papuziej” w Warszawie w 1951 roku

Piotr Daszkiewicz , Dariusz Iwan

Echa Przeszłości

Dział: DOKUMENTY I MATERIAŁY

https://doi.org/10.31648/ep.7221

Abstrakt

W archiwach Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie przechowywane są dwa dokumenty, związane z epidemią papuziej choroby w Warszawie w 1951 r. Przez długie lata informacje o tej epidemii były cenzurowane i tratowane jako tajemnica państwowa. Jej polityczne i społeczne aspekty nie doczekały się jak dotychczas naukowego opracowania. W kontekście powojennej odbudowy, 17 stycznia 1951 r. warszawskie ZOO otrzymało dziesięć papug z ogrodu zoologicznego w Antwerpii. Ptaki były chore na psitakozę i zaraziły nią pracowników ZOO i Państwowego Muzeum Zoologicznego. Pierwszy przedstawiony dokument, datowany 21 kwietnia 1951 r., jest listem z podziękowaniami od pacjentów i pracowników PMZ dla lekarzy i pielęgniarek, sióstr szarytek. Drugi dokument to wiersz Stanisławy Witaczek, opowiadający o pobycie w szpitalu i dziękujący szpitalnemu personelowi. Oba dokumenty zostały przedstawione w kontekście sytuacji w Polsce w 1951 r.: likwidacji niezależności instytucji naukowych, policyjnej kontroli badań, wszechobecności cenzury i propagandy oraz prześladowania byłych żołnierzy AK.

Słowa kluczowe:

choroba papuzia, warszawskie ZOO i Państwowe Muzeum Zoologiczne, nauka w okresie komunizmu, sowietyzacja Polski

Inne teksty tego samego autora

Piotr Daszkiewicz, List barona Christopha Burhardta von Vietinghoffa (1767–1829) do André Thouina (1747–1824) – interesujący dokument historii nauki w krajach bałtyckich , Echa Przeszłości: Nr XIX (2018)
Piotr Daszkiewicz, Nauka a państwo policyjne. Austria przełomu XVIII i XIX wieku w oczach francuskich przyrodników , Echa Przeszłości: Nr XIV (2013)
Piotr Daszkiewicz, Norbert Kasparek, Generał Michał Sokolnicki (1760-1816) i Instytut Francuski , Echa Przeszłości: Nr XVII (2016)
Piotr Daszkiewicz, Norbert Kasparek, Relacja Jean-Philippa Graffenauera (1775-1838). Polska widziana oczami lekarza Wielkiej Armii , Echa Przeszłości: Nr XVI (2015)
Piotr Daszkiewicz, Tomasz Samojlik, Napoleon, Białowieża Forest and the Last Bison from Transylvania , Echa Przeszłości: Nr XV (2014)
Dariusz Iwan, Piotr Daszkiewicz, Pojedynek uczonych – konflikt u zarania Narodowego Muzeum Przyrodniczego w Warszawie w świetle zachowanej korespondencji Jana Sztolcmana (1854–1928) i Benedykta Dybowskiego (1833–1930) , Echa Przeszłości: Nr XX/2 (2019)
Piotr Daszkiewicz, Dariusz Iwan, Listy Ludwika Młokosiewicza (1831-1909) do Antoniego Wagi (1799-1890) - interesujące świadectwo polskiej obecności na Kaukazie i historii nauk przyrodniczych w XIX wieku , Echa Przeszłości: Nr XXI/1 (2020)
Piotr Daszkiewicz, Polacy odwiedzający gabinet historii naturalnej Jeana Hermanna (1738-1800) w Strasburgu , Echa Przeszłości: Nr XIII (2012)
Piotr Daszkiewicz, Dwa listy polskich misjonarzy w dokumentach Armanda Davida w zbiorach archiwum Zgromadzenia Księży Misjonarzy Lazarystów w Paryżu , Echa Przeszłości: Nr XX/2 (2019)
Steluţa Pestrea-Suciu, Piotr Daszkiewicz, Norbert Kasparek, Rumuński lekarz Alexandru Birkle – członek Międzynarodowej Komisji Lekarskiej dla zbadania grobów w Katyniu (do druku podali Piotr Daszkiewicz i Norbert Kasparek, tłumaczenie Piotr Daszkiewicz) , Echa Przeszłości: Nr XXV/1 (2024)

1 2 > >>

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Daszkiewicz, P., & Iwan, D. (2021). Dwa nieznane dokumenty dotyczące epidemii „choroby papuziej” w Warszawie w 1951 roku. Echa Przeszłości, (XXII/2), 359–368. https://doi.org/10.31648/ep.7221

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bergh van den W., Wspomnienie o Janie Żabińskim z Warszawy, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, 14, s. 189–194.
Google Scholar

Daszkiewicz P. i Iwan D, Straty wojenne Państwowego Muzeum Zoologicznego – raport Stanisława Feliksiaka (1906–1992), „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2016, 15/1, s. 431-439.
Google Scholar

Fedorowicz Z. i Feliksiak S., 150 lecie Gabinetu Zoologicznego w Warszawie (1818-1968), opracowanie P. Daszkiewicz, D. Iwan, H. Kowalski, D. Mierzwa-Szymkowiak, R. Zaborowski, „Memorabilia Zoologica”, 2016, NS 1, Warszawa.
Google Scholar

Gałuszka J. i Szaflarski J., Ornitoza, „Medycyna Weterynaryjna”, 1961, XVII/4, s. 222-225.
Google Scholar

Kassur B., Choroba papuzia, PZWL, Warszawa 1952.
Google Scholar

Piotr Daszkiewicz

Afiliacja:

Instytut Historii Nauki PAN, Warszawa Polska

Dariusz Iwan

Afiliacja:

Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa Polska