Abstrakt

Twórczość jest pojęciem wieloznacznym. Wieloma znaczeniami się mieni, wieloma jest obarczana. W swej wolnej od kontekstów postaci oznacza powoływanie czegoś z niczego albo powoływanie rzeczy nowych. Trudności nastręcza jednak zarówno ujęcie nicości jako warunku nowego, jak i nowości jako czegoś, czego uprzednio nie było. Ich problematyzacja jest rzeczą filozofii. Artykuł jest próbą sprostania temu zadaniu, ilustruje przemiany zachodniej filozofii w świetle pytania o twórczość, wychwytuje najbardziej znaczące momenty, dokonując jednocześnie ich wstępnej analizy w szerokim spektrum filozoficznych korelacji, eksponuje tezę, iż twórczość jest odpowiedzią na główne pytanie nowożytnej metafizyki, wskazuje zależność między kreacjonizmem a transcendentalną postacią pokartezjańskiej filozofii.

Artykuł nie służy poszukiwaniom peryferyjnym. Przeprowadzone w nim analizy koncentrują się na głównych ogniwach historii filozofii – prezentacja konstytutywnych warunków tworzenia (ex nihilo i nowość) z gruntu jest bowiem skazana na analizę najbardziej znaczących problemów ontologii i metafizyki: czym jest byt? Czym jest nicość? Jak możliwe jest ujęcie bytu jako bytu? Dlaczego jest raczej byt niźli nicość? Na czym polega różnica między bytem a byciem? – to tylko nieliczne przykłady problemów o ontologicznej i metafizycznej proweniencji, które mogły i mogą mieć wpływ na kierunek ewolucji ujęć omawianego fenomenu.