Publié le: 2018-09-141

Teorie mitu. Zarys problematyki

Wojciech Tański

Résumé

Mit antyczny, pomimo zainteresowania nim różnych dyscyplin naukowych, nie docze­kał się jednoznacznej i spójnej definicji. Wie­loznaczna jest również jego etymologia. "Mit" wywodzi się z greckiego słowa "mythos", któremu badacze nadają różne znaczenia od opowiadania", "baśni", "opowieści o genealogii bogów" do "słowa", "słowa poetyckiego", a nawet „fabuły". Ta niejednorodność znaczeniowa wywarła wpływ na koncepcje i teorie mitu.

W starożytności zostały zapoczątkowane dwie metody interpretowania tego zjawiska — alegoryczna i historyczna. Pierwsza z nich była kontynuowana nie tylko w średniowieczu i odrodzeniu, ale dominowała też w teoretycz­nym ujęciu mitu aż do wieku XVIII.

Oświecenie przyniosło kilka nowych spojrzeń na mit antyczny — racjonaliści fran­cuscy dyskredytowali go, uważając, że są to niewiarygodne wytwory nieoświeconych umy­słów: Herder stawiał go na równi z filozofią i poezją, a Creuzer zwrócił uwagę na możliwość symbolicznej interpretacji mitu. Ostatni po­gląd przeważał w badaniach nad mitem do połowy XIX wieku.

Odkrycie sanskrytu i starożytnych cywi­lizacji bliskowschodnich umożliwiło przyro­dniczą, astralną i astronomiczną interpretację mitu. W tym czasie powstały też liczne szkoły ujmujące się tym zjawiskiem socjologicznej, psychologicznej, fenomenologicznej i strukturalistycznej. Każda z tych teorii starała się w swej perspektywie ukazać różne funkcje mitu, a zwłaszcza ontologiczną, soteriologiczną i semantyczną. Żadna jednak z nich nie wyczerpuje istoty zjawiska do końca.

Warto jednak dodać, że mit wchodzi w genetyczne i strukturalne związki z literaturą, dzięki temu zyskuje ona uniwersalny wymiar, a także odzyskuje utraconą „rzeczywistość egzystencjalną”.

Télécharger des fichiers

Règles de citation

Tański, W. (2018). Teorie mitu. Zarys problematyki. Humanistyka I Przyrodoznawstwo, 61–76. Consulté à l’adresse https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/hip/article/view/901

##plugins.themes.libcom.share##

##plugins.themes.libcom.BOCookieBarText##