A Symbolic Image of Depression in Lars von Trier’s Melancholy
Abstract
The author of this article systematizes reflections on the problems of depression and melancholy and the resulting trauma based on the example of Melancholy directed by Lars von Trier. She analyses and interprets the symbolism of depression contained in the film. In the article, it is shown that the image of depression presented in Melancholy rises to the rank of a symbol that portrays different social attitudes towards illness and has a communicative function towards the viewer. These analyses involve research on the anthropology of the image, as well as the analysis of the symbolic language, which is important, among other things, in the consideration of the nature of broadly understood social experiences.
Keywords:
depression, melancholy, image, symbol, Melancholia, Lars von TrierReferences
Baudrillard, Jean. 2005. Symulakry i symulacja. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Baudry, Jean-Louis. 1974–1975. Ideological Effects of the Basic Cinematographic Apparatus.
Transl. Alan Sheridan. Film Quarterly, 28 (2), s. 39–47.
Berger, Peter L. 2004. Zaproszenie do socjologii. Tłum. Janusz Stawiński. Warszawa: PWN.
Buczyńska, Hanna. 1963. Cassirer. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cassirer, Ernst. 1977. Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Tłum. Anna Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
Cirlot, Juan Eduardo. 2007. Słownik symboli. Tłum. Ireneusz Kania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Citko, Katarzyna. 2014. Antropologia obrazu jako myślenie hermeneutyczne w badaniach nad filmem. W: Gwóźdź, Andrzej, i Kempna-Pieniążek, Magdalena (red.). Film i media – przeszłość i przyszłość. Konotacje. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, s. 32–40.
Diel, Paul. 1952. Le Symbolisme dans la mythologie grecque. Étude psychanalytique. Paryż: Payot.
Douglas, Mary. 2007. Czystość i zmaza. Tłum. Marta Bucholc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Eliade, Mircea. 1966. Traktat o historii religii. Tłum. Jan Wierusz-Kowalski. Warszawa: KiW.
Foucault, Michel. 2006. O innych przestrzeniach. Heterotropie. Tłum. Maciej Żakowski. Kultura Popularna, 2 (16), s. 7–13.
Fromm, Erich. 1951. Zapomniany język. Wstęp do rozumienia snów, baśni i mitów. Tłum. Józef Marzęcki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Godzic, Wiesław. 1991. Film i psychoanaliza: problem widza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hamela-Dudek, Katarzyna. 2012. Dwa filary Cassirerowskiej koncepcji kultury. Estetyka i Krytyka, 26 (4), s. 97–107.
Jacobi, Jolande. 1947. La Psicologia de C. G. Jung. Madryt: Espasa-Calpe.
Kristeva, Julia. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia. Tłum. Michał Paweł Markowski i Remigiusz Ryziński. Kraków: Universitas.
Lévi-Strauss, Claude. 1970. Antropologia strukturalna. Tłum. Krzysztof Pomian. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Raube, Sławomir. 2015. Sztuka jako symboliczna interpretacja świata w filozofii Cassirera. Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, 27, s. 105–115.
Seltzer, Mark. 2015. Kultura rany. W: Łysak, Tomasz (red.). Antologia studiów nad traumą. Tłum. Agnieszka Rejniak-Majewska. Kraków: Universitas, s. 313–359.
Showalter, Elaine. 1997. Przedstawiając Ofelię: kobiety, szaleństwo i zadania krytyki feministycznej. Tłum. Krystyna Kujawska-Courtney i Witold Ostrowski. Teksty Drugie, 4 (46), s. 147–167.
Styron, William. 2012. Ciemność widma. Esej o depresji. Tłum. Jerzy Korpanty. Warszawa: Świat Książki.
Thorsen, Nils. 2016. Lars von Trier: życie, filmy, fobie geniusza. Tłum. Agnieszka Sylwia Musialska. Wrocław: Wydawnictwo Bukowy Las.
Tuan, Yi-Fu. 1987. Przestrzeń i miejsce. Tłum. Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Netografia
Coomaraswamy, Ananda K. 1980. Symbols. [Online]. Studiesincomparativereligion.com. Dostęp: http://www.studiesincomparativereligion.com/public/articles/Symbols-by_Ananda_K_Coomaraswamy.aspx [12.04.2019].
Scott, A.O. 2011. Bride’s Mind Is on Another Planet. [Online]. Nytimes.com. Dostep: ̨ https://www.nytimes.com/2011/11/11/movies/lars-von-triers-melancholia-review.html [3.02.2019].
Sobolewski, Tadeusz. 2011. Katastrofa jako lekarstwo. [Online]. Wyborcza.pl. Dostęp: http://wyborcza.pl/1,75410,9622686,Katastrofa_jako_lekarstwo.html [3.02.2019].
Świrek, Krzysztof. 2011. Melancholia. [Online]. Kino.org.pl. Dostęp: http://kino.org.pl//index.php?option=com_content&task=view&id=1144&Itemid=645 [4.02.2019].
Wróblewski, Janusz. 2011. Rozmowa z Larsem von Trierem. Persona non grata. [Online]. Polityka.pl. Dostęp: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1516302,2,rozmowa-z-larsem-von--trierem.read [4.02.2019].
Filmografia
Filmy w reżyserii Larsa von Triera
Idioci (dun. Idioterne, ang. The Idiots). 1999.
Melancholia. 2011.
Baudry, Jean-Louis. 1974–1975. Ideological Effects of the Basic Cinematographic Apparatus.
Transl. Alan Sheridan. Film Quarterly, 28 (2), s. 39–47.
Berger, Peter L. 2004. Zaproszenie do socjologii. Tłum. Janusz Stawiński. Warszawa: PWN.
Buczyńska, Hanna. 1963. Cassirer. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Cassirer, Ernst. 1977. Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Tłum. Anna Staniewska. Warszawa: Czytelnik.
Cirlot, Juan Eduardo. 2007. Słownik symboli. Tłum. Ireneusz Kania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Citko, Katarzyna. 2014. Antropologia obrazu jako myślenie hermeneutyczne w badaniach nad filmem. W: Gwóźdź, Andrzej, i Kempna-Pieniążek, Magdalena (red.). Film i media – przeszłość i przyszłość. Konotacje. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, s. 32–40.
Diel, Paul. 1952. Le Symbolisme dans la mythologie grecque. Étude psychanalytique. Paryż: Payot.
Douglas, Mary. 2007. Czystość i zmaza. Tłum. Marta Bucholc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Eliade, Mircea. 1966. Traktat o historii religii. Tłum. Jan Wierusz-Kowalski. Warszawa: KiW.
Foucault, Michel. 2006. O innych przestrzeniach. Heterotropie. Tłum. Maciej Żakowski. Kultura Popularna, 2 (16), s. 7–13.
Fromm, Erich. 1951. Zapomniany język. Wstęp do rozumienia snów, baśni i mitów. Tłum. Józef Marzęcki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Godzic, Wiesław. 1991. Film i psychoanaliza: problem widza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hamela-Dudek, Katarzyna. 2012. Dwa filary Cassirerowskiej koncepcji kultury. Estetyka i Krytyka, 26 (4), s. 97–107.
Jacobi, Jolande. 1947. La Psicologia de C. G. Jung. Madryt: Espasa-Calpe.
Kristeva, Julia. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia. Tłum. Michał Paweł Markowski i Remigiusz Ryziński. Kraków: Universitas.
Lévi-Strauss, Claude. 1970. Antropologia strukturalna. Tłum. Krzysztof Pomian. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Raube, Sławomir. 2015. Sztuka jako symboliczna interpretacja świata w filozofii Cassirera. Idea. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych, 27, s. 105–115.
Seltzer, Mark. 2015. Kultura rany. W: Łysak, Tomasz (red.). Antologia studiów nad traumą. Tłum. Agnieszka Rejniak-Majewska. Kraków: Universitas, s. 313–359.
Showalter, Elaine. 1997. Przedstawiając Ofelię: kobiety, szaleństwo i zadania krytyki feministycznej. Tłum. Krystyna Kujawska-Courtney i Witold Ostrowski. Teksty Drugie, 4 (46), s. 147–167.
Styron, William. 2012. Ciemność widma. Esej o depresji. Tłum. Jerzy Korpanty. Warszawa: Świat Książki.
Thorsen, Nils. 2016. Lars von Trier: życie, filmy, fobie geniusza. Tłum. Agnieszka Sylwia Musialska. Wrocław: Wydawnictwo Bukowy Las.
Tuan, Yi-Fu. 1987. Przestrzeń i miejsce. Tłum. Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Netografia
Coomaraswamy, Ananda K. 1980. Symbols. [Online]. Studiesincomparativereligion.com. Dostęp: http://www.studiesincomparativereligion.com/public/articles/Symbols-by_Ananda_K_Coomaraswamy.aspx [12.04.2019].
Scott, A.O. 2011. Bride’s Mind Is on Another Planet. [Online]. Nytimes.com. Dostep: ̨ https://www.nytimes.com/2011/11/11/movies/lars-von-triers-melancholia-review.html [3.02.2019].
Sobolewski, Tadeusz. 2011. Katastrofa jako lekarstwo. [Online]. Wyborcza.pl. Dostęp: http://wyborcza.pl/1,75410,9622686,Katastrofa_jako_lekarstwo.html [3.02.2019].
Świrek, Krzysztof. 2011. Melancholia. [Online]. Kino.org.pl. Dostęp: http://kino.org.pl//index.php?option=com_content&task=view&id=1144&Itemid=645 [4.02.2019].
Wróblewski, Janusz. 2011. Rozmowa z Larsem von Trierem. Persona non grata. [Online]. Polityka.pl. Dostęp: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1516302,2,rozmowa-z-larsem-von--trierem.read [4.02.2019].
Filmografia
Filmy w reżyserii Larsa von Triera
Idioci (dun. Idioterne, ang. The Idiots). 1999.
Melancholia. 2011.
Kowalski, H. (2021). A Symbolic Image of Depression in Lars von Trier’s Melancholy. Media - Culture - Social Communication, 4(15), 131–148. https://doi.org/10.31648/mkks.6261
