Information Society in the Perspective of Selected Legal Acts of the European Union

Elżbieta Żywucka-Kozłowska

University of Warmia and Mazury in Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-6039-5580

Robert Dziembowski

University of Warmia and Mazury in Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-1697-637X


Abstract

The aim of the article is to present the issues of the information society functioning under the applicable legal regulations of the European Union. For this purpose, the authors refer to the most important legal acts of the EU, such as regulations of the European Parliament and of the Council of Europe concerning access to the open Internet and protection against the use of personal data. Moreover, the authors point to important threats resulting from the functioning of the information society, such as the exploitation of children for sexual purposes, child pornography and the phenomenon of human trafficking.


Keywords:

pedophilia, European Union, regulation, directive, Internet crime, instant messaging


Akty normatywne i inne dokumenty
Decyzja 2013/488/UE. 2013. Decyzja Rady z dnia 23 września 2013 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (2013/488/UE). [Online]. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 274/1. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/PDF/?uri=CELEX:32013D0488&from=EN [6.09.2020].
Decyzja 2017/179. 2017. Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/179 z dnia 1 lutego 2017 r. ustanawiająca procedury niezbędne do funkcjonowania grupy współpracy zgodnie z art. 11 ust. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 28/73. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32017D0179 [6.09.2020].
Dyrektywa 2000/31/WE. 2000. Dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego. Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich, L 178/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32000L0031 [6.09.2020].
Dyrektywa 2011/36/UE. 2011. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 101/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011L0036 [6.09.2020].
Dyrektywa 2011/93/UE. 2011. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępująca decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 335/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32011L0093 [6.09.2020].
Dyrektywa 2013/40/UE. 2013. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/40/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. dotycząca ataków na systemy informatyczne i zastępująca decyzję ramową Rady 2005/222/WSiSW. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 218/8. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32013L0040 [6.09.2020].
Dyrektywa 2016/1148. 2016. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 194/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri= CELEX%3A32016L1148 [6.09.2020].
Karta praw podstawowych UE. 2012. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C 326/391. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A12012P%2FTXT [6.09.2020].
Komunikat. 2007. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady oraz Komitetu Regionów ‒ W kierunku ogólnej strategii zwalczania cyberprzestępczości. [Online]. EUR-Lex. Dostęp:https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52007DC0267 [6.09.2020].
Komunikat. 2017. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady: Pełne wykorzystanie potencjału bezpieczeństwa sieci i informacji – zapewnienie skutecznego wdrożenia dyrektywy (UE) 2016/1148 w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:52017DC0476 [6.09.2020].
Rozporządzenie 526/2013. 2013. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 526/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 460/2004. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 165/41. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32013R0526 [6.09.2020].
Rozporządzenie 910/2014. 2014. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 257/73. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32014R0910 [6.09.2020].
Rozporządzenie 2015/2120. 2015. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2120 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiające środki dotyczące dostępu do otwartego internetu oraz zmieniające dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, a także rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 310/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32015R2120#document1 [6.09.2020].
Rozporządzenie 2016/679. 2016. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 119/1. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32016R0679 [6.09.2020].
Rozporządzenie 2018/151. 2018. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/151 z dnia 30 stycznia 2018 r. ustanawiające zasady stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 w odniesieniu do dalszego doprecyzowania elementów, jakie mają być uwzględnione przez dostawców usług cyfrowych w zakresie zarządzania istniejącymi ryzykami dla bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, oraz parametrów służących do określenia, czy incydent ma istotny wpływ. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 26/48. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32018R0151 [6.09.2020].
Traktat o funkcjonowaniu UE. 2012. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C 326/49. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=EN [6.09.2020].
Wspólny komunikat. 2013. Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej: otwarta, bezpieczna i chroniona cyberprzestrzeń. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52013
JC0001 [6.09.2020].
Wspólny komunikat. 2017. Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady – Odporność, prewencja i obrona: budowa solidnego bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eurlex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52017JC0450 [6.09.2020].
Zalecenie 2017/1584. 2017. Zalecenie Komisji (UE) 2017/1584 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie skoordynowanego reagowania na incydenty i kryzysy cybernetyczne na dużą skalę. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 239/36. [Online]. EUR-Lex. Dostęp: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32017H1584 [6.09.2020].

Opracowania
Andrees, Beate. 2006. Praca przymusowa jako forma handlu ludźmi. W: Lasocik, Zbigniew (red.). Handel ludźmi. Zapobieganie i ściganie. Warszawa: Instytut Prawa Sądowego i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, s. 191‒202.
Arnaldo, Carlos A. 2001. Child Abuse on the Internet: Ending the Silence. New York: Berghahn Books.
Babik, Wiesław, i Rykaczewska-Wiorogórska, Bogumiła. 1998. Telematyka – koncepcja i wykorzystanie w społeczeństwie informacyjnym. Zagadnienia Informacji Naukowej, 1 (71), s. 64‒73.
Badźmirowska-Masłowska, Katarzyna. 2013. Ochrona małoletnich w środowisku mediów audiowizualnych, Internetu i innych usług on-line przed współczesnymi zagrożeniami w świetle dokumentów Rady Europy. Wybrane aspekty prawne. Journal of Modern Science, 16 (1), s. 59‒100.
Baker, Anthony W., i Duncan, Sylvia P. 1985 Child Sexual Abuse: A Study of Prevalence in Great Britain. Child Abuse and Neglect, 4 (9), s. 457‒467.
Balfe, Myles; Gallagher, Bernard; Masson, Helen; Balfe, Shane; Brugha, Ruairi; i Hackett, Simon. 2015. Internet Child Sex Offendersʼ Concerns about Online Security and Their Use of Identity Protection Technologies: A Review. Child Abuse Review, 6 (24), s. 427‒439.
Barta, Janusz; Fajgielski, Paweł; i Markiewicz, Ryszard. 2011. Ochrona danych osobowych: komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Beech, Anthony R.; Elliott, Ian A.; Birgden, Astrid; i Findlater, Donald. 2008. The Internet and Child Sexual Offending: A Criminological Review. Aggression and Violent Behavior, 13 (3), s. 216‒228.
Borowiec, Monika. 2009. Rola edukacji w kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego. Przedsiębiorczość ‒ Edukacja, 5, s. 37‒47.
Carr, John. 2005. Internet a wykorzystywanie seksualne dzieci i pornografia dziecięca. Tłum. Agnieszka Nowak. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 4 (4), s. 1‒17.
Castells, Manuel. 1996. The Rise of the Network Society: The Information Age. Oxford: Blackwell.
Cyrek, Barbara. 2016. Media społecznościowe – nowa przestrzeń nauki. Kognitywistyka i Media w Edukacji, 2, s. 45‒56.
Fajgielski, Paweł. 2018. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Fehér, Lenke. 1996. Frauenhandel. Wien: SWA-Studienarbeit.
Goban-Klas, Tomasz, i Sienkiewicz, Piotr. 1999. Społeczeństwo informacyjne: szanse, zagrożenia, wyzwania. Kraków: Wydawnictwo Postępu Telekomunikacji.
Golka, Marian. 2005. Czym jest społeczeństwo informacyjne? Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4 (67), s. 253‒265.
Gruchoła, Małgorzata. 2011. Ochrona małoletnich internautów jako zadanie i wyzwanie dla rodziny w państwach Unii Europejskiej. Studia Gdańskie, 28, s. 229‒256.
Grzenia, Jan. 2006. Komunikacja językowa w Internecie. Warszawa: PWN.
Hoc, Stanisław, i Szewc, Tomasz. 2014. Ochrona danych osobowych i informacji niejawnych. Warszawa: CH Beck.
Jagielski, Mariusz. 2010. Prawo do ochrony danych osobowych. Standardy europejskie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Jasiński, Filip, i Karsznicki, Krzysztof. 2003. Walka z handlem ludźmi z perspektywy Unii Europejskiej. Państwo i Prawo, 7, s. 84‒96.
Juszczyk, Stanisław. 2011. Internet – współczesne medium komunikacji społecznej. Edukacja i Dialog, 5, s. 42‒46.
Kaleta, Mateusz. 2018. Wykorzystanie mediów społecznych w procesach rekrutacji pracowników. Intercathedra, 2 (35), s. 143‒150.
Karsznicki, Krzysztof. 2009. Analiza polskiego prawa pod kątem efektywności ścigania handlu ludźmi do pracy przymusowej. Prokuratura i Prawo, 7–8, s. 39‒47.
Kosiński, Jerzy. 2015. Paradygmaty cyberprzestępczości. Warszawa: Difin.
Kuczma, Emilia. 2017. Cyber-dane osobowe jako dane osobowe nowej generacji. Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych, 10, s. 61‒73.
Lach, Arkadiusz. 2011. Przeszukanie na odległość systemu informatycznego. Prokuratura i Prawo, 9, s. 67‒79.
Lipiński, Łukasz, i Bernardelli, Michał. 2018. Anonimowość w Internecie – identyfikacja płci użytkowników na podstawie historii odwiedzanych stron internetowych. Collegium of Economic Analysis Annals, 53, s. 147‒162.
Litwiński, Paweł; Barta, Paweł; i Dörre-Kolasa, Dominika. 2018. Ustawa o ochronie danych osobowych: komentarz. Warszawa: CH Beck.
Lubaszewski, Wiesław. 2007. Anonimowość w Internecie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
McCarthy, Jennifer A. 2010. Internet Sexual Activity: A Comparison between Contact and Non-Contact Child Pornography Offenders. Journal of Sexual Aggression, 2 (16), s. 181‒195.
Mierzwińska-Lorencka, Joanna. 2012. Karnoprawna ochrona dziecka przed wykorzystaniem seksualnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Muraszkiewicz, Mieczysław. 2004. Społeczeństwo informacyjne i praca. W: Sosińska-Kalata, Barbara; Materska, Katarzyna; i Gliński, Wiesław (red.). Społeczeństwo informacyjne i jego technologie. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, s. 13‒28.
Nacher, Anna. 2014. Teletechnologie, linie i cyfrowe ślady. Od sytuacjonizmu i land artu do sztuki mediów lokacyjnych. Sztuka i Dokumentacja, 11, s. 71‒78.
Radoniewicz, Filip. 2011. Przestępstwo handlu ludźmi. Prokuratura i Prawo, 10, s. 134‒155.
Rutkiewicz, Agata. 2018. Cyfryzacja w edukacji przedszkolnej. Cz. 1. Refleksja, 4, s. 88‒93.
Sakowicz, Andrzej. 2006. Przestępstwo handlu ludźmi z perspektywy regulacji międzynarodowych. Prokuratura i Prawo, 3, s. 52‒69.
Sikorski, Przemysław. 2018. Prawnokarne i prawnomiędzynarodowe regulacje związane z ochroną przed pedofilią w cyberprzestrzeni. Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych, 2 (13), s. 177‒185.
Stecuła, Kinga. 2017. Zagrożenia związane z postępem techniki na przykładzie Facebooka. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji, 6, s. 223‒232.
Szczepańczyk, Maciej. 2014. Innowacyjne sposoby wykorzystania mediów społecznościowych w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej organizacji. Studia Ekonomiczne, 183, cz. 2,s. 185‒196.
Szewczyk, Agnieszka. 2011. Popularność form komunikacji internetowej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia Informatica, 27 (643), s. 159‒179.
Tomkiewicz, Małgorzata. 2012. Child grooming i sexting. Dziecko jako ofiara i sprawca nadużyć seksualnych w cyberprzestrzeni ‒ wymiar prawnokarny zjawiska. Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji, 20, s. 49‒65.
Van de Belt, Tom H.; Berben, Sivera A.; Samsom, Melvin; Engelen, Lucien J.; Schoonhoven, Lisette. 2012. Use of Social Media by Western European Hospitals: Longitudinal Study. Journal of Medical Internet Research, 3 (14), s. 1‒9.
Warylewski, Jarosław. 2000. Karalność handlu żywym towarem w świetle nowego kodeksu karnego. Palestra, 7–8, s. 43‒57.
Webb, Liane; Craissati, Jackie; i Keen, Sarah. 2008. Characteristics of Internet Child Pornography Offenders: A Comparison with Child Molesters. Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment, 4 (19), s. 449‒465.
Wierzbołowski, Józef. 2006. Społeczeństwo informacyjne a integracja Polski w ramach Unii Europejskiej. Ekonomista, 1, s. 27‒52.
Wróbel-Delegacz, Wioletta. 2018. Grooming: zagrożenie dla bezpieczeństwa dzieci. Doctrina. Studia społeczno-polityczne, 15, s. 329‒350.
Zawojski, Piotr. 2010. Cyberkultura. Syntopia sztuki, nauki i technologii. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Netografia
Goliński, Michał. 2005. Społeczeństwo informacyjne ‒ często (nie)zadawane pytania. E-mentor, 2 (9). [Online]

Published
2021-04-02

Cited by

Żywucka-Kozłowska, E., & Dziembowski, R. (2021). Information Society in the Perspective of Selected Legal Acts of the European Union. Media - Culture - Social Communication, 3(16), 77–90. https://doi.org/10.31648/mkks.6620

Elżbieta Żywucka-Kozłowska 
University of Warmia and Mazury in Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-6039-5580
Robert Dziembowski 
University of Warmia and Mazury in Olsztyn
https://orcid.org/0000-0002-1697-637X