Hipoteza postmodernistycznego obrazu

Tomasz Poborca

doi:10.31648/mkks.6942

The Hypothesis of the postmodern image

Tomasz Poborca

Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0001-5560-0677

DOI: https://doi.org/10.31648/mkks.6942

Abstract

Postmodernism in films is sometimes difficult to define precisely, as already proven by Frederick Jameson. This article attempts to redefine the phenomenon, or rather narrow, the field of analysis to the issues of narration, the neo-Baroque complex structure of a rhizome, which seems to be a key element in the philosophical battle to reveal the pluralism of truth. An important factor in the analysed films that helps achieve this disillusion is the concept of a game with the viewer. Using the terminology of Arkadiusz Lewicki and Andrzej Zalewski, which has become a permanent part of the film studies discourse in Poland, this article analyses The Hypothesis of the Stolen Painting by Raúl Ruiz in terms of its precursor status as a postmodern film, and compares the tools used by the Chilean filmmaker – narrative and diegetic frames, untrustworthy narrator, mise-en-abyme – to the stylistic means of Peter Greenaway, and earlier Alain Robbe-Grillet and Alain Resnais.

Keywords:

postmodernism, neo-Baroque, film narration, mind-game film, French cinema

References

Alemany-Galway, Mary (2008). Postmodernism and the French New Novel: The Influence of Last Year at Marienbad on The Draughtsman’s Contract. W: Willoquet-Maricondi, Paula i Alemany-Galway, Mary. Peter Greenaway’s postmodern/poststructuralist cinema. Lanham: The Scarecrow Press, 115-136. Google Scholar

Barthes, Roland (1999). Śmierć autora. Tłum. Tadeusz Żeleński-Boy. Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja, nr 1/2 (54/55), 247-251. Google Scholar

Bieńkowski, Piotr (1998). Kalejdoskop nicości?. Kwartalnik Filmowy, 1998, nr 21/22, 214-225. Google Scholar

Callois, Roger (1997). Gry i ludzie. Tłum. Anna Tatarkiewicz, Maria Żurowska. Warszawa: Wyd. OW Volumen. Google Scholar

Degli-Esposti Reinert, Cristina (2008). Neo-Baroque Imaging in Peter Greenaway’s Cinema. W: Willoquet-Maricondi, Paula i Alemany-Galway, Mary. Peter Greenaway’s postmodern/poststructuralist cinema. Lanham: The Scarecrow Press, 51-78. Google Scholar

Elsaesser, Thomas (2018). Kino – maszyna myślenia: refleksje nad kinem epoki cyfrowej. Przylipiak, Mirosław (red.). Gdańsk: Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego. Google Scholar

Fukuyama, Francis (2017). Koniec historii i ostatni człowiek. Tłum. Tomasz Bieroń, Marek Wichrowski.Wstęp Piotr Kłodkowski. Kraków: Wyd. Znak. Google Scholar

Goddard, Michael (2013). The Cinema of Raúl Ruiz. New York: Columbia University Press.
Crossref Google Scholar

Jakubowska, Małgorzata (2006). Żeglowanie po filmie. Kraków: Wyd. Rabid. Google Scholar

Jakubowska, Małgorzata i Żyto, Kamila (2015). Labirynt i kłącze – paradygmaty współczesnej narracji filmowej. W: Kluszczyński, Ryszard, Kłys Tomasz i Korczarowska-Różycka, Natasza (red.). Paradygmaty współczesnego kina. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 11-22.
Crossref Google Scholar

Jameson, Fredric (1996). Postmodernizm i społeczeństwo konsumpcyjne. W: Nycz, Ryszard (red.). Postmodernizm. Antologia przekładów. Tłum. Przemysław Czapliński. Kraków: Wyd. Baran i Suszczyński, 190-213. Google Scholar

Kołodyński, Andrzej (1986). Trzy korony marynarza (rec.). Film, 1986, nr 10, 21. Google Scholar

Lewicki, Arkadiusz (2007). Sztuczne światy: Postmodernizm w filmie fabularnym. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego. Google Scholar

López-Vicuña, Ignacio i Marinescu, Andreea (2017). Introduction. W: López-Vicuña, Ignacio i Marinescu, Andreea (red.). Raúl Ruiz’s Cinema of Inquiry. Detroit: Wayne State University Press, 1-28. Google Scholar

Lubelski, Tadeusz (2013). Co nam dziś mówi neobarok?. Kino, 2013, nr 7-8, 18-21. Google Scholar

Lyotard, Jean-François (1996). Odpowiedź na pytanie: co to jest postmodernizm. W: Nycz, Ryszard (red.). Postmodernizm. Antologia przekładów. Tłum. Michał Paweł Markowski. Kraków: Wyd. Baran i Suszczyński, 47-61. Google Scholar

Mazierska, Ewa (1992). Nierzeczywistość i gra. W: Mazierska, Ewa (red.). Peter Greenaway. Warszawa: Wyd. Fundacja Sztuki Filmowej, 27-34. Google Scholar

Orzechowska, Joanna (1981). Odkrywanie fikcji. Film, 1981, nr 47, 7, 28.
Crossref Google Scholar

Ostaszewski, Jacek (2010). Narrator niewiarygodny w filmie fabularnym. Kwartalnik Filmowy, 2010, nr 71-72, 60-74. Google Scholar

Ruiz, Raúl (1995). Poetics of Cinema. Tłum. Brian Holmes, Paris: Dis Voir. Google Scholar

Strojna, Magdalena (2004). Dekonstrukcja Kontraktu rysownika. Ramowanie ramy. Kwartalnik Filmowy, 2004, nr 46, 75-90. Google Scholar

Zalewski, Andrzej (1998). Strategiczna dezorientacja. Perypetie rozumu w fabularnym filmie postmodernistycznym. Warszawa: Ośrodek Wydawniczo-Poligraficzny SIMP. Google Scholar

Zalewski, Andrzej (1998). Imię Carmen i Dzikość serca – dwa typy filmowej. Kwartalnik Filmowy, 1998, nr 21/22, 48-63. Google Scholar

Download